O ministro de Asuntos Exteriores, UE e Cooperación en funcións, Josep Borrell, será o próximo alto representante da UE para a Política Exterior e, polo tanto, tamén vicepresidente da Comisión Europea que presidirá a conservadora alemá Ursula von der Leyen, en virtude do acordo alcanzado polos xefes de Estado e Goberno dos Vinte e oito.
Co seu nomeamento, España volve ter un dos considerados top jobs, postos de primeira fila que son negociados polo Consello Europeo, por primeira vez en 10 anos, desde que Javier Solana deixou de ser 'míster PESC'. Solana tamén era 'alto representante', un título moi similar ao que agora terá Borrell, pero agora o cargo está institucionalizado e está dacabalo entre a Comisión e o Consello.
Así é desde finais de 2009, tras a entrada en vigor do Tratado de Lisboa, co obxectivo de reforzar a coherencia e coordinación entre as diferentes carteiras do Executivo comunitario, aínda que tendo en conta que a UE segue sen ter oficialmente competencias en política exterior e as decisións tómanse por unanimidade dos 28.
Ao alto representante tócalle presidir as reunións de ministros do ramo, buscar consensos, facer propostas e asegurar a coherencia de toda a acción exterior da UE, incluído o comercio e a axuda humanitaria. Dirixe o Servizo Europeo de Acción Exterior, unha especie de corpo diplomático europeo, e a Axencia Europea de Defensa.
Entre 2010 e 2014, outro español, Joaquín Almunia, ocupou unha vicepresidencia de peso, a de Economía, na Comisión que presidía o portugués José Manuel Durao Barroso. O propio Borrell fora presidente da Eurocámara, outro dos considerados 'top jobs', durante media lexislatura entre 2004 e 2007.
O posto de alto representante non parecía, inicialmente, o favorito para o Goberno español, que apostaba polo holandés Frans Timmermans como presidente da Comisión e iso descartaba a outro socialdemócrata na cúpula das institucións. Con todo, finalmente o xogo de equilibrios volveu a colocar a un español á fronte da política exterior europea.
Borrell desembarcará en Bruxelas tras pouco máis dun ano como ministro de Exteriores do Goberno de Pedro Sánchez. En funcións desde as eleccións xerais do 28 de abril, foi a cabeza de lista do PSOE nas europeas de maio, algo que xa lle sinalou como probable candidato español ás institucións europeas.
RENUNCIOU A SER EURODEPUTADO
A semana pasada, ante a demora da investidura de Pedro Sánchez, decidiu seguir como ministro en funcións e non tomar posesión do seu escano na Eurocámara, pero desde o Executivo deixouse claro que iso non implicaba deixarlle fóra da negociación europea.
A chegada de Borrell a Exteriores supuxo a súa volta á primeira liña política tras máis dunha década dedicado a outras tarefas e 22 anos logo de ser ministro de Obras Públicas no último goberno de Felipe González.
Colaborador de Pedro Sánchez desde a súa primeira etapa á fronte do PSOE –foi un dos expertos do seu 'goberno na sombra'– nos meses anteriores á moción de censura recobrara protagonismo polo seu combate contra o independentismo.
PRESIDENTE DA EUROCÁMARA ENTRE 2004 E 2007
En 2004 liderou a lista do PSOE ás eleccións europeas e converteuse en presidente da Cámara durante media lexislatura, conforme á práctica de repartir a presidencia do Parlamento Europeo entre dous grupos políticos.
Así, en 2007 apartouse da primeira fila política, durante case unha década. Neses anos, presidiu o Instituto Universitario Europeo de Florencia e formou parte do Consello de Administración de Abengoa desde 2009. En 2010 converteuse en presidente do seu consello asesor internacional.
Precisamente a súa condición de membro do Consello de Administración de Abengoa levoulle a declarar como testemuña ante a Audiencia Nacional que investigou as indemnizacións millonarias adxudicadas pouco antes de que a compañía presentase o preconcurso de acredores. Borrell non chegou a ser imputado.
Xa como ministro, a súa presenza en Abengoa volveu perseguirlle xa que a Comisión Nacional do Mercado de Valores (CNMV) impúxolle unha sanción de 30.000 por considerar que vendera accións da empresa usando información privilexiada cando era conselleiro.
