ALICIA PENA define a súa profesión como "impostora". "Non teño titulación en nada". Esaxera. Ten un título que acredita coma auxiliar de vo, que nunca exerceu, e outro que a certifica coma nai, que exerce con León William dende hai catorce meses.
—En Suecia o permiso de maternidade é de ano e medio. Estou de permiso. Vou repartilo a medias coa miña parella.
Chegou ao frío septentrional en 2011. Corría detrás do amor, Kristina. Empezou empaquetando xoias nun almacén. A empresa mantén trinta comercios por todo o país. Díxome o nome da marca, pero como o deletreou en sueco non me acordo. Empaquetaba cun ollo virado cara ao taller de reparacións. Deixárona simular que era ourive. A falta de artesáns ensináronlle a amañar colares, aneis e pendentes. Xa non dobra e curta papel, ten unha cadeira e un monóculo que aumenta as xoias para reparalas como se ela vivise nun país de miniaturas.
Antes traballara como socorrista durante dúas tempadas nun hotel de Mallorca. Foi onde coñeceu a Kristina. Antes traballara como camareira. Os aforros levárona a Australia. Nos avións descubriu que se equivocara ao estudar un ano en Compostela para ser azafata de voo "Quería viaxar, pero non atender ao público". Resistiu. Nunca tivo que teatralizar as normas de seguridade nun Boeing 747.
En Lugo quedáralle o bacherelato nun arrastre de dúas asignaturas. Unha era o inglés. Agora ten o sueco como primeira lingua, pero o inglés de segunda. É moi usado no novo país.
—Xa aprenderei inglés se me fai falta!, pensaba. Levaba dous anos en Suecia e volvín para quitar as suspensas, aprobeinas; pero cambiou a lei educativa. Tiña que estudar case todo segundo de bacherelato de novo, así que renunciei.
O seu primeiro cómic que editou foi Sueco con acento español, unhas tiras cómicas nas que asumía os atrancos de cando non falaba o idioma adoptivo
A cara iluminada da Lúa era que xa coñecía todo o que non quería facer.
—O cómic sempre me gustou, facía historietas. Sempre me chamou a atención conunicarme con imaxes. En clase tiña a mesa chea de garabatos. Facíanme borralos unha vez á semana —comenta Alicia, entre desafiante e arrepentida—. Desilusionoume ese revés. Tiven un bache. Deixei de debuxar. Estiven anos sen coller un lapis. Antes collíao todos os días e sentaba debuxar. Volvín ao debuxo en Suecia. Facía camisetas para concursos. Son cartos fáciles; se gañas, claro. Agora fago poucas camisetas.
O seu primeiro cómic que editou foi Sueco con acento español, unhas tiras cómicas nas que asumía os atrancos de cando non falaba o idioma adoptivo.
—Vivía daquela en Varberg, que non era nin vila nin cidade. Agora vivo no campo, en Horred. Somos unha vintena de persoas en dez casas. A casa era dos meus sogros,comprámoslla aos meus cuñados.
Houbo un momento de gloria. Mandou unha carta ao festival de cómic de Angoulême para solicitar unha estadía na Casa dos Autores, onde se pode residir entre dous meses y catro anos para desenvolver un proxecto.
—Seleccionaron a 16 entre centos de candidatos. Creo que me colleron porque lles dei pena. Empecei un cómic sobre o meu presente en Suecia e sobre a Historia de España a través da miña familia. Non o rematei. Había unha editorial sueca comprometida, pero cambiou de dono e outro non quixo saber nada. Vou rematalo. Estiven soamente dous meses nesa residencia porque tiña que traballar.
Volveu empaquetar. Ultimamente, antes da excedencia maternal, xa andaba amañando xoias.
—Unha señora mandou un anel queimado. Dixo que lle caera no lume. Pediu que, de paso, lle quitásemos a lenda interior Ti e eu para sempre.
Alicia non o expresa, pero eu imaxino á señora tirando o anel á cheminea para que se fundisen severamente os restos do para sempre que mudou nun ata o de agora.
Os sucesivos intentos minan o seu ánimo e desgastan a relación entre ambas, enviándoas de cabeza cara a rúas sen saída
A debuxante edita Gallina clueca (Sapristi Editorial) o día 20 en España. Unha parella de rapazas sueca viaxa a algún lugar do Mediterráneo para esquecer un trauma. A través dos seus recordos imos sabendo que foi unha mala experiencia de reprodución asistida. Os editores explican que unha galiña choca é unha pita á que, sen que ningún galo a fecunde, lle entra o instinto maternal e queda no niño para incubar ovos que non son seus. Ansiosas por viviren a experiencia da maternidade, dúas mozas viven un ir e vir de hospitais e centros de planificación familiar que as esgota. Os escollos son físicos e pasan a ser psicolóxicos: a batalla contra o medo e a incerteza, contra a impotencia e a vergoña. Os sucesivos intentos minan o seu ánimo e desgastan a relación entre ambas, enviándoas de cabeza cara a rúas sen saída.
—Non é un manual de reprodución asistida, senón que trata sobre cómo inflúe esa situación nunha relación. Trata sobre unha vivencia. Fala dunha frustración. Cando nos sometimos a ese proceso estiven buscando novelas gráficas sobre o asunto, pero todas teñen un final feliz.
A Alicia e Kristina saíulles ben. O cativo chámase León William, un nome que responde a un desacordo entre as nais; así que integraron as dúas opcións. Chámase León en España porque en Suecia non saben pronuncialo, e William, en Suecia, porque en España non saben pronuncialo. "Din güilian, cando é bilian".
—Eu non o vía claro ata que naceu o meu fillo. Era case seguro que non poderíamos telo. A miña novela gráfica fala dunha frustración. Hai unha gran desinformación porque é un tema tabú. A xente que non puido ter o fillo cala. Hai moitas mulleres e tamén homes que non o conseguiron. Pensan que fracasaron, pero non é culpa súa. Parece que non fixeches todo o que calquera puido facer.
Escoitando falar a Alicia Pena acordaba todo o tempo de Semanas, meses (Faktoría K), un libro no que Reko e Tina Lundán contan as semanas e os meses previos á morte del como consecuencia dun cancro. Reko Lundán foi un dos dramaturgos que recibiu máis coroas de loureiro de Finlandia. Tina Lundán é unha periodista. Estaban casados. Imaxino que Suecia e Finlandia teñen que ver o mesmo que nós con afundir espadas nos lombos de touros, bailar con vestidos de lunares ou beber viños doces. Pero vou aproveitar a miña ignorancia para establecer en paralelo entre Gallina chueca e Semanas, meses. Unha expectativa de vida fronte a unha expectativa de morte.
Reko parece noqueado. Faise a pregunta de todo creador: a arte ou a vida
Reko e Tina teñen dúas fillas, Kerttu e Saara. O escritor chega a casa dende o hospital, onde lle explicaron que o reloxo se lle vai parar en pouco tempo. Tina describe a súa emoción:
—As cousas importantes semellan acontecer máis rápido. De repente, o mundo derrúbase con estrondo. Ao mesmo tempo que nos obrigan a pensar que o futuro está esnaquizado, temos que saber quen coida dos nenos, lembrar se hai comida no frigorífico, encher de gasolina o coche.
Reko parece noqueado. Faise a pregunta de todo creador: a arte ou a vida.
—Non sería máis importante lerlle un conto á pequena Kerttu todas as noites? Falar con Saara sobre cómo foi o día?
Pero el recoñece a forma que lle quere dar á súa memoria cando escribe que "quería estar tan alto coma o director de cinema máis coñecido ou prosista de Finlandia".
A posteridade cega aos escritores. De poder ver con claridade comprenderían que o único resto biolóxico que quedara deles en semanas ou en meses serán os que conserven as persoas que os quixeron lembrando as caricias, o interese polo partido de voleibol ou a voz do seu pai pousada no derradeiro conto que lles puido ler.
