Blog | O Cabaret Voltaire

O café e os churros quedaron xelados

David Gistau morreu. Probablemente o apelido non lles soe máis que a chasquido. Gistau era columnista na prensa de Madrid. Nada menos, nada máis
El periodista David Gistau. EP


El periodista David Gistau regresa a El Mundo: Me apetece contar historias distintas.
El periodista David Gistau regresa al diario El Mundo con la voluntad de escribir columnas de opinión, pero también potenciar la figura del cronista y el reportero versátil, lo mismo para política y deporte que para cultura y toros.

  (Foto de ARCHIVO)



4/13/2018
photo_camera El periodista David Gistau. EP El periodista David Gistau regresa a El Mundo: Me apetece contar historias distintas. El periodista David Gistau regresa al diario El Mundo con la voluntad de escribir columnas de opinión, pero también potenciar la figura del cronista y el reportero versátil, lo mismo para política y deporte que para cultura y toros. (Foto de ARCHIVO) 4/13/2018

COMO ERA afeccionado ao boxeo, os colegas do finado gastaron todas as metáforas que conxelaran na crónica do ABC cando Baltasar Belenguer, El Torito de Torrent, gañou o Mundial de 1935. Belenguer acabou casando cunha trapecista e traballando nun circo. Rexeitou pagar o prezo do mito.

Como lles pasará a moitos de vostedes, eu tampouco lera a Gistau coas ganas precisas. Logo de que aparecese como articulista relacioneino con eses novos canibais cos que Pedro J. Ramírez redactaba El Mundo, a súa Constitución de Cádiz. Penso en Bustos, Lucas, Jabois, Sostres, Campos, Colmenero, Arcadi,... e metín a Gistau no grupo, aínda que desconfío de que procedese desa escola.

Ramírez fai uns xornais áxiles e ruidosos, que me gustan e nunca acaban de convencerme; pero ten un olfacto delicadísimo para os talentos literarios que se poden adaptar a un xornal. Presentaba os seus columnistas en sociedade con tanta discrección que eu botaba en falta que usase as estéticas e os flashes futboleiros, como cando Florentino da a luz un mediapunta. Pedro J. pescaba, non sei de onde, uns burguesiños con lecturas abondas, ideas estruturadas e retranca precisa.

Firma que anunciaba Pedro J, firma que eu seguía durante meses. As fichaxes empezaban sendo autores frescos e rosados, e acaban vestindo o chaleco de raia diplomática e facéndolle a reverencia. Sospeito que non por vontade nin insinuación do director, senón polo pánico de quedar abandonados nesa fraga densa e perigosa que é escribir en madrileño. Eu nunca os seguía máis aló de medio ano.
Para ler a menores de 40 anos escribindo sobre o temor a que os comunistas lles saquen as pensións ou argumentando que 950 euros son unha soldada excesiva prefiro remontar o río ata as fontes. Abrazo alí os meus amados joseantonianos: Ruano, Foxá, Mazas.

Hai tempo que Pedro J non nos revela ningún valor. Temo que cando fundou El Español se convenceu de que a el unicamente lle sobraba un brazo para ser Valle Inclán

Fronte a este liberalismo de escola de verán, opto polo estilo falanxista, equidistante entre a inclinación humillante ante o dictador e o estraperlo emocional, entre a prosa modernista e a linguaxe do fascismo, tan superlativa, coa súa Covadonga e o seu Campeador como modelos masculino e feminino, naquela España que montara unha guerra salvaxe para lograr ser unha, mísera e libre.

Hai tempo que Pedro J non nos revela ningún valor. Temo que cando fundou El Español se convenceu de que a el unicamente lle sobraba un brazo para ser Valle Inclán. Daquela empezou a dedicar unha cartas de amor tenorio ao director, que era el mesmo, e deixou de buscar talentos nos blog de barrio.

Da habitación na que Ramírez encerra os seus sosías acertou a escapar Jabois. De todos os descubertos polo exreponsable de El Mundo era o que máis horas botaba na rúa sendo adolescente. Cando te criabas nunha vila logo aprendías a que o balón non caese pola banda dos coches.

Morreu David Gistau. Nunca o coñecín e soamente o lin de esguello, xa digo. Non sei concretamente con que soñaba nin que o facía chorar. Aburrín de ler as necros que lle dedicaron: golpes baixos, rings, luvas empapadas de suor, sacos colgados... Discrepo de que unha biografía se poida metaforizar tan colectiva e pobremente. Limiteime a mirar as fotografías. O seu perfil barbudo e carnoso era axeitado para aparecer en baixorelevo nas coronas suecas ou talvez para ser asador de bois nunha cabana á que non hai xeito de chegar se non é en trineo.

Pero o venres estaba tomando un café cargado e uns churros livianos en La Modernita, rodeado de madrugóns aguardentosos e de carniceiros cos indicios criminais nas batas brancas, cando lin a despedida que lle dedicaba Jabois. O café, os churros e o corazón quedáronme xelados porque falaba sobre o seu amigo en palabras de futuro cando o porvenir se lle apagara nunha cama de hospital. Deducín que Gistau era un home honrado, e poucas cousas máis importantes se poden ser na vida.

A morte anula unha biografía e fai tremer a súa rede de afectos e ilusións. David Gistau deixou nenos desvalidos e iso angústiame. Todo o que lles queda a eses cativos é a nostalxia dun pai que nunca será. Paco Martín contoume hai un tempo que estivo a morrer con 37 anos e dous raparigos:

—E eu pensaba. ‘Que idea se van facer os meus fillos de min? Que o seu pai era un desgrazado por morrer a destempo!

Desconfío de que pensasen iso, pensarían máis ben que xa non poderían xogar máis, que a vida ía en serio.

A morte ten unha querencia de espectáculo na que afondamos cando o falecido ten un traballo público

Agustín de Foxá contaba en 1957 de cando lle morreu un compañeiro de pupitre no colexio de El Pilar. "Desde el mirador con persianas verdes vi su ataúd y los caballos con penachos, como los del circo". A morte ten unha querencia de espectáculo na que afondamos cando o falecido ten un traballo público.

Daquela o Conde de Foxá xa escribía. "En una revista del colegio, De Todo un Poco, publiqué mis primeros poemas. Iban dedicados al Cid e ilustrados por el infante don Luis Alfonso de Orleans, que estaba en nuestra clase".

David Gistau morreu. Novo, como morrera o pai. En relación aos nosos pais comportámonos todos igual: ou repetimos a súa biografía ou escapamos como polizóns ás antípodas. A madrugada na que o corazón do meu pai se ía desacelerando na uci de Burela dobreino en idade. Eu tiña 44 e remei nun chalano ata onde estaba el, nunha rocha que sobresae o mar e na que chantaron un faro. Queda xusto fronte ao hospital. Esa pena foi o primeiro no que reparei cando o médico loiro e amable me dixo que podería falarlle se me servía de alivio, pero que el non me escoitaba xa.

No meu soño o meu pai era de 14 anos. Calzaba un traxe de baño de cadros e unhas caranguexeiras marróns que eu lle coñecín nos anos  70, cando nos levaba á praia das Illas. Eses areal ten arcos coma os das Catedrais, pero ninguén lles fai cola porque non o coñecen. Mentres eu abarloaba o chalano contra a rocha do faro, o meu pai se me achegou, co seu pelo adolescente de mexilón. Tendeume unha presada de percebes negros como a sombra que estaba detrás, que era un meu bisavó e que vestía un traxe escuro cunha cadea colgando para o reloxo de prata. Somos tempo e emocións.

Escoitei nalgunha radio a Manuel Jabois opinando que David Gistau era unha boa persoa. Cando dis iso sobre un vivo é que nada mellor tes que dicir. Se afirmas que un finado é boa persoa estás selando eternamente a túa amizade con el.

A maioría dos pedrojotas acabaron escribindo para Ramírez e non para o lector. Hai un vello adaggio periodístico que aconsella non escribir para os bancos senón para os clientes dos bancos, que son máis. Eu sempre desconfiei desa aseveración porque, dende que depositei as primeiras cen pesetas en Caixa Galicia, sei que os bancos son os que teñen os cartos, fisicamente. O cliente resérvase a vitoria moral de consultar o saldo.

Por iso comprendo en certo modo que os Bustos, Sostres e Arcadis proclamen un mundo no que "el patriotismo y la religiosidad no se explicaban, sino que fluian", como dicía Foxá. En consonancia cos seus lectores recrean ámbitos solleiros nos que brillan as escopetas de dobre cano, o amarelo do trigo e as maternidades románicas; un mundo no que se fan círculos de western con tractores para tourear becerros.

Asumo que crean a lenda de que ás veces se ve pasar o Buick azul de Manolete levantando unha poeira pola Nacional IV. No coche, o doutor doctor Jiménez Guinea, ciruxián xefe de Las Ventas, vai camiño de Linares. Garda nas mans un plasma holandés para salvar o toureiro. Era da Segunda Guerra Mundial, ineficaz xa en 1947. Manolete pagou o prezo do mito.

—¿Por qué non le cortaron la pierna, doctor?
—¿Quién le corta la pierna a Dios?

Comentarios