Un informe avala que o Estado reclame a propiedade de Meirás porque tivo uso público

Os expertos nomeados pola Xunta advirten que a familia Franco podería reclamar unha compensación económica

Foto de archivo do Pazo de Meirás. AEP
photo_camera Pazo de Meirás. EP

Un informe da comisión de expertos nomeada pola Xunta, en cumprimento dunha resolución do Parlamento galego, conclúe que o Estado pode reclamar pola vía civil a propiedade do Pazo de Meirás argumentando que tivo uso público, aínda que debería abonar unha compensación se os herdeiros do ditador Francisco Franco reclaman os seus gastos e a Xustiza lles dá a razón.

Así o pon de manifesto o documento ao que tivo acceso Efe en cuxas conclusións os expertos avalan "a consecuente reintegración da posesión á Administración xeral do Estado, como ben integrante do dominio público" ao constituír unha residencia vinculada "ao exercicio da xefatura do Estado".

Por iso, a Administración central estaría "activamente lexitimada para o exercicio dunha acción reivindicatoria fronte á referida comunidade hereditaria", precisa o informe acerca desa propiedade da que os herdeiros de Franco seguiron utilizando como lugar de vacacións.

O presidente do comité de expertos, o catedrático de Historia Xosé Manoel Núñez Seixas, precisou en declaracións á emisora Radio Galega que o informe non pon de manifesto que se abra unha vía para indemnizar á familia Franco, senón que advirte da posibilidade de que a familia Franco reclame pola vía xudicial.

Segundo o informe, a Administración xeral debería incoar unha demanda civil para reclamar que esa propiedade, situada no municipio coruñés de Sada, pase a estar considerada como ben de dominio público, en base á resolución que se emita sobre a demanda que se debería interpor ante o Xulgado de primeira instancia de Betanzos.

A Xustiza debería determinar deste xeito se o Pazo de Meirás, que foi anteriormente propiedade da escritora Emilia Pardo Bazán e que pasou a ser residencia de verán durante décadas ao ditador, foi un inmoble oficial no que incluso se celebraron consellos de ministros como está suficientemente acreditado, é dá carácter estatal. 

Con todo, esta opción podería derivar na "necesidade" de que a Administración deba "liquidar os gastos e custos derivados da posesión do inmoble" entre o 21 de novembro de 1975 -día despois da morte do ditador- e o momento en que se restitúa efectivamente a posesión á Administración xeral do Estado.

Tamén caberían compensacións entre as partes do procedemento de liquidación, como consecuencia do uso anterior ao 20 de novembro do 1975, indica o informe achega do edificio e o terreo, que foron declarados Ben de Interese Cultural pola Xunta en 2011.

No entanto o informe non fai referencia a ningunha cantidade concreta a desembolsar e sinala que a obrigación desta compensación se debe a que "prudencialmente pódese cualificar como unha posesión de boa fe" por parte da familia Franco "por canto non consta a existencia de requirimento ningún de restitución realizado pola Administración Xeral do Estado" ata a data.

En todo caso, os expertos indican que "aínda no caso de que dunha eventual liquidación do estado posesorio resultase un saldo favorable aos actuais posuidores do inmoble, esta suma sería notablemente inferior ao seu valor de mercado ou ao prezo que habería de satisfacerse como xusto prezo expropiatorio se se considerase a concorrencia de causa de utilidade pública ou interese social que habilitase seguir este procedemento de privación singular da propiedade privada".

Esta xustificación é insuficiente para o Concello de Sada, que presentou un voto particular ao ditame, no que indica que apoia a estratexia de que o Estado expoña unha acción civil para reclamar a titularidade das Torres polo seu uso como residencia oficial estival do ditador, pero discrepa de que iso deba ter consecuencias para o erario público.

Na redacción do seu voto particular, o Concello rexeita a consideración de que a familia Franco sufragase os gastos de mantemento do Pazo de Meirás de boa fe, ao soster que "eran perfectamente coñecedores e partícipes dos vicios de nulidade radical do título de compravenda e da propia posesión" do inmoble.

Critica ademais que o Estado, "coa súa pasividade cómplice e vergoñosa, non exercitase ata agora ningunha acción reivindicatoria", feito do que non pode derivarse "a cualificación da posesión de boa fe, nin polo ditador nin polos seus herdeiros".

Deste xeito, rexeitan que a cidadanía deba pagar á familia polo Pazo de Meirás, e remarcan que precisamente ese é o mandato da Cámara galega.

O BNG: "A situación debería ser a inversa"
O BNG mostrou a súa discrepancia co informe emitido pola comisión de expertos, ao considerar que "a situación debería ser a inversa" e que a familia Franco "debe resarcir ás arcas públicas polo goce duns bens expoliados e roubados".

O deputado Luís Bará referiuse ao informe impulsado pola Deputación da Coruña para indicar que as súas iniciativas "son materia suficiente para xustificar a devolución do Pazo de Meirás e doutros bens expoliados".

Comentarios