Margarit, o poeta bilingüe en castelán e catalán, Premio Cervantes 2019

O seu editor Josep Lluch, que leva máis dunha década traballando con el, explicou a Efe que sempre busca "o que é esencial" e que "a súa obsesión é a verdade"
Joan Margarit. EFE
photo_camera Joan Margarit. EFE

O poeta catalán Joan Margarit foi galardoado este xoves co Premio Cervantes 2019 pola súa obra bilingüe, tanto en catalán como en español, a súa linguaxe innovadora e pola pluralidade cultural que representa.

A obra poética de Margarit (Sanaüja, Lérida, 1938), "de fonda transcendencia e lúcida linguaxe sempre innovador, enriqueceu tanto a lingua española como a lingua catalá, e representa a pluralidade da cultura peninsular nunha dimensión universal de gran mestría", segundo o xurado deste premio, o máximo galardón das letras en español, que está dotado con 125.000 euros (137.000 dólares).

O ministro español de Cultura e Deporte, José Guirao, deu a coñecer nunha rolda de prensa o veredicto do xurado, na que estivo o poeta uruguaia Ida Vitale, gañadora do Cervantes o pasado ano.

"Un grandísimo poeta en lingua española e en lingua catalá" de cuxa extraordinaria calidade poética "ninguén pode dubidar", dixo o ministro sobre Margarit, que é tamén arquitecto, e que unirá o máximo galardón das letras en castelán aos importantes premios de poesía que xa posúe.

Para Margarit "non hai beleza sen verdade e que a beleza radica na verdade", con temáticas como as do amor impregnando os seus versos

Margarit recibiu xa o Premio Nacional da Crítica (1984 e 2008), a Rosalía de Castro (2008) ou o Nacional de Poesía 2008 do Ministerio de Cultura pola obra Casa de Misericordia. En 2013 foille concedido en México o Premio Víctor Sandoval Poetas do Mundo Latino (á obra completa), conxuntamente co poeta mexicano José Emilio Pacheco e o Premio Iberoamericano de Poesía Pablo Neruda.

E o pasado mes de maio a súa obra foi tamén recoñecida co Premio Reina Sofía de Poesía Iberoamericana 2019, un galardón que recollerá nos próximos días.

Joan Margarit publica sempre en catalán e en castelán: "son un poeta catalán pero tamén castelán, cona", dixo o pasado 4 de novembro ao depositar o seu legado na Caixa das Letras do Instituto Cervantes.

O seu editor Josep Lluch, que leva máis dunha década traballando con el, explicou a Efe que sempre busca "o que é esencial" e que "a súa obsesión é a verdade".

Desde a súa creación, en 1975, este premio fállase a finais de ano e entrégase o 23 de abril, día do falecemento de Miguel de Cervantes

Para Margarit -di Lluch- "non hai beleza sen verdade e que a beleza radica na verdade", con temáticas como as do amor impregnando os seus versos.

Margarit comezou a súa traxectoria poética en 1963 publicando en castelán Cantos para la coral de un hombre solo e, logo dun longo paréntese, publicou, en 1975, Crónica. A partir de 1980 inicia a publicación dos seus poemas en catalán.

Traduciu ao castelán boa parte da súa produción en catalán e tamén se encargou de traducir ao castelán ou ao catalán a obra doutros poetas como Thomas Hardy, Elizabeth Bishopo ou Rainer Maria.

Autor en 2018 de Per tenir casa cal guanyar una guerra, as súas memorias de mocidade, terminou Poètica, un libro que publicarán en catalán e castelán Proa e Arpa o próximo mes de marzo, con textos novos nos que reflexiona sobre poesía e literatura, explicou o seu editor.

Entre os títulos premiados da súa obra en catalán destacan Cants d'Hecatónim de Tifundis (1982), Vell malentès (1981), Mar d'hivern (1986), La dona del navegant (1987), Càlcul d'estrutures (2005) ou Casa de Misericòrdia (2007).

Ida Vitale desvelou na súa comparecencia ante os medios de comunicación que non apoiara ao poeta gañador, senón que apostara polo escritor, tamén catalán, Enrique Vila-Matas.

Vitale puxo a nota de humor ao explicar que quería dar "consolo aos derrotados", e por iso non dubidou en confesar a identidade do seu candidato e os apoios que recibira, a pesar de que o ministro de Cultura español non facía máis que advertila de que non se adoitaba dar a coñecer a identidade dos finalistas.

No xurado tamén estiveron o Premio Cervantes 2017, o nicaraguano Sergio Ramírez; pola Academia Arxentina de Letras, Pablo de Santis; pola Unión de Universidades de América Latina, Bernal Herrera; pola Federación Latinoamericana de Xornalistas, Leticia Amato, e pola Asociación Internacional de Hispanistas, Susan Byrne.

Desde a súa creación, en 1975, este premio fállase a finais de ano e entrégase o 23 de abril, día do falecemento de Miguel de Cervantes, nunha cerimonia no Paraninfo da Universidade de Alcalá de Henares (Madrid), polo Rei de España.

Margarit poderá "saltarse" en abril un dos tradicionais actos que rodean a entrega do galardón, xa que é costume que os escritores premiados depositen o seu legado na Caixa das Letras do Instituto Cervantes, actividade que el xa realizou. 

Comentarios