A enerxía fotovoltaica aumenta aos poucos o seu peso no mix de xeración eléctrica español coa aposta polo desenvolvemento das renovables. O ano pasado, esta tecnoloxía capaz de transformar a radiación solar en electricidade sumou en España 3.975 novos megawatts (MW) de potencia coa posta en funcionamento de 93 instalacións, avantaxando á eólica, que con 86 novos parques incorporou 2.319 MW. Con este crecemento fulgurante, a fotovoltaica pechou 2019 cun parque de 7.800 MW.
Galicia non está disposta a perder este tren. Ao termo do pasado ano, a comunidade tiña en funcionamento 1.596 instalacións que suman 49,2 MW. Un total de 20,8 MW están conectados á rede eléctrica, á que envorcan a súa produción. Outros 27,4 MW correspóndense con 413 explotacións de autoconsumo, isto é, abastecen directamente a unha empresa ou a unha vivenda. Segundo os datos do Instituto Enerxético de Galicia (Inega), 227 instalacións (que suman 0,9 MW) están illadas, isto é, xeran electricidade nunha zona á que non chegan as liñas eléctricas, polo que tamén dispoñen de baterías para poder cubrir os momentos nos que a radiación resulta insuficiente.
Con respecto a 2018, a potencia instalada despuntou un 23%, pero aínda supón unha parte moi ínfima do parque renovable en funcionamento en Galicia, que alcanza os 7.713 MW, coa eólica (3.804) e a hidráulica (3.437) na cabeza.
Contrariamente ao que puidese pensarse, este enxeñeiro técnico industrial ten claro que Galicia ten potencial solar. Basta con mirar a Alemaña, a primeira potencia europea na materia, que en 2018 explotaba 45.277 MW
No conxunto do Estado, o 60% da tecnoloxía concentrábana en 2018 Castela-A Mancha, Andalucía, Estremadura e Castela e León.
Neste contexto, o pasado agosto comezou a envorcar á rede a súa produción o maior proxecto de enerxía fotovoltaica da comunidade. Situado no concello ourensán de Vilardevós, os seus 4.500 módulos supoñen unha potencia instalada de 1,5 MW.
Tras esta explotación está Raiola Future, unha sociedade que integran dúas industriais vilalbeses con experiencia no deseño e montaxe de placas para o autoconsumo de empresas e vivendas: Fernando Pereira e Javier Paz. "Comezamos no 2008 facendo varias plantas pequenas na zona da Terra Chá. Pero foi cando o sistema cambiou e pasou de ser un réxime primado a simplemente vender enerxía á rede cando decidimos facer unha planta de maior envergadura e para iso buscamos un emprazamento non que a radiación solar fose máis xenerosa que aquí no norte da provincia de Lugo", explica Pereira.
Contrariamente ao que puidese pensarse, este enxeñeiro técnico industrial ten claro que Galicia ten potencial solar. Sinala que basta con mirar a Alemaña, a primeira potencia europea na materia, que en 2018 explotaba 45.277 MW, máis do dobre do seguinte país con maior peso desta tecnoloxía: Italia. Pese ao mito de que España é o país do sol, nesta materia é quinto no ranking comunitario e incluso Reino Unido lévalle a dianteira.
INVERSIÓN. Cun investimento de 1,5 millóns, a razón dun "euro por watt instalado", a planta ten capacidade para cubrir a subministración dunha poboación de 3.000 habitantes, isto é, o equivalente á Pastoriza ou Begonte. Na súa construción traballaron, de media uns 15 traballadores, con picos de actividade de 20 operarios.
Agora que leva cinco meses en operación, Raiola Future tramita xa a ampliación da planta de Vilardevós
Agora que leva cinco meses en operación, Raiola Future tramita xa a súa ampliación. A idea inicial era duplicala, pero a falta de capacidade da liña de evacuación obriga a reducir as expectativas. "Será a compañía eléctrica a que nos limite", expón o experto, que avanza que o outro proxecto destacado que teñen en carteira é construír outra explotación en Vilalba "cunha potencia algo superior" & nbsp;promovida no concello ourensán. Neste caso, os plans desta sociedade tamén dependen da capacidade da infraestrutura para envorcar a produción ao tendido.
MENOS NA MARIÑA. Polo seu índice de radiación solar, Galicia é un territorio apto para o desenvolvemento desta enerxía, unha afirmación que referenda o atlas desenvolvido hai uns anos por Meteogalicia, segundo o cal as zonas máis atractivas serían as Rías Baixas e a parte máis oriental da provincia de Ourense. "Exceptuando a zona inmediata á costa do Cantábrico, que é menos xenerosa en radiación solar, o resto da comunidade é máis que válida para implantar estas instalacións", indica Pereira, que apunta que o área con máis potencial é a que conforman Riós, Vilardevós, A Gudiña, Oímbra e unha parte de Verín.
A construción da macroplanta, de catro hectáreas, arrincou en setembro de 2018 e, once meses despois, os seus 4.500 módulos fotovoltaicos xa vertían electricidade á rede. Cobrando o prezo de mercado, os socios agardan amortizar o investimento nuns 13 anos. En 2017, concorreron ás poxas de potencia renovable con dereito a un chan retributivo que impulsou o Goberno central e foron seleccionados. Pero, Fernando Pereira agarda que esa remuneración mínima non teña que activarse "porque son niveis moi baixos".
Fernando Pereira e o seu socio están "estudando" selar un contrato bilateral —un power purchase agreement (PPA)— cunha industria. "Construiriamos unha planta ad hoc para esa entidade e xerariamos toda a enerxía que consome. Agora estamos a limar os flocos", explica o enxeñeiro. A negociación pivota sobre a busca dun emprazamento e a análise da potencia necesaria para cubrir toda a subministración.
Unha solución de futuro
O Goberno central instou ás grandes industrias a apostar polos PPA, que lles permiten pactar un prezo competitivo no longo prazo apoiando un proxecto renovable. Así, se inmunizan ante os vaivéns do mercado.
