O actor lucense explica nunha entrevista con Efe, que máis que de vinganza Quien a hierro mata fala de rancor: "A vinganza ao final é un acto que se comete pero o rancor é un proceso e un estado de ánimo" que, no seu caso- apunta- estaba moi lonxe do seu momento vital: "Cando es papá hai cousas que che expoñen algunha reserva". Por iso non lle foi fácil dicir si ao personaxe. Hai que ver a película para entender as súas palabras, sobre todo, a escena do final: "Esa imaxe -sincérase Tosar- foi o motivo polo que tardei en dicir que si, era unha enerxía que non me resultaba... agradable".
Galego, dos artistas que marcan a súa 'galeguidade' en cada cousa que fan, Tosar (Lugo, 1971) é un actor 360, con tres premios Goya de sete nomeamentos, capaz de dramas e comedias, musicais ou cine histórico, que o mesmo aterroriza desde as catro paredes dunha cela que conmove ata a bágoa tratando de salvar a vida a un bebé na selva colombiana.
Esta vez, Paco Plaza consegue del unha mestura poderosa: é un pai e marido amoroso, boa xente, traballador paciente e exquisito, pero tamén vingativo e desapiadado no ataque, coa paciencia dun réptil. Moitos 'Marios' que Tosar recoñece sacar adiante con moito esforzo. "O que nos interesaba é que, en todo momento, calquera dos Marios dos que falas fose o máis verosímil posible, porque cada un deles representa os momentos diferentes da peli en xeral. Porque había distintos ámbitos: da certa placidez do comezo, respiras a tensión de que vai ocorrer algo (...), ata que inicia un camiño cara á escuridade".
"Todo vai adoptando un certo nivel de paranoia, pero non só el, tamén os Padín se dan unha viaxe salvaxe ao longo da película", comenta Tosar. Quien a hierro mata transcorre nun pobo da costa galega onde todos se coñecen; Mario (Tosar), é un home exemplar que traballa nunha residencia de anciáns onde lle toca coidar a Antonio Padín (Xan Cejudo), o narco local que acaba de ingresar cunha enfermidade dexenerativa. Así como o pai perde facultades, os seus fillos Kike (espectacular Enric Auquer) e Toño (Ismael Martínez) encárganse desastrosamente do negocio, ata o punto de que a policía lles desbarata un golpe e Kike acaba no cárcere e endebedado cun narco colombiano; mentres o seu ancián pai non quere saber nada, Mario dedícase a coidar da súa esposa, Marta (María Vázquez) a piques de dar a luz.
É a primeira vez que Plaza roda cun guión escrito por outro, neste caso, o tándem Juan Galiñanes e Jorge Guerricaechevarría (El día de la bestia, Celda 211), unha circunstancia que o liberou moito" e lle permitiu "achegar moito máis como director", confesa a Efe. "Hai unha especie de desapego, certa obxectividade, que creo que enriquece, é unha especie de pulido sobre unha obra xa feita moi interesante", considera Plaza. Para o director, o título "suxire que os nosos actos teñen consecuencias, moitas veces non as que desexas, pero non podes evitar pór en marcha esa espiral. Cando deixas aos demos tirar do carro, precipítasche por un abismo; o rancor é unha droga, Mario é un yonqui do odio", resume.
Cunha banda sonora máis que reseñable, a cargo da debutante mallorquina Maika Maikovski, Quien a hierro mata saíulle a Plaza hiperrealista, cando non escatológica, e moi violenta, "case coreana" concede. Hai persecucións rodadas sen dobres, e tiroteos. Tamén hai un parto que é auténtico e unha morte que acabou sendo real, a do actor Xan Cejudo, non sen antes baleirarse no papel de Antonio Padín: "Xan foi unha das primeiras que eu atopei en Santiago de Compostela cando me fun alí a vivir, deume clase, compartimos teatro xuntos.... Traballamos en bastantes ocasións e logo as nosas carreiras dispersáronnos. Él estaba retirado, vivía nunha residencia e foi unha marabilla, moi emocionante. Sobre todo pola ilusión de Xan, que era moi especial: estar outra vez activo e cun personaxe perfecto para el", di Tosar sobre o compañeiro falecido.
Praza di que Quien a hierro mata é só un paréntese e un "acto de egoísmo" porque lle pareceu "tan boa" que quixo facela el, pero volverá ao terror xa, na próxima. A cinta distribuiraa Netflix, que quedaron encantados da resposta do público con Verónica.
