Opinión

Soldados do amor, mariños de bromuro

En medio deste rebumbio patriótico e monárquico, a Cesáreo Sánchez ocorréuselle convocar un Parlamento das Letras para o outono en Pontevedra ► A idea promete

ANÍBAL MALVAR soaba pesaroso ao outro lado do teléfono. Chamárao para informar sobre o secuestro de Fariña (Libros del KO) de Nacho Carretero. Toda a miña empatía, Nacho. Aníbal escribiu novelas negras nas que era o protagonista: facía de canalla —variante lírica do macarra— que convida a unha loira platino a cear espaguetes con Jack Daniel’s sen destilar mentres fuman rubio de contrabando. Aníbal fala guionizado, como James Cagney: "Píllasme fóra de circuíto, Jaure; os meus amigos narcos están no cárcere, cobrando a non contributiva ou mortos. Hai tempo que non vexo os rapaces. Cansei de irlles aos enterros. Había demasiada secreta dando a nota".

Malvar camiñaba Compostela abaixo para ir ao dentista. Cantoume un poema de Góngora que musicara Paco Ibáñez: "Y sé de otra buena vieja,/ que un diente que le quedaba/ se lo dejó, estotro día,/ sepultado en unas natas". Queixóuseme da súa decadencia con esa inquina contra o tempo que supuran os guapos. Aníbal é un profesional da mocidade e da beleza, como Camilo Nogueira. Agora, teme sentirse "desmoronado de la carrera de la edad", que escribiu Quevedo.

Escoitándoo cantar a Góngora e pensando en Quevedo, pregunteime por que carece de letra a harmoniosa dodecafonía que España ten por himno. Enténdaseme: sorprende que un reino de poetas soldados (Quevedo, Lope de Vega, Calderón, Cervantes) deba cantaruxar entre dentes a Marcha de granaderos.

Tivemos que agardar a que a emigrada fiscal Marta Sánchez —remedo contemporáneo de Conchita Piquer— nos describise os seus suspiros de España: "Grande España, a Dios le doy las gracias por nacer aquí,/ honrarte hasta el fin./ Como tu hija llevaré ese honor,/ llenar cada rincón con tus rayos de sol".

Non vou propoñer Soldados del amor da cantante coruñesa como himno alternativo, aínda que me emocione recordar como unha Marta Sánchez crisálida susurraba á mariñería de bromuro destacada na Guerra de Iraq: "Únete a mi ritmo/ el ritmo del amor./ Soldados/ somos soldados/ del amor/ somos soldados del amor". Certamente, prefiro esta letra debedora da marcialidade mística de San Ignacio de Loiola que mestura patrioticamente o rigor militar e o cariño.

Hai pouco alento para bromas porque levamos unha semana mollando os dedos en bágoas para pasar cada páxina da loita pola liberdade. Vimos de luns a vernes alguén soxuzgado nun tribunal por publicar ocorrencias nas redes sociais. Twitter é unha CNN de rapeiros, cassandras, artistas de Arco e músicos dodecafónicos que pasan a gorra calva.

O presidente da AELG, Cesáreo Sánchez Iglesias, denunciaba un día de aí atrás que "faltan garantías democráticas no exercicio dos dereitos civís". Non lle falta razón. Sánchez Iglesias chamou a reunirse nun parlamento na sombra a escritoras, escritores e 'escritoros' —espero que convoquen a Suso de Toro, reflexiona con estilo— que se reunirá en Pontevedra este outono.

É sabido que o entremés é o xénero literario máis cultivado polos autores cando deciden xuntarse para especular sobre a altura á que se atopa o ceo cada mañá. Alégrome pola hostalería pontevedresa, tan necesitada de ambientes literarios como a Academia Selvaje, que frecuentaba Cervantes, ou a Academia Mantuana, que tiña a Lope por secretario.

O problema dese parlamento das letras é que todos van ser movemento nacional —benegués ou enmarés– e non darán lograda a credibilidade.

A dereita inventou a tertulia para darse a razón. Ensaiouna nos salóns de París, desenvolveuna na radio, perfecciónouna na televisión e agora triunfa con ela no Snapchat. A fórmula é poñer cinco ou seis 'señoros' expoñendo certidumes conservadoras e, polo tanto, disimulablemente sensatas. O xénero tertuliano debe ir salpimentado coa intervención discordante esquerdista —nunca nacionalista—, que, no remate da discusión, asumirá estar equivocado. Con ese contraste, o argumentario da maioría natural sobe como a levadura.

Outro día de aí atrás soñei con que llo facía ver ao presidente da AELG. "Cesáreo, os esquerdistas inventastes o asamblearismo no Jeu de Paume de Versalles en 1789, pero a dereita venceuvos co parlamentarismo: un asamblearismo con usías, conserxes e cafés a 80 céntimos". "Xa, e que propós?". "Necesitades un discordante, un estafermo no que bater". Pensei en Caneiro. O escritor de Verín aínda debe de ter pola casa un exemplar renegrido de Novo do trinque, que editara o Bloque. É unha reliquia incorrupta de cando transitaba pola estrada secundaria da esquerda galega. Unha vez escoteillo: "Ía escorándome cara ao politicamente correcto e tiven que dar un volantazo para incorporarme a esa autovía da transgresión institucional que é o PP". Ben que te entendo, amigo.

Aplaudo a iniciativa da AELG, pero vai falta de ambición. É mellor artellar un goberno na sombra para cando os poetas enchamos de libros O Hórreo. Manolo Rivas faino no cabazo e cada ano ten unha colleita vermella de Hammett. Ese goberno lírico debería cambiar os nomes das consellerías. Soan ásperos. Por se alguén do Batallón Literario me le, propoño a Consellería de Luar, que se ocuparía do Panteón dos Galegos Ilustres, e a Consellería de Alegría con Rosalía, na que situaría a Isabel Risco. A actriz podería recrearnos os graciosísimos monólogos cos que a padronesa facía escangallarse da risa a Murguía. Nunca asimilei que a poeta lograra xerar a menor ironía, pero os rosaliáns non paran de afearme o escepticismo.

Comentarios