A primeira gran redada contra o narcotráfico galego dirixida polo xuíz Baltasar Garzón en 1990 e que se coñece como 'Operación Nécora' sentaba tres anos despois no banco dos acusados a 47 persoas, entre eles, Laureano Oubiña, a súa esposa, Esther Lago, José Paz Carballo e Manuel Charlín, pero, un ano despois, a sentenza da Audiencia Nacional, da que se cumprirán 25 anos o próximo 27 de setembro, deixaba patente o exceso de celo do instrutor e a inconsistencia do testemuño do arrepentido Ricardo Portabales.
O fallo provocou reaccións de rexeitamento e indignación, sobre todo, nas 'Nais contra a droga', así como no Goberno galego que a considerou pouco ejemplarizante. A macrooperación na que se daba por desarticulada a rede que introduciu en Galicia miles de quilos de cocaína de Colombia e haxix de Marrocos, saldábase, tal e como se recolle no fallo xudicial, sen que se atopase nin un gramo de sustancias estupefacientes, excepto mínimas cantidades en dous fogares e unha arma, aínda que si "documentos de moita importancia" que servirían para probar o delito fiscal.
Unha 'nai contra a droga' increpando a un dos procesados. DP
O Tribunal criticou a instrución de Baltasar Garzón e sinalaba que "o sumario está composto de catro partes ben diferenciadas que pouco teñen que ver unhas con outras, pois posúen só en común que algún procesado aparece en dous apartados, e nada"máis . A resolución, de 529 folios, reflectía tamén as dúbidas da Sala sobre o testemuño do arrepentido Ricardo Portabales, dando maior credibilidade ás declaracións formuladas por Manuel Fernández Padín.
Ademais, a sentenza puxo de manifesto que algunhas das intervencións "carecían das mínimas condicións procesuais para ser aceptables" ao non cumprir requisitos legais e sinalaba que a Policía non entregou as cintas orixinais ao Xulgado, que a selección a realizaron os axentes, que as transcricións non foron íntegras e que, xa que logo, non houbo pleno control xudicial.
Durante os rexistros non se achou nin un gramo de sustancias estupefacientes, excepto mínimas cantidades en dúas vivendas
A Audiencia Nacional condenaba a un total de 304 anos e 10 meses de cárcere e multas de 417 millóns a trinta dos procesados da ‘Operación Nécora' e absolvía aos outros dezasete acusados. O Tribunal composto por Francisco Castro Mejide, como presidente, o maxistrado Fernando García Nicolás e a relatora da resolución, Ángela Murillo, leron o fallo nunha vista pública.
As condenas oscilaron entre os 23 anos impostos ao colombiano Alberto Vargas Beira e os oito meses para o outro arrepentido, Manuel Fernández Padín. Pola súa banda, Ricardo Portabales foi condenado a un ano e dous meses de cárcere por proposición e conspiración de tráfico de drogas, coa atenuante de arrepentimento.
PAZO BAIÓN
Laureano Oubiña Piñeiro e a súa esposa Esther Lago García foron condenados 12 anos de cárcere e multa de 1.280 millóns de pesetas cada un por un delito de receptación —en relación ao branqueo de diñeiro procedente do narcotráfico— e dous delitos fiscais, pero absolvía a Oubiña do delito contra a saúde pública. Dous anos despois o Tribunal Supremo rebaixaba as penas por delito fiscal a Laureano Oubiña e Esther Lago e absolvíaos do de receptación.
A Audiencia Nacional ordenou o embargo de Pazo Baión para que Oubiña e a súa esposa fixesen fronte ás súas responsabilidades pecunarias
Ademais, a Audiencia Nacional acordaba o embargo da leira coñecida como 'Pazo Baión' para que Oubiña e a súa esposa fixesen fronte ás súas responsabilidades pecunarias e que acabaría converténdose nun símbolo da loita das 'Nais contra a droga'. O Tribunal absolvía ao coñecido membro da 'jet set' Carlos Goyanes, para o que o fiscal pedía oito anos de cárcere; ao empresario Celso Barreiros, para o que se solicitaba seis anos; e a Manuel Charlín Gama, para o que se pedía 23 anos e catro meses.
Tamén foi absolto Alfredo Cordeiro, así como o colombiano Hernando Gómez Ayala. A máxima pena, de 23 anos e multa de 225 millóns de pesetas, foi para o colombiano Alberto Vargas Beira, por delito continuado contra a saúde pública, labor por persoa pertencente a unha organización, en concurso con outro de contrabando.
Antonio Cebollero foi condenado polos mesmos delitos, pero a 12 anos e 130 millóns de multa ao aplicárselle unha atenuante pola súa colaboración coa Xustiza. Outros condenados foron: Jorge Gabriel Outón Caamaño, 20 anos de cárcere e 2.000 millóns de pesetas de multa polos mesmos delitos; Joaquín Montañés Porto, 19 anos e 180 millóns de multa, ao que se lle aplica o agravante de reincidencia; José Rei Vila, 15 anos e 160 millóns de multa, e Luciano Núñez Villanueva, 13 anos e catro meses e multa de cen millóns.
Manuel Charlín á saída da Audiencia Nacional. DP
A 12 anos de cárcere e 110 millóns de multa foron condenados José Luís Abal, Baltasar Vilar, Eulogio Romeu, Antonio González Padín, Carlos González Padín, Gerardo González e José Luís Vilas, mentres que Francisco Javier Martínez foi condenado a 11 anos e 60 millóns de multa.
A Sala impuxo 10 anos a Benito Otero Núñez; nove a José Paz Carballo, Albino Paz, José Manuel Padín e Víctor Manuel Saborido; oito a Eulogio Rodríguez Refojos, Carmen
O fallo xudicial foi recorrido polo fiscal Javier Maior Zaragoza e as defensas ante o Tribunal Supremo que, dous anos despois, rebaixaba as penas aos principais condenados e volvía criticar a instrución.
A Sala explicou que as declaracións de Portabales "adoecen de enorme inconcreción e contradicións" ao relatar cousas por referencias e por iso entende o tribunal que o seu testemuño "non pode ser o único alicerce para unha condena, xa que ademais foi posto en dúbida por outras probas".
Con todo, as declaracións de Manuel Fernández Padín foron, a xuízo do tribunal, concretas, con moita "seguridade", carecen de contradicións, non relata feitos por referencias, "mantivo as súas imputacións sen vacilaciones nin dúbidas e convenceu ao Tribunal". Por outra banda, sobre escóitalas telefónicas, o Tribunal apreciou "problemas" nas que afectan, entre outros, a Manuel Charlín e Hernando Gómez Ayala, aos que absolveu.
