Unha simple análise de sangue permite detectar o dano cerebral causado polo alzhéimer moito antes de que aparezan os primeiros síntomas clínicos da enfermidade, entre eles a perda de memoria, segundo un estudo de investigadores alemáns e estadounidenses publicado este luns en Nature Medicine. "O feito de que aínda non haxa un tratamento eficaz para a enfermidade de Alzheimer débese en parte a que as terapias actuais comezan demasiado tarde", dixo Mathias Jucker, investigador do Centro Alemán para Enfermidades Neurodexenerativas (DZNE) e do Instituto Hertie para a Investigación Clínica do Cerebro (HIH).
Jucker, director do estudo, e os seus colegas adoptaron un enfoque diferente ao doutros traballos para poder observar, nas súas palabras, "a morte das neuronas".
A proba que desenvolveron fíxase no neurofilamento, unha proteína estrutural que forma parte do esqueleto interno das neuronas. Cando as neuronas cerebrais se danan ou morren, o neurofilamento fíltrase cara ao líquido cefalorraquídeo que baña o cerebro e a medula espinal, e de aí pasa ao torrente sanguíneo.
Jucker e o seu equipo colaboraron con investigadores da Escola de Medicina da Universidade de Washington en San Luis (Misuri, EEUU) para estudar se os altos niveis desa proteína en sangue reflicten dano neurolóxico, como ocorre cando se detecta gran cantidade de neurofilamento no líquido cefalorraquídeo. Así, analizaron datos e mostras de máis de 400 individuos que forman parte da poboación de estudo da chamada Rede de Alzheimer de Herdanza Dominante (DIAN), liderada pola Universidade de Washington e que engloba a un grupo de familias nas que a enfermidade se presenta a unha idade temperá debido a certas variantes xenéticas.
Dos participantes, 247 tiñan a variante xenética de inicio temperán e 162 eran familiares non afectados pola enfermidade. Naqueles coa variante xenética, os niveis de neurofilamento foron máis altos ao comezo das probas e aumentaron co paso do tempo, mentres que no resto foron baixos e mantivéronse estables.
Houbo cambios notables no sangue ata 16 anos antes do inicio calculado dos síntomas do alzhéimer. Segundo Jucker, puideron "predicir a perda de masa cerebral e os cambios cognitivos que ocorreron" anos despois, a través de escáneres cerebrais e probas cognitivas que revelaron que aqueles con aumentos nos seus niveis de neurofilamento tiñan máis probabilidades de mostrar signos da enfermidade.
Ademais, os niveis altos desta proteína en sangue poden ser un signo doutras enfermidades ou lesións neurolóxicas, polo que os achados deste estudo quizá poidan aplicarse no futuro para identificar o dano cerebral en persoas con afeccións neurodexenerativas, de acordo cos seus autores.
De momento, antes de que a proba poida usarse en pacientes con alzhéimer ou outra afección neurodexenerativa, os investigadores deben determinar que nivel de neurofilamento en sangue é demasiado alto e con que rapidez ten que aumentar para converterse en motivo de preocupación.
