Blog | O Cabaret Voltaire

O ruído do futuro que nos fala a través do tarot

Con algunha xente podes manter unha única conversa; con outra, non pasas de dúas. Existen persoas coas que falarías o resto da túa vida

Xabier Cid. TR
photo_camera Xabier Cid. TR

HAI PERSOAS que che duran unha conversa. Unha amiga da miña muller casou cun culturista. Botamos toda unha tarde nunha terraza dourada da Aceña falando sobre clases de pesas e sobre pilulas tramposas que se compran en internet. Cando empezaba a subir a brisa fría do Miño, pregunteille:

—En que pensas cando estás exercitándote no ximnasio?
—Nos meus músculos.

Outras persoas dúranche dúas conversas. Unha mañá un afeccionado á pesca e máis eu acobadámonos na varanda do muelle de Porcillán. Foi aliviante escoitarlle describir os seus madrugóns veraniegos, mesmo interesoume o eficaz uso de luces para atraer os peixes. Un día de aí atrás volvín atopalo. Camiñaba coa cabeza adiantada e os brazos axitados. Levaba présa «para ver a Deusa Branca pola tele».

—Van falar do libro de Robert Graves? —pronunciei ‘greifs’ remarcando a pedantería.

—Non sei de que me falas. Eu quero ver a celebración da treceava do Madrid na Cibeles.
Nunca volveremos falar. Nesas dúas conversas dixémonos todo o que tiñamos que dicírmonos no resto das nosas vidas.

Os camposantos son lugares agradables polo silencio. Gústame visitar o de San Froilán ou de San Amaro para sentir a «paz dos cemiterios», que tamén relaxaba a Franco, pero por outros motivos.

Desde que morreu o meu pai non volvín escribir novela negra.

—Escribes novela negra porque non amas os teus personaxes, por iso os matas en canto podes —reprochoume unha vez Xabier Docampo.

Calei, porque ningunha excusa melloraría a apreciación do mestre.

Unha vez estaba en Derio, o cemiterio bilbaíno onde está o que foi o meu pai. É unha chaira superpoboada de lápidas. Antón era pequeno, aínda non sabía que o que lle gusta se chama fútbol.

—Aita, en que batalla morreron todos estes guerreiros?

—Na batalla da vida, fillo.

Antón non me entendeu, pero non pediu explicacións. Botou o balón a correr por entre as tumbas.

Pasaron 18 anos entre un libro e outro; no medio, escribiu un blog calando sobre o amor e pregonando sexos 

Hai persoas coas que poderías estar falando unha vida e media. Con Xabier Cid mantiven poucas conversas, pero interesáronme todas. Vive en Escocia e soamente escribe cando o tenta un premio. A novela negra Terás as túas balas valeulle o Lueiro Rey no 2000. Agora escribiu o poemario As bicis e gañou un premio en Carral. Pasaron 18 anos entre un libro e outro; no medio, escribiu un blog calando sobre o seu amor de toda a vida e pregonando os sexos que lle servían para vivir moitas vidas, que é o máis intrigante.

O desexo soamente se satisface plenamente cando se conta. Dende que calou o blog, leo a Henry Miller; pero prefería ler a Xabier. Como non se dirixía a público ningún, desvestíase de artificio literario. 

Xabier usaba seudónimo, así que non vou dar o nome do blog.

O pasamento de Philip Roth un día de aí atrás, acordoume El teatro de Sabbath. Philip Roth esgotóuseme con ese libro. Divertiume, pero os outros intentos de lelo quedaron en vinte páxinas.

«María Dolores Pradera deturpa o folklore suramericano», advertiume con cara de afrenta

María Dolores Pradera morreu outro día desta semana. Fun entrevistala ao Mogay, en Chantada. Eran os anos 90, cando internet aínda non creara o Universo. Como tiña unha idea en branco e negro de quen era, preguntei a un veterano da redacción. «María Dolores Pradera deturpa o folklore suramericano», advertiume con cara de afrenta, como se a cantante tivese esnaquizado a marteladas a pedra do Coaticlue.

No bar do hotel chantadino, eu falaba nunha mesa coa artista. Jaime Morey, o seu representante, estaba sentado na barra coa pose que adoptaba Vladimir Nabokov para tomar Campari con améndoas no hotel do lago Leman no que residía. Morey era loiro e de ollos claros, un ario de probeta.

—Señora Pradera —arranquei, aínda que a frase soaba cacofónica—. Sus críticos la acusan de ‘deturpar’ el folklore suramericano.

Ela axitouse na cadeira, aínda que a coleta que lle fixeran cando nena seguiu inmaculada.
—Jaime, Jaime; vén! Este muchacho es un nazi.

Esa foi a conversa que lle durei eu a María Dolores Pradera. Pese a que lle confesei, cando me escapaba, que era excesivamente novo para saber o que significaba ‘deturpar’. Jaime Morey tamén fóra cantante. Chamábanlle La Voz de Arena, un alcume que seca a gorxa ao pensar nel. Eu estaba certo de Morey cantaba: «A veces,/ hasta sobran las palabras/ cuando se trata de hablar sencillamente de amor». Pero non, ese era Braulio.

Xabier Cid defende que sobran as palabras para falar de amor e case para falar de calquera cousa. Sen embargo, o outro día falou con Montse Dopico: «Eu, como varón, branco, occidental, de mediana idade e relativamente educado, non debería estar a dicir nada». O certo é que bota tempadas bíblicas sen dicir nada.

Falamos a berros a medio metro de distancia como se o interlocutor fose xordo ou estranxeiro

O escritor quéixase tamén de que «Galicia é moi ruidosa». A Xabier incomódao que cometemos «un ruído físico, de falar alto, pero tamén de non buscar o acordo, de tratar o lugar ao noso redor con egoísmo, non ter demasiado coidado polo espazo físico e o tempo dos demais,..» Non lle falta razón; sobre todo, en que falamos a berros a medio metro de distancia como se o interlocutor fose xordo ou estranxeiro, ou, mellor expresado, como se fose un estranxeiro xordo.

Non contentos con gritar e toquetear, con meterse na intimidade allea, hai galegos que acuden a sesiones para que unha vidente se lles pasee polo futuro. Queren saber como soa o ruído do destino nun tarot. Quedei pampo ao ler a información sobre a xuíza nigromante que Olarte e Freire fixeron para El Progreso. Un traballo xornalístico fascinante e meticuloso.

A muller levaba meses deixando propaganda nos nosos parabrisas, en Lugo. Recuperado do estupor, chamei á miña nai. É unha señora de Bilbao, desas que usan a palabra aprobetxagi dende nena e dan un rodeo para non as vexan na Gran Vía co carro da compra. Conteille que a xuíza pitonisa exercera en Bilbao, que fumaba na sala de audiencias.

—Esa jueza vendría destinada aquí. Las de Bilbao no hacemos esas cosas.

Rosario Álvarez é  discreta. Dialoga e coordina con habilidade o seu equipo

Agora teño unha conversa pendente con Rosario Álvarez, a nova presidenta do Consello da Cultura Galega. Co seu antecesor, Ramón Villares, falei varias veces e podería falar todas as veces que el mo permitise porque ten unha cabeza limpa e poderosa.

O presidente egresado debuxaba unha estratexia pública de presenza continua na sociedade. Rosario Álvarez é máis discreta. Dialoga e coordina con habilidade o seu equipo, ten unha paciencia e unha tenacidade oceánicas; pero non acaba de verse como fachada dunha institución. Con todo, no seu discurso de investidura anunciou un maior empeño na comunicación coa sociedade galega interior e coa exterior.

Tal vez, o que deberíamos facer coa cultura galega é procurar que rode en silencio polas estradas, porque non está claro que teña un público. Unha boa parte dos seus contados receptores potenciais nada queren saber do Consello da Cultura. Identifican a entidade non soamente coa Xunta, senón directamene co Partido Popular. Paréceme un erro. Xa que temos a bicicleta, debemos usala. Xabier Cid traballa repartindo comida a domicilio polas paraxes silenciosas de Escocia. Pensou: xa que teño que traballar nisto, vou contalo. Ese pragmatismo permitiulle reaparecer no panorama literario galego.

Aproveiten para ler As bicis. Pode pasar outro ciclo de 18 anos sen que escoitemos a voz de Xabier. Renega de actuar «con esa vaidade de quen cre dicir o que non fi dito/ e xa foi dito».

Comentarios