O Ministerio de Sanidade está a traballar nun plan de Actuacións de resposta coordinada para o control da transmisión de Covid-19 que establece catro niveis de alerta cunhas medidas mínimas, proporcionais ao nivel de risco de transmisión en cada comunidade autónoma, adaptables segundo a situación e o contexto de cada rexión.
O documento, ao que tivo acceso Europa Press, propón indicadores básicos comúns no Sistema Nacional de Saúde (SNS) que "permitan realizar unha avaliación en cada territorio, dirixida a detectar niveis de risco para a poboación".
Segundo adianta El País, catro autonomías estarían no nivel máximo de risco en base a estes indicadores: Aragón, Castela e León, A Rioxa e Madrid, ademais da cidade autónoma de Ceuta. Galicia e Cantabria son as dúas comunidades que estarían na categoría de risco baixo. Ningunha se atoparía totalmente fóra de perigo.
Nesta avaliación teríanse en conta os indicadores relativos á situación epidemiolóxica, a capacidade asistencial e a capacidade de saúde pública, as características e vulnerabilidade da poboación susceptible exposta e a posibilidade de adoptar medidas de prevención e control, como son as medidas non farmacolóxicas con intervencións parciais ou completas que afecten a parte ou todo o territorio avaliado.
Os indicadores de risco divídense en dous bloques e en cinco niveis de gravidade: o primeiro inclúe a incidencia acumulada en 14 días, a incidencia acumulada en 7 días, a incidencia acumulada de maiores de 65 anos en 14 días, a positividad global das probas diagnósticas por semana e a porcentaxe de casos con trazabilidad; o segundo, a ocupación de camas de hospitalización por covid-19 e a ocupación de camas Uci por casos de coronavirus.
En todo caso, Sanidade puntualiza que sempre se fará unha valoración individualizada da situación da comunidade e teranse en conta outros posibles indicadores, "incluídos os cualitativos". "Para determinar o nivel de risco dun territorio, os indicadores deben interpretarse sempre de forma dinámica e tanto a tendencia como a velocidade de cambio deben ter un peso nesta valoración", apostila o texto.
No caso de territorios pequenos, por baixo de 5.000 habitantes, ademais destes indicadores xerais, teranse en conta o número, a tendencia e a velocidade de cambio dos casos diagnosticados nos últimos 7 e 14 días; a proporción de casos novos asociados a gromos; a taxa de ataque secundaria; a existencia de puntos quentes (número de gromos, as súas características e a súa situación de control; afectación de residencias socio-sanitarias, poboacións, etc.
Unha vez analizados os indicadores, fíxanse os valores que deberá ter cada un deles para considerar a situación de alerta como extrema, alta, media, baixa ou de nova normalidade. Así, por exemplo, a Comunidade de Madrid estaría en risco extremo no apartado de incidencia acumulada de casos diagnosticados en 14 días, ao superar os 250 casos por cada 100.000 habitantes.
Tendo en conta estes valores, o documento fixa catro niveis de alerta: o un; cando polo menos dous indicadores do bloque de situación epidemiolóxica e un do bloque de capacidade asistencial están en nivel baixo e o resto de indicadores en nivel de nova normalidade; nivel dous, cando polo menos dous indicadores do bloque epidemiolóxico e un do bloque asistencial están en nivel medio e o resto de indicadores nun nivel inferior; tres, cando polo menos dous indicadores do bloque epidemiolóxico e un do bloque asistencial están en nivel alto e o do resto de indicadores nun nivel inferior; e catro, cando polo menos dous indicadores do bloque epidemiolóxico e un do bloque asistencial están en nivel moi alto e o resto de indicadores nun nivel inferior.
No entanto, novamente Sanidade aclara que "a decisión final de que nivel de alerta asignarase ao territorio avaliado non só fundamentarase no nivel de risco resultante dos indicadores, senón que deberá modularse coa tendencia ascendente do indicador e a súa velocidade de cambio, así como cunha avaliación cualitativa que inclúa a capacidade de resposta, as características socioeconómicas, demográficas e de mobilidade do territorio avaliado".
MEDIDAS EN CADA NIVEL DE ALERTA. Cada nivel de alerta leva asociado unha serie de medidas a implantar. A decisión sobre que medidas e cando aplicalas será tomada polas comunidades autónomas e porase en coñecemento do Ministerio de Sanidade. As comunidades autónomas, en coordinación co Ministerio, revisarán de xeito periódico a situación epidemiolóxica para valorar, manter ou modificar o nivel de alerta e as medidas aplicadas.
O documento sinala que cada comunidade deberá vixiar os indicadores dos seus territorios e fortalecer as capacidades de resposta na zona afectada, "con especial atención en contornas socio-sanitarias", incluíndo protocolos de vixilancia nestes ámbitos e de atención a poboación vulnerable desde Atención Primaria. "Todo iso sen prexuízo de que o Ministerio de Sanidade poida propor recomendacións en cada unha das comunidades autónomas, en colaboración, e en territorios concretos. Estas medidas poderán ser revisadas e modificadas a medida que haxa dispoñible maior evidencia científica sobre a súa efectividade, así como maior coñecemento de covid-19", sostén Sanidade.
O nivel de alerta 4 suporá a toma de medidas "excepcionais" tras unha avaliación específica da situación, que "poderán incluír a limitación da mobilidade das persoas, peches perimetrales ou outras restricións do movemento". Ademais, incorporaranse todas aquelas restricións que se contemplan no nivel 3.
Nese terceiro nivel, atópanse, entre outras, medidas como limitar reunións a un máximo de 6 persoas en caso de non pertencer ao mesmo grupo de convivencia; limitar aforamento ao 30 por cento en autobuses, metro, trens e avións; redución ao 30 por cento do aforamento nos centros de culto con prohibición de cantar; máximo de dez persoas en espazos pechados e 15 en abertos en velorios e vodas; os comercios deberán reducir o seu aforamento a un 25 por cento e os mercados ao aire libre poderán abrir cun 25 por cento dos postos habituais; terrazas ao aire libre co 50 por cento de mesas con distancia de polo menos 2 metros entre as cadeiras de diferentes mesas, con ocupación máxima de 6 persoas por mesa ou agrupación de mesas.
Ademais, os locais de restauración non poderán abrir en interiores; os locais de lecer nocturno deberán permanecer pechados; as residencias de maiores deberán suspender as saídas de residentes, así como limitar visitas; suspensión da actividade de centros de día; os centros educativos deberán valorar a educación semipresencial; museos, bibliotecas e exposicións a 25 por cento do aforamento, do mesmo xeito que visitas a monumentos; suspensión de eventos deportivos non profesionais; e instalacións e centros deportivos en interior con 25 por cento de aforamento garantindo distancia de seguridade e ventilación, errados se non se pode garantir. Así mesmo, Sanidade indica que se valorará "a limitación de entradas e saídas da área territorial avaliada excepto para actividades esenciais como ir traballar, acudir a centro educativo ou centro sanitario".
Nos outros dous niveis de alerta, os máis baixos, as restricións son similares, aínda que con aumentos de aforamento. Por exemplo, no nivel dous as reunións estarían limitadas a un máximo de 10 persoas en caso de non pertencer ao mesmo grupo de convivencia, e non a seis como no nivel 3; e o aforamento dos comercios estaría fixado nun 75 por cento como máximo. En calquera caso, Sanidade recorda que "os servizos esenciais, como supermercados, centros sanitarios ou transporte colectivo e de mercancías continuarán abertos en todas as fases".
Catro dos falecidos estaban ingresados no Complexo Hospitalario Universitario de Ourense (tres mulleres de 96, 83 e 90 anos e un home de 85) e outro, un varón de 85 anos, era atendido no Hula .
