A xornalista Mariña Castaño, viúva do escritor Camilo José Cela, sinalou no inicio da vista que dirimirá se houbo malversación de caudais públicos na Fundación que honra ao Premio Nobel que ela quixo "sanear" a institución e consolidar a súa permanencia en Galicia.
Na vista que se celebra desde este luns na sección sexta da Audiencia Provincial da Coruña, cuxa sede está en Santiago, confesou que sempre anhelou manter o seu carácter privado, pero por mor da crise económica, para cumprir o "expreso desexo" do seu marido -de que sempre permanecese na súa terra natal- non había máis remedio que entregala á Xunta.
O xuízo por malversación na Fundación Camilo José Cela, no que se xulga á viúva do nobel, Marina Castaño, e ao exconselleiro de Manuel Fraga Dositeo Rodríguez, á súa filla e ao entón xerente da entidade, arrincou este luns na Audiencia Provincial de Santiago coa petición de sobresemento da causa e a nulidade do rexistro realizado en xullo de 2012 no que se incautou a información relativa ao despedimento de Tomás Cavanna.
O presidente da Sección Audiencia Provincial rexeitou anular a principal proba como pedían as defensas, concretamente o rexistro de 2012 polo que se conseguiu a información relativa ao despedimento de Cavanna. Con todo, si aceptou a "falta de lexitimidade" da Avogacía do Estado, que non participará como acusación neste xuízo.
Precisamente, o xuízo dirimirá se houbo simulación do despedimento do xerente da Fundación Cela, polo que se indemnizou a Cavanna con 150.000 euros procedentes de fondos públicos no ano 2010.
Nas cuestións previas, a defensa de Marina Castaño –que foi vicepresidenta e presidenta da fundación– cuestionou tanto a "falta de lexitimidade" da personación do Estado neste xuízo, como a causa en si mesma, posto que alegou que os feitos que se xulgan sucederon dous anos antes de que a fundación se convertese nunha entidade pública (2012).
De feito, chamou a atención sobre o feito de que non se acusou a ningún membro da Xunta, que entón formaba parte do padroado e logo rescatou a fundación. "En ningún momento se acusou aos responsables da Xunta por librar os fondos", sinalou en referencia á indemnización por despedimento ao que era xerente, Tomás Cavanna.
Pola súa banda, a defensa do que era xerente da fundación tamén pediu a nulidade do rexistro efectuado en xullo de 2012, xa que atribúe este xuízo a un "achado casual" atopado naquela ocasión e pediu a "nulidade" de todos os correos recollidos naquel rexistro. "Estariamos tolos se ante a posible comisión dun delito pechásemos os ollos", respondeulle, posteriormente, o fiscal, Álvaro García Ortiz.
Os letrados de Dositeo Rodríguez e a súa filla adheríronse ás cuestións previas expostas con anterioridade. Mentres, o avogado do Estado tamén defendeu a lexitimidade, xa que cando sucederon os feitos era patrón da Fundación situada en Iria Flavia, en Padrón (A Coruña).
Doutra banda, os avogados do exconselleiro de Manuel Fraga e a súa filla renunciaron a dúas testemuñas, entre eles, o agora conselleiro de Facenda e entón patrón da fundación como membro da Consellería de Cultura, Valeriano Martínez.
MARINA CASTAÑO: "MOI BEN". Á súa chegada, Marina Castaño respondeu cun "moi ben" cando foi preguntada por como afronta o xuízo, que a senta no banco dos acusados por un delito de malversación xunto á filla de Dositeo Rodríguez, Covadonga Rodríguez –que substituíu ao xerente da fundación–, e o que era xerente, Tomás Cavanna, que non quixo facer declaracións ás portas do xulgado.
A denunciante inicial dos feitos e testemuña no xuízo Lola Ramos, que representa á acusación particular, afirmou que foi empeño de Marina Castaño elevar a indemnización a esa contía (asegura que lle correspondían uns 90.000 euros), algo que atribúe a que Cavanna "quitoulle as castañas do lume" sempre á viúva. Asegurou, ademais, que ten "documentos" que acreditarán as súas acusacións e que mostrará no xuízo.
ESCRITO DE FISCALÍA. Segundo o escrito de acusación de Fiscalía, os catro acusados, "co concurso e participación activa de todos eles" e "en execución dun plan preconcibido" para "conseguir un beneficio económico" a favor de Tomas Cavanna, "simularon un despedimento con intención de que a este lle fose abonada a cantidade neta de 150.000 euros".
A tal fin, prosegue, Dositeo Rodríguez "encargouse de convir co beneficiado a mencionada cantidade concreta imputable aos fondos públicos e de que o montante total fose asumido pola Xunta".
O despedimento foi "orquestrado" e aprobado polo Padroado da Fundación o 27 de maio de 2010, alegando un "despedimento obxectivo por causas organizativas, cunha indemnización segundo o disposto no vixente estatuto dos traballadores".
O 3 de xuño do mesmo ano, na conciliación celebrada ante a sección provincial de Mediación, Arbitraxe e Conciliación, Covadonga Rodríguez, "en nome da fundación e en virtude dun acordo previamente concertado con Tomás Cavanna e o resto dos acusados", pactou o pago dunha indemnización de 150.000 euros "con cargo aos fondos da Xunta".
O Ministerio Fiscal lembra no seu escrito que "a crítica situación económica" da Fundación, "á que chegara durante a xestión dos acusados", puxo "en perigo a continuidade da mesma", polo que os seus ingresos nutríanse principalmente de fondos públicos desde 2007, algo "amplamente coñecido polos acusados".
O fiscal considera os feitos constitutivos dun delito de malversación de caudais públicos, dos que considera autoras a Marina Castaño e a Covadonga Rodríguez, e partícipes necesarios a Dositeo Rodríguez e a Tomás Cavanna. Por iso, pide a imposición dunha pena de catro anos e seis meses de prisión e a inhabilitación por oito anos.
RESCATE DA FUNDACIÓN. A mediados de 2012, o fiscal de Santiago, Álvaro García Ortiz, denunciou a Castaño e ao que foi xerente da Fundación Cela por un suposto delito de malversación de caudais públicos. A investigación iniciouse por mor da denuncia presentada por Lola Ramos, unha veciña de Iria Flavia, localidade na que está situada desde o ano 1991 a institución. Ramos achegara á Fiscalía de Galicia información relativa a supostos transvasamentos de diñeiro efectuados entre a fundación, sen ánimo de lucro, e sociedades propiedade de Cela e Castaño.
A difícil situación das contas da Fundación Cela levou á Xunta a rescatala, de forma que pasou a ter carácter público desde o mes de abril de 2012, coa finalidade de protexer un valioso patrimonio, configurado por manuscritos, epistolario do escritor e pinacoteca, entre os que se atopan lenzos de Picasso e Miró. Entón, a Consellería de Cultura pasou a ocupar a presidencia do padroado.
