Blog |

O equipo de Jordan

Estabamos algo dubitativos por se os noventa volverían. Que se a poesía dos noventa ou as olimpíadas, as americanas inmensas ou o furor pola fariña como estimulante de clases activas. Tiñamos dúbidas sobre se esa década volvería a nós, pero agora sabemos que si. Que xa chegou e non deixa de comernos os debates. O revival chega cun documental e un retrato. The Last Dance (O último baile) e Michael Jordan están na conversa e case nos mesmos termos que naquela altura das madrugadas dos anos 90.
Michael Jordan

O MOMENTO en que Ramón Trecet deixou paso a Andrés Montes, en que a NBA pasou da TVE ao Canal Plus foi, máis ou menos, o momento en que España abandonou a última convicción socialdemócrata para entregarse de facto ao neoliberalismo de ladrillo e coche oficial. Non quixemos darnos conta porque a esas horas da madrugada case sempre aparecía un xogador que ía gañando todos os partidos e batendo todos os récords co sentido común en contra. Eran os noventa e nós estabamos comezando esa carreira de desaprender que nos deixou cativos e desarmados na casa da crise.

Como pasou con Michael Jordan, o documental The last dance é un triunfador contra prognóstico. Unha serie documental de dez episodios sobre deporte nos anos noventa? A ver quen se pon. Pero sucede na serie como lle sucedeu ao protagonista da mesma, que nesta historia hai unha fascinación polo personaxe que supera con moito ao seu argumento. Michael Jordan chegou a unha NBA que, segundo todos os anuncios, ía estar dominada polos pivotes. Unha NBA para xigantes. Jordan era un escolta con moito salto e anotación, pero a NBA pensaba que por debaixo dos dous metros non se dominaba unha liga. Quizais a MJ non lle gustou que se desen por bos tantos apriorismos. Ou que non se contase con el.

O documental quere ser épico e toma como punto de referencia a última xogada do último partido da última temporada na que os Chicago Bulls acadaron o momento máis lendario da súa época. Reconstrúe a historia para que todo converxa nese roubo de balón de Jordan e no seu último tiro. Está contada como unha historia de superación aínda que realmente sexa unha historia de ambición con éxito. É unha produción participada polo propio Michael Jordan e quedan no aire moitas preguntas e algúns claroscuros, pero menos dos que deixaría un documental sobre un presidente dos USA. A historia dese equipo case milagroso que foron os Chicago Bulls dos anos noventa está contada. Está contada do xeito que sempre se contou: é o equipo de Michael Jordan.

O triunfador contra todo prognóstico. Ese tipo de triunfadores que tan ben cadra na narrativa televisiva.

Hai moita xente queixándose do carácter haxiográfico do documental. Quizais eses espectadores e os seus queixumes non vexan os informativos da TVG para entender o que é unha haxiografía en toda a súa extensión. Un documental con Jordan é algo así como unha biografía autorizada da raíña de Inglaterra, non se poden esperar grandes cantazos contra a monarquía e, con todo, hai críticas e ata algún insulto contra Jordan proferido por excompañeiros. Están matizados, claro. Polo tempo, polas cámaras, e por esa idea de que Jordan segue sendo un triunfador. O triunfador contra todo prognóstico. Ese tipo de triunfadores que tan ben cadra na narrativa televisiva.

E hai outro asunto a favor do documental. Michael Jordan podería non falar. Michael Jordan podería falar doutro xeito. É dicir, se MJ non fose MJ, posiblemente falaría doutro xeito. Falaría explicando o porqué das súas motivacións para que estivesen á altura do conseguido. Pero Jordan, a quen non lle faltarán asesores, nin directivos, nin axentes de prensa, nin a axuda que ninguén pediu de Spike Lee, non quixo explicar as súas motivacións dicindo que quería outra bandeira no teito do pavillón, ou que loitaba polos dereitos de quen se sacrifica ata a extenuación para facer un traballo imposible. Podería ter inventado calquera escusa para esa motivación inesgotable. Podería ter sido épico, pero decidiu ser humano. As súas motivacións para gañar sempre e sen descanso eran as mesmas que as dun rapaz de barrio: que ninguén o ignore, que ninguén poida dicir que está por riba del, que ninguén lle falte ao respecto entendido como el o entende.

Podería ter dito tantas veces como quixese que el quería gañar para demostrar que todo esforzo ten recompensa, pero tamén quixo ser sincero: que George Karl (que foi adestrador do Real Madrid e por aquel entón o era dos Supersonics de Seattle) non o saúda cando se encontran nun restaurante? Séntese, ese equipo vaino pagar na cancha. Pagouno. Que Bryon Russell, xogador dos Utah Jazz, lle di na cara a MJ que fixo ben retirándose porque non superaría a súa marcaxe; Jordan volve á NBA e acaba xogando as finais contra os Jazz, Russell deféndeo e os Bulls gañan as dúas series finais. A última, con Jordan fóra de todos os medidores e tocando o imposible. Russell pagouno.

As motivacións de Jordan non gustan porque non encaixan coa narrativa inxenua do mundo. Os contos de fadas din que un heroe que fai ben o seu traballo ten que ter a altura humana correspondente, pero a realidade non é tan inxenua. Quizais Jordan pensou que podía ser majetedemócrata ou a maior lenda da NBA. Escolleu e nin sequera ten que disimulalo.

Comentarios