Blog | Nube tóxica

Boiro foi primeiro ca Oslo

Chego tarde ao fenómeno Skam e, logo de papar as catro tempadas nuns poucos días, resulta imposible non lembrar aquela marabilla de Chévere, A Navalla Suiza e Redenasa.TV que foi 'Amores Prohibidos 2.0'

Nos últimos días dediqueilles ás catro tempadas da serie norueguesa Skam boa parte do meu tempo de lecer. Non é algo do que estea especialmente orgullosa, pero tampouco é para flaxelarse. E prestoume. Moito, mesmo. Skam, por se queda alguén aí fóra que non o saiba, é unha ficción creada pola televisión pública de Noruega en 2015. Foi liberada como se acontecese en tempo real, a través de clips de menos de cinco minutos de duración na páxina web, e pódense seguir as redes sociais dos personaxes. Resultou unha auténtica revolución na narrativa de ficción e soubo axeitarse aos hábitos de consumo dos adolescentes, protas e destinatarios principais do produto.

O plantexamento dramático da trama non é nada complexo. Cada unha das tempadas está relatada desde o punto de vista dunha das personaxes principais, rapazas e rapaces de dezaseis e dezasete anos que comezan o bacharelato nun instituto público de Oslo. Non hai mans negras nin misterios irresolutos nin ninguén está ameazada de morte. Só elas e eles. Preocupadas por encaixar, por empenicarse os venres á noite, por encamarse con alguén. En Skam a presenza dos adultos é practicamente residual. É un mundo ao que non están convidados. Con dificultade lles vemos a faciana aos pais e ao profesorado.

SkamSkam ten o seu punto de culebrón de instituto. Eva sae con Jonas, o ex da que foi a súa mellor amiga, Ingrid. A Noora empeza a gustarlle William, de quen estaba emperrechada Vilde. A Sana mólalle Yousef, pero non lle di nada porque cre que el lle fai olliños a Noora... E cal é a novidade se todo isto xa estaba en Sensación de vivir? Pois o ben que contan o desleigo e a soidade. O pánico a facerse adulta. A fenda xeracional. Como acompañan a saída do armario de Isak na terceira tempada e de que xeito, ao longo de toda a serie, existe unha vontade de desestigmatizar a enfermidade mental. Entendemos a Sana cando reivindica a súa liberdade para usar o hijab ou seguir o xaxún do Ramadán durante os longuísimos días escandinavos do sol de medianoite, e comprobamos como a súa familia, a de orixe migrante, resulta a única estruturada desde unha ollada convencional.

Con todo, estou certa de que o verdadeiro éxito de Skam está agochado nuns intérpretes que de verdade teñen a idade dos personaxes e non semellan modelos —alomenos non todas elas— de Victoria’s Secrets. Na recente Skam madrileña que emite Movistar+, o novas que aparentan elas e eles é un feito que lle resulta rechamante ao público. Ata grimoso, teño lido. E como non había ser así, se Raquel Morales tiña vinte e oito anos cando estudaba COU en Al salir de clase, se a Quimi, de Compañeros, se lle saían os pelos do peito pola camisa mentres paseaba debaixo do brazo o libro de cuarto da Eso? Por que a ficción vai e volve unha e outra vez sobre as adolescentes e tira de actrices fermosísmas de vinte e tantos e de actores mazados de barba pechada para retralalos? Quizais sucede que nos resistimos a admitir como eramos nós aos dezaseis. Inzadas de acné, incómodas co noso corpo. Un saquiño de complexos vestido de chándal. Talvez, o de escoller adultas para faceren de adolescentes teña unicamente relación coa normativa laboral que impide que as actrices menores de idade traballen máis dun número determinado de horas á semana e que protagonicen escenas de contido sexual. Porque ese é outro conto. Que haberá quen teña saído do instituto con todos os asuntos do baixo ventre solucionadísimos, pero tamén as que ao rematar o selectivo ben deitan se dan contado no seu haber un par de morreos mal dados. E tampouco pasa nada.

Descoñezo se a creadora de Skam, Julie Andem, sabía de Amores prohibidos 2.0, o fantástico experimento ficcionado en tempo real que desenvolveron en 2012, desde Galicia, a compañía de teatro Chévere e A Navalla Suíza cos alumnos do instituto A Cachada de Boiro e a partir de Redenasa.tv. Sexa como for, a nosa foi primeiro.

Amores prohibidos 2.0 transcorría durante tres ou catro días do mes de abril e adaptaba Romeo e Xulieta de Shakespeare nas vivencias de Xiana, unha nena de Cabo de Cruz de quince anos, e Romero, un rapaz de dezaseis da vila. Non había Montescos e Capuletos, pero si o conflito lingüístico noso de cada día, levado a xentes da mesma idade que a rapazada que abandona para sempre a lingua familiar para non sentírense no patio de recreo os únicos bechos raros que falan galego. Atopabamos contido extra nas canles de YouTube e nas contas de Twitter e de Tuenti (de Tuenti!) de Xiana, Romero e a súa cuadrilla.

Seguín con degoiro Amores prohibidos 2.0 e, coma min, os estudantes de galego da universidade de Oxford. Foi candidata á mellor web serie nos Mestre Mateo daquel ano e moito sentín que volvese de baleiro, a verdade.

Skam é agora unha franquicia que ten réplicas en Italia, Alemaña, nos Países Baixos ou Austin (Texas) ademais da máis recente española. É un produto de éxito nacido nun idioma que ten poucos máis falantes có noso, pero que non está minorizado, por ser lingua de Estado.

Entretéñome en pensar que, noutro universo, a iniciativa de Redenasa.TV chamou a atención de alguén da cosa pública, que decidiu apostar polo formato. Que hoxe no mundo agroman Amores prohibidos 2.0 en Italia, Alemaña, nos Países Baixos, en Austin (Texas). E tamén en Noruega.
 

Comentarios