Fago prácticas pasando ao galego fragmentos da novela Invisible. Avanzo unhas frases cada día, unicamente; pero sérveme para ir lendo cada vez mellor en inglés. De momento, permítemen entender letras de canción de Lou Reed e textos sinxelos do New York Times, que leo por coñecer a mirada da nova Atenas sobre a Magna Grecia que somos o resto do mundo. Infórmome, por exemplo, das protestas universitarias de xeito directo, agora que van esmorecendo os correspondentes de prensa. Aspiro a ler as páxinas impares da poesía de Geoffrey Hill na edición bilingüe de Lumen porque quedei a disgusto da tradución de Andreu Jaume Enseñat. Quixo facer un traballo tan persoal que cambiou o sentido orixinal.
De momento, dicíalles, estou con Paul Auster. Empecei por Invisible, na bonita edición en tapa dura de Faber & Faber. Poden lela en Galaxia grazas ao editor Carlos Lema. Lin esa novela con precaución porque me decepcionaran Viaxes polo scriptorium e Un home en escuridade —en Galaxia, ambas tamén—, pero reconciloume co contador americano.
Esa novela de actualidade porque o protagonista estuda en na Universidade de Columbia no tempo das protestas contra a guerra de Vietnam, unha absurda operación militar contra o comunismo ordenada por Richard Nixon que forzou a combatir e morrer a milleiros de rapaces. Nixon era cuáquero, un non espera nada bo de quen cre que Deus existe e redacta leis.
Columbia, e canda ela o resto de universidades norteamericanas, levantouse contra o respaldo armado do goberno de Joe Biden á Soah palestina, provocada polo lebensraum, o espazo vital de Netanyahu. Estados Unidos pode dar un Donald Trump, pero tamén pode regalarche unha conciencia colectiva de universitarios que sabe protestar ante os crimes. Son consciente de Hamás. Son un grupo terrorista; se tivesen tanques, serían un exército. Sería tan cruel como todos os exéercitos de Oriente Medio. Nesa área do mundo hai unha saturación de deuses verdadeiros, profetas revelados e camiños de salvación que impide comvivir. Comprara esa obra nunha libraría de Stanford Upon Avon. Visitaba a casa natal de Shakespeare e as outras tres que comprou coas libras de ouro gañadas nos teatros de Londres. Shakespeare era especulador inmobiliario. Sempre me preguntei por qué investiu nunha vilela perdida do norte de Inglaterra e non o fixo na capital.
Sigo con Paul Auster. Rexistrei a lectura de Tombuctú (Anagrama) no 2000 como a miña primeira lectura do autor, pero empecei esa lista no outono de 1999. Lémbrome lendo Leviatán e La música del azar na casa de Ribadeo, antes que Tombuctú; pero non recordo as datas. Eu usei as edicións de Anagrama, pero La ciudad de cristal e Trilogía de Nueva York apareceran xa en 1988, editadas en Júcar por Silverio Cañada. O editor asturiano foi o introdutor de Auster en España. Tamén fixo a Gran Enciclopedia Galega, como saben.
Leviatán impactoume. Un home aparece morto nunha estrada de Wisconsin a causa do estourido dunha bomba que levaba canda el. Benjamin Sachs era un escritor fracasado que matara un home sen ser arrestado. O asesinado era un terrorista. Sachs continúa o seu labor facendo estourar réplicas da Estatua da Liberdade por todo país ata que lle rebenta unha. Ese tipo que percorrera o país cunha bomba é moi americano. Chámese Elephant ou ou Unabomber, o universitario que vivía nunha cabana de Lincoln (Montana), que combatía o progreso enviando cartas con explosivos a universidades e aeroliñas. Os estadounidenses son invidividualistas ata para cometer atentados. O narrador de Leviatán conta a historia dese Sachs, veterano de Vietnam, tratando eludir os bulos que se publican nos medios. Eu sabía algo do Leviatán de Thomas Hobbes polas clases de Filosofía no bacherelato. Era consciente, polo tanto, da nula confianza no ser humano que tiña o pensador inglés do século XVI que deu clase en Oxford antes que George Steiner. Hobbes diagnostica que o home se comporta coma un lobo para os outros homes, que actúa dominado por un egoísmo e unha ambición que soamente se gobernan impoñendo un Estado autoritario. A diferenza del, Benjamin Sachs opina que todo Estado é corrupto, na liña do anarquismo naturalista e roussoniano de David Thoureau. Pensen en Walden, o ensaio que escribiu tras abandonar a súa casa e instalarse nunha cabana.
Sobre La música del azar (Anagrama) de Paul Auster recordo que me axudou a entender que a vida é unha cadea de casualidades enlazadas coma cando Miles Davis improvisaba free jazz sen atender a normas, estruturas, reiteracións ou melodías. Nesa novela, Jim Nasche recibe unha herdanza e marcha percorrer os Estados Unidos nun Saab vermello e sueco, como a muller de Paul Auster, Siri Hudsvedt. Jim Nasche vive en solitario, como tantos personaxes de Auster, ata que coñece a un xogador profesional de póker. Ambos van xogar unha partida a un castelo onde vive unha parella. A fortificación foi comprada e desmontada en Irlanda para reconstruíla nos Estados Unidos. No século XVII pertencera ao revolucionario Thomas Cromwell, a quen o seu contemporáneo Thomas Hobbes acusa de acabar co Estado por ter matado o rei Carlos I e instaurado unha ditadura republicana. La música del azar pode ser un bo inicio á austerofilia porque recolle tres temas importantes na súa obra: a vida coma aventura —a viaxe sen rumbo—, a casualidade —o póker— e inadaptación ás normas da sociedade —o castelo coma homenaxe a Kafka—.
Lin Tombuctú no 2000. É unha noveliña amable de ler narrada por un can que fai a derradeira viaxe da súa vida levado polo seu dono, un poeta que ten idealizado Tombuctú, o lugar de intercambio de mercadurías da África atravesada por expedicións de comerciantes. Nesa cidade hai unha inmensa biblioteca con manuscritos valiosos de entre os séculos XIII e XX, que puido ser salvada do lume dos islamistas. O pouco que lembro dese novela foi que serviu para que Ubaldo Rueda o trouxese a Galicia para entregarlle o Premio San Clemente, que conceden institutos galegos. Daquela Paul Auster advertira de que botamos a vida con xente que non coñecemos. Participaba nun acto presidido polo daquela conselleiro de Cultura Jesús Pérez Varela, quen lle deu a razón porque el tampouco sabía quen era Paul Auster.
Acordo agora que lin outro Auster en galego, Mister Vértigo (Sotelo Blanco). Mr Vértigo é a biografía dun orfo que percorre os Estados Unidos cun espectáculo de levitación. Viaxe e fascinación. Sen máis. O máis notable é a tradución de Antón Dobao, filólogo na TVG.
Baixara a Porto comprar A noite do oráculo cando a editorial Asa a publicara en portugués. Foi en 2007. Daquela aínda se podían mercar libros en Leio, non estaba chea de hipnotizados por Harry Potter. O protagonista é Simon Orlovsky, pero non atrevo a dicir que sexa un trasunto de Peter Orlovsky, o poeta que amó Allen Ginsberg. Ambos foron activistas contra a guerra de Vietnam. Richard Avendon retratounos espidos e abrazados na imaxe inaugural do activismo gay en Estados Unidos.
Diario de inverno deixoume un bo recordo. Fala do seu tempo como escritor en negro no París dos anos 70. Onte estiven vendo unha entrevista que fixeran a Paul Auster na televisión pública francesa e admirando a súa correctísima pronuncia, adquirida naqueles anos.
A miña novela favorita de Auster é Brooklyn Follies (Galaxia). Fala do Nova York da miña infancia, cos coches longos cos policías meredando café con donuts, cos cubos de lixo nos que tocar a baterías e cos negros que se visten con feminísimos abrigos púrpura. Tamén é o Nova York da infancia de vostedes porque ningún de nós pasamos a infancia en Nova York, pero todos vimos Un dos nosos ou Taxi driver. O protagonista, Natham, regresa ao seu Brooklyn natal para despedirse do mundo. Alí atopa o seu sobriño, antes brillante universitario, agora chófer de taxi. O sobriño axuda a un libreiro a ordenar os volumes da tenda. Con eses personaxes, Nathan volve adentrarse, feliz, na "espesa selva da vida". Logra ser feliz de novo a través da compañía.
