¿Volveu a heroína?

Os puntos de venda saíron dos núcleos chabolistas e fanse máis visibles ao situarse en barrios de grandes cidades 
Una persona consume heroína.AEP
photo_camera Una persona consume heroína.AEP

Nalgúns barrios das grandes cidades tense a percepción de que a heroína está de volta, pero os datos oficiais seguen reflectindo que o seu consumo é residual. Se agora é máis visible, é porque os puntos de venda desprazáronse desde os poboados chabolistas ao centro urbano.

Así ocorreu por exemplo en Madrid, onde o desmantelamento da Cañada Real redundou nunha proliferación de narcopisos en distritos máis céntricos da capital, como advertiu recentemente a Fiscalía provincial, que observou un aumento "alarmante" do consumo en Vallecas ou Lavapiés e a súa extensión a outras zonas como La Latina, Embajadores ou Malasaña

Pero se trata dun incremento zonal, porque a nivel xeral a gráfica do consumo en Madrid debuxa unha curva lixeiramente descendente.

Os datos facilitados a Efe polo Instituto de Adiccións de Madrid Saúde así o testemuñan, xa que se en 2015 o 10,5 por cento dos pacientes novos da rede asistidos nos Centros de Atención ás Adiccións (CAD) eran consumidores de heroína, tres anos máis tarde a porcentaxe reduciuse ao 5,9 por cento.

No entanto, nos dous últimos anos o Instituto puxo en marcha servizos de atención en proximidade nas zonas nos que se detectou unha maior presenza ou visibilidade de toxicómanos, na súa maioría consumidores crónicos de drogas, xa atendidos antes na rede e que acoden a estes barrios para comprar a heroína.

MÁS DROGAS INCAUTADAS, MENOS A HEROÍNA

Na súa última Memoria, a Fiscalía Xeral do Estado sinala que en 2017 abríronse un total de 16.436 procedementos por tráfico de drogas, un 2,12 % menos que o ano anterior; no entanto, precisa que "o descenso no volume xeral das cifras relacionadas cos delitos contra a saúde pública pode resultar un mero espellismo".

Porque a pesar deste descenso, o ano pasado, segundo o Anuario Estatístico do Ministerio do Interior, aumentou a cantidade incautada das principais drogas. Excepto a heroína.

O 72 % das sustancias comisadas foi haxix, do que se aprehendieron 436.963 quilos, un 30 % máis que en 2017; a confiscación de cocaína disparouse un 18 % ao pasar de 40.960 quilos a 48.453 quilos; e o de marihuana aumentou un 7,83 % ata os 37.220 quilos.

Pero a heroína volveu a niveis similares ao de anos anteriores tras un repunte en 2017 debido á incautación ese ano de 264 quilos no Porto de Barcelona, recorda Interior.

En 2018 comisáronse 251 quilos (dous menos que en 2016), sobre todo en Cataluña e Galicia. Por provincias, Barcelona, Pontevedra e Madrid representaron o 60 % do total. 

DO PICO AO CHINO

No momento máis álxido do seu consumo, as décadas dos 80 e os 90, este opiáceo derivado da morfina administrábase por vía intravenosa. Era o que se coñecía como pico.

Moitos mozos morreron neses anos logo de meterse un pico. Incluso nas rúas. Quizá por iso, do "pico" pasouse ao chino, unha forma de consumo que se mantén na actualidade e que consiste en fumar ou aspirar o vapor resultante do quecemento da sustancia, explica a Efe Celia Prat, xefa do Equipo de Formación e Eventos da Fundación de Axuda contra a Drogadicción (FAD). 

Tamén se pode administrar por vía intranasal, esnifándola, ou sublingual. A idade de inicio sitúase nos 22,2 anos, só superada pola de hipnosedantes.

Desde a Delegación do Goberno para o Plan Nacional sobre Drogas destacan a Efe que a prevalencia da heroína estivo en , tanto en poboación xeral de 15 a 64 anos (Idades) como en estudantes de 14 a 18 anos (Estudes). 

MENOS PREVALENCIA, MENOS URXENCIAS E MENOS MORTES

As últimas edicións destas enquisas, correspondentes ao ano 2017 no caso da poboación xeral e 2018 nos mozos, reflicten que a prevalencia do consumo de heroína no último ano é do 0,1 % e do 0,6 %, respectivamente.

O tamén chamado jaco é, tras o cannabis e a cocaína, a terceira droga que máis aparece nas urxencias sanitarias polo consumo de estupefacientes, aínda que se sitúa moi lonxe das outras dúas e, ademais, cae en picado, xa que na actualidade está detrás do 9 % dos casos, cando en 1996 estaba no 56 %. 

Igualmente descendeu o número de falecidos notificados nos que se detectan opioides, que é de 330 ao ano. Cando comezaron a realizarse esas enquisas, en 1983, a heroína estaba implicada no 98 % das mortes por drogas. Hoxe estao no 58 %. 

A principios dos 90 os consumidores máis "enganchados" ao "cabalo" ou "problemáticos" eran uns 150.000, unha cifra que foi descendendo paulatinamente ata os ao redor de 71.000 de 2016, "o que evidencia o notable trasformación da realidade asociada a esta sustancia", resaltan desde o Plan Nacional de Drogas.

MÁS TRATAMENTOS POR COCAÍNA

"A demanda principal o século pasado era a heroína, pero neste momento quedouse moi residual", redunda a Efe Elena Presencio, directora xeral da Asociación Proxecto Home, que trata anualmente a unhas 18.000 persoas con problemas de adiccións, normalmente politoxicómanos. 

Por detrás do alcol, que encabeza as demandas de atención deste proxecto, co 37,3% dos casos, sitúase a cocaína, que pasou de representar o 30,5 % en 2014 ao 34,9 % actual. As atencións por heroína como sustancia principal de consumo seguen en descenso e apenas supuxeron o 3 % o ano pasado.

En Proxecto Home preocupan, especialmente, o alcol e o cannabis –unha droga que se coloca en terceiro lugar co 9 % da demanda– pola "banalización enorme que existe dos seus efectos, sobre todo entre os mozos". E preocúpalles tamén o auxe da cocaína, que é onde a entidade cre que hai que pór o foco.

Cos datos na man, a FAD teno claro: "Non hai unha gran probabilidade de que aquí chegue a crise desatada en Estados Unidos por consumo de opioides". "Non é un escenario posible", conclúe.

Comentarios