Opinión

Xéneros e números na honesta madeira

Álvaro de la Vega condensa nas súas tres pezas ubicadas baixo o espectacular salón do artesoado do universitario colexio de Fonseca a súa potencia escultórica. Un traballo en madeira que permite facer unha reflexión sobre o colectivo e a mirada entre escultor e espectador.
Escultura de Älvaro de la Vega. EP
photo_camera Escultura de Álvaro de la Vega. EP

A escenografía preparada cando entramos nunha das salas de exposicións do Colexio de Fonseca, en Santiago, envólvenos unha escuridade estudada que se racha coa espectacular presenza de tres pezas escultóricas baixo cadanseu foco de luz feitas en madeira. Dúas de dous grandes grupos de figuras reunidas nunha pequena dimensión física e outra na que un xigantesco bebé sobre o chan reclama a nosa atención, dende a súa aparente indefensión, fronte a eses dous colectivos de seres humanos.

Xentes e números é como se titula a mostra comisariada en Compostela por Cristina Carballedo que o primeiro que fai e tirar polo visitante ao que non considera un mero espectador, un visitante pasivo, senón que precisa da súa interacción coas pezas para que todo cobre o sentido que procura o seu autor, Álvaro de la Vega (Paradela, 1954), e que é, precisamente o que o preocupa nos últimos tempos dentro dun traballo adicado a reflectir e a darlle voltas a esa interesante relación entre a peza, o espazo que ela mesma ocupa —e o que non ocupa— e o propio espectador.

Na súa páxina web atopamos unha frase ben precisa sobre esta cuestión: "Antes que nada unha escultura é unha presenza que comunica cun baleiro e penso que por aí debe comezar o espectador". Aí temos as claves das súas pezas e, polo tanto, do trasfondo que motiva esta mostra, palabras como presenza, comunicación, baleiro e espectador conforman un fío de relacións que lle dá toda a forza á proposta de Álvaro de la Vega, potenciada dende a súa maneira de traballar a madeira, isto é, deixando a súa pegada cunha talla ben marcada sobre unha superficie na que se deixa ben patente o seu carácter natural, mesmo salvaxe, converténdose nun xeito de respectar a materia que tamén fala dende a súa contundencia e enerxía interior.

Tres pezas que propoñen unha lectura compartida, un triángulo de relacións que, a partir dese número 3, esténdese nas diferentes individualidades que as compoñen conformando unha multitude nesas dúas grandes pezas fronte á terceira, a do cativo. Neses conxuntos Álvaro de la Vega xestiona esa idea de densidade, algo que nos leva a nosa vida cotiá, a cómo enfrontamos a nosa individualidade como seres autónomos fronte a ese colectivo no que se desenvolven as nosas vidas e cal é a nosa relación, ou punto de vista, fronte a el. Ese punto de vista é o que nós mesmos podemos activar ou modificar en función da nosa relación coas pezas que pola súa colocación, forzada nalgún caso, mesmo de costas a nosa situación natural fronte a ela, obrigan ao visitante a unha interacción que é a que lle outorga todo o sentido á mostra, xunto coas tensións que se visibilizan co emprego de cables suxeitando diferentes figuras nunhas paredes que tamén se converten nun punto límite e asfixiante. Así é como debemos ver cada unha delas, dende puntos de vista diferentes, o que permite atopar novas relacións, amplificar posibilidades de expresión e atopar diferentes horizontes sobre a maneira en que comportarnos con cada unha delas.

No lugar oposto ese enorme bebé, espido, sobre o chan, solitario fronte a eses dous grupos de persoas, de novo xorde outro punto de vista diferente, o equilibrio perfecto entre a inconsciencia, a indefensión e a descuberta dun futuro de relacións humanas. Tres estacións nas que deternos e nas que comprobar as posibilidades que dá ofrecido a escultura de Álvaro de la Vega e que así o leva facendo nos últimos tempos, cunha das propostas neste xénero máis interesantes na paisaxe da nosa plástica. Esa mestura entre o material e a súa radical honestidade, respectada co seu tratamento, e a proposta conceptual en canto á relación da propia figura co espazo no que se sitúa, e a posterior co espectador, activan esa suxerente acción do escultor lucense que, dende a súa obra, tenta iso tan complexo, pero tan engaiolante como comprender cal é o noso lugar nunha sociedade chea de complexas arestas.

Comentarios