O rupturismo afúndese na Galicia urbana: do 20% en 2016 a roldar o 5%

A desaparición do espazo político rupturista do Parlamento galego tras as eleccións do pasado domingo explícase, en gran parte, pola perda de apoios na Galicia urbana, onde se asentou boa parte do proxecto que, baixo o paraugas do partido instrumental En Marea, logrou ser segunda forza hai catro anos movéndose en torno ao 20% dos votos tanto nas sete grandes cidades galegas como nas catro circunscricións. 

Nas eleccións do pasado domingo 12 de xullo, Galicia En Común-Anova Mareas só pasou do 5 por cento dos sufraxios en Ferrol (7,76%), Vigo (6,08%) e A Coruña (6,73%). No resto das grandes urbes, a ferramenta electoral do espazo político rupturista non alcanzou o limiar que marca a posibilidade de obter escano –o 5%–, incluída a cidade de Santiago (4,92%), que gobernou a Compostela Aberta de Martiño Noriega (número tres da lista pola Coruña) ata hai un ano. 

A caída é máis pronunciada nas cidades fose do eixo atlántico, sobre o que pivotou a campaña de Galicia En Común, pilotada por Ramón Luque, enviado desde Madrid pola dirección de Podemos para acompañar ao seu candidato á Presidencia da Xunta, Antón Gómez-Reino. 

Deste xeito, en Lugo quedaron co 3% con 1.334 votos (en 2016, En Marea tivo o 20,69% con 10.159 votos) e en Ourense, o 2,86% con 1.377 sufraxios (hai catro anos, En Marea chegou aos 10.072, o 18,21% do total). 

Así as cousas, o espazo político que en 2012 modificou o mapa político galego coa irrupción de Alternativa Galega de Esquerdas (Age) na Cámara, que chegou a ser segunda forza nunhas xerais (a coalición En Marea en decembro de 2015), gobernou tres (Santiago, A Coruña e Ferrol) das sete cidades galegas e que liderou a oposición no Pazo do Hórreo tras as autonómicas de 2016, desaparece do Parlamento de Galicia.

RETROCESO HISTÓRICO.  Nas últimas autonómicas, as de 2016, a candidatura encabezada polo maxistrado Luís Villares e na que viaxaban as forzas que integraron Galicia En Común-Anova Mareas alcanzou os 271.418 votos, o 19,07% do total. O domingo, a lista de Gómez-Reino obtivo 220.000 sufraxios menos e, con 51.223 papeletas en toda Galicia, quedou a medio punto de chegar á barreira do 5 por cento nas provincias atlánticas, Pontevedra e A Coruña. 

Máis lonxe de obter representación estiveron en Lugo (3.678 votos) e Ourense (3.332), onde caeron ao 2,26 e o 2,15 por cento, respectivamente. Hai catro anos, En Marea logrou dous deputados por cada circunscrición co 15,37% dos sufraxios por Lugo (28.125 votos) e o 13,79% por Ourense (24.005 votos). 

A caída tamén é pronunciada se se toman como referencia os resultados das últimas xerais de novembro de 2019, nas que Galicia En Común estaba integrada exclusivamente por Podemos e Esquerda Unida. Anova e as mareas de Santiago e A Coruña, que nestas autonómicas viaxaban na coalición, non se presentaron a devanditos comicios. 

Así, hai oito meses, Galicia En Común obtivo dous deputados polas provincias atlánticas, nas que alcanzou o 12,56% do total con 76.236 votos na Coruña e o 15,54% en Pontevedra, onde a lista encabezada pola ministra de Traballo, Yolanda Díaz, chegou aos 80.342 sufraxios. 

En devanditas eleccións, o espazo político obtivo o seu mellor resultado na cidade máis poboada de Galicia, en Vigo, onde os case 31.000 votos recibidos pola lista situáronos en terceiro lugar, a menos de 6.000 sufraxios do PP e triplicando ao BNG. 

Nas autonómicas de 2016, tamén foi a cidade olívica onde En Marea tivo mellor resultado, con máis de 41.000 papeletas, o 27,58% do total. O domingo, Galicia En Común caeu ao 6,08% con 8.246 votos en Vigo. 

Tamén se había imposto entón ao Bloque na seguinte cidade no ranking galego de poboación, A Coruña, gobernada por Marea Atlántica entre 2015 e 2019. O 10 de novembro, En Común foi terceira forza na cidade herculina, con máis do 14% dos votos. Oito meses despois, o rupturismo quedou en menos de 6.500 sufraxios. 

Nas outras dúas cidades que gobernaron as mareas durante o pasado mandato municipal, o espazo político tamén sofre un severo retroceso. En Santiago, onde o 20% dos electores apoiaron En Marea en 2016 (10.845 votos), Galicia en Común quedou relegada ao cuarto lugar con 2.435 sufraxios, o 4,92%. 

Ferrol foi a cidade na que mellor resultado obtivo o proxecto rupturista con 2.382 votos que supoñen o 7,76% do total de papeletas emitidas. De feito, o cinto da cidade naval, lugar de nacemento e residencia da ministra Yolanda Díaz, é onde máis aguanta a candidatura, cun 6,10% en Narón e o 6,22% en Fene.

VOX POR DIANTE EN MONFORTE. Os resultados son peores se se sae da denominada Galicia urbana. Na comarca de Terra de Lemos, con capital en Monforte e que ten uns 30.000 habitantes, Galicia En Común só obtivo 337 sufraxios, case 100 papeletas menos que Vox. 

Na comarca de Bergantiños tamén quedan na marxe do 2,25% con 730 votos nunha área de varios concellos con capital en Carballo que ten máis de 67.000 habitantes, mentres que na comarca do Carballiño (con máis de 26.000 habitantes) só chegaron ao 1,74%, por detrás da coalición Recortes Cero-Espazo Común.

CAEN AO CUARTO POSTOS EN CANGAS. O mancar tamén se produce en Cangas do Morrazo, un dos municipios galegos onde, desde o seu surgimiento, o espazo rupturista lograra mellores resultados, chegando a quedar a menos de 30 votos de ser a forza máis votada nas autonómicas de 2016 co 35,5% dos sufraxios totais. 

O domingo, Galicia En Común esborrallouse ao cuarto lugar por detrás de PP, BNG e PSdeG, ao recibir pouco máis de 1.000 votos, o 8,38% do total nun do concello nos que o espazo político mantén o poder, con Xosé Manuel Pazos de Alternativa Canguesa de Esquerdas (Ace) co bastón de mando desde 2015.