Blog | El Ojo Público

Cine en casa para unha reclusión prolongada

Calquera película que vexamos nestes días de illamento remite a un pasado afastado, onde iamos aos bares, dabamonos a man e non gardabamos ningunha distancia de seguridade cos descoñecidos
a
photo_camera American Factory

O CINEMA é —hoxe máis que nunca— unha representación do mundo no que viviamos, coas nosas preocupacións e miserias, pero tamén cos hábitos cotiáns pasando por diante dos nosos narices como un luxo inalcanzable. As plataformas de streaming convertéronse na sala de cinema e o videoclub das nosas vidas. Resulta curioso como algunhas das películas e documentais que interpretamos no seu momento dunha determinada maneira, hoxe, nunha revisión, dinnos outra cousa totalmente diferente. Para ben ou para mal, esta pandemia cambiounos dun día para outro. Vendo cinema, podemos revisar a nosa propia transformación.

Diamantes en bruto (Netflix) é unha das últimas películas que vin antes do peche. Howard Ratner (Adam Sandler) é un vendedor de reloxos e xoias de Nova York. En realidade é un sobrevivente do trapicheo e a aposta. Móvese pola cidade sempre ao dobre de revolucións do normal, e a súa vida é como xestionar un circo de tres pistas no que a caída dun equilibrista na pista un altera o desenvolvemento das outras dúas. Ratner debe moito diñeiro, e o seu plan para recuperalo é apostar o que non ten a unha xogada case imposible da estrela do baloncesto Kevin Garnett. O epicentro do seu sistema Ponzi é un ópalo extraído das minas de Etiopía. Diamantes en bruto sorprende polo seu ritmo frenético. Os movementos de Ratner provocan ansiedade no espectador antes do confinamento e agora, no que as saídas —contadas e por absoluta necesidade— fanse a paso lento e anticipando todas as esquinas. A diferenza é que antes non eramos conscientes de nosa propia velocidade. Nin sequera nunha cidade pequena e pausada como Lugo.

No documental American Factory (Netflix) un multimillonario chinés compra unha fábrica abandonada en Ohio que servía parabrisas e ventás para General Motors. Os antigos traballadores da factoría, e a cidade mesma, ilusiónanse diante dun futuro inesperado de traballo e prosperidade. Pero ao multimillonario non lle gusta a escasa produtividade do obreiro norteamericano e ordena deseñar un plan no que convivan chineses e locais para que os segundos aprendan dos primeiros un compromiso máis férreo coa empresa. Esa convivencia, e a prohibición de fundar sindicatos que defendan os seus intereses, crea un conflito cultural e laboral na fábrica.

Fainos ver o ridículo duns empregados que se toman a empresa como unha gran familia. Hoxe entendemos perfectamente ese sentido da comunidade, xa sexa unha corporación, un pobo ou un país enteiro

American Factory é a última gañadora ao Óscar ao mellor documental. O seu discurso destila suspicacia cara ao modelo chinés. Ata o europeo medio sente identificación cos traballadores americanos de Fuyao. Con todo hai unha escena que cambia de significado despois da pandemia. Uns poucos traballadores son convidados a China para que vexan como funciona a fábrica matriz. Unha noite, Fuyao celebra unha festa inmensa á que están convidados os traballadores e as súas familias, que participan nos distintos espectáculos. O documental non é ambiguo. Fainos ver o ridículo duns empregados que se toman a empresa como unha gran familia. Hoxe entendemos perfectamente ese sentido da comunidade, xa sexa unha corporación, un pobo ou un país enteiro. É difícil imaxinar que hoxe en día, American Factory tivese a mesma acollida en Estados Unidos e en Europa como tivo hai apenas dous meses. Os nosos prexuízos sobre China tamén cambiaron.

Calquera película na que os protagonistas viven un confinamento voluntario ou obrigado (El hoyo. Netflix), ou na que o mundo se derruba nun fóra de campo (Extraterrestre. Filmin) son perfectamente entendibles nun momento como este. Midsommar (Movistar +), con todo, é algo máis perturbadora. Dani vive un drama indescritible en primeira persoa. Os seus pais morreron nun escape de gas provocado polo suicidio da súa irmá. Dun día para outro, a súa vida vólvese un inferno. Ademais, ten unha relación cun indesexable que se podería definir como tóxica. Un amigo do noivo convida a toda a cuadrilla a pasar uns días en Suecia, nunha pequena comunidade ao norte, e que celebra algo así como un solsticio de verán. A aldea vístese coas mellores galas para representar todo un acontecemento cultural dunha beleza cativadora para uns turistas accidentais.

Midsommar é unha película de terror rural na que o escenario é un lugar idílico, a diferenza do que adoita ser a tradición do xénero. A súa referencia directa é The wicker man (Robin Hardy, 1973), pero con certas actualizacións que a incorporan ao noso presente. O máis suxestivo de Midsommar, ademais da forza visual da súa posta en escena, é a premonitoria función dunha comunidade que se protexe fronte a agresións e contaminacións externas. A aldea de Midsommar, como o Pleasent Valley de 2.000 maníacos sabe que non hai nada como afastar ao foráneo para manter imperecedoiro un pobo eterno. A contaminación, para o terror rural, é o home en si, vehículo da súa propia destrución.

Comentarios