Morre aos 80 anos o expresidente de Uruguai Tabaré Vázquez

De ascendencia galega, o exmandatario recibiu a Medalla de Galicia en 2005 e visitou a terra dos seus avós hai catro anos
Tabaré Vázquez, durante la visita que realizó a Galicia en 2016. PEPE FERRÍN (AGN)
photo_camera Tabaré Vázquez, durante la visita que realizó a Galicia en 2016. PEPE FERRÍN (AGN)

O expresidente de Uruguai Tabaré Vázquez faleceu na madrugada deste domingo aos 80 anos de idade tras varios días nun delicado estado de saúde como consecuencia do cancro de pulmón que lle foi diagnosticado o ano pasado, segundo comunicou o movemento Fronte Ampla, do que foi presidente de honra, e gran representante durante dez dos últimos quince anos de mandato da esquerda uruguaia.

"Con profunda dor comunicamos o falecemento do noso presidente de honra, Tabaré Vázquez. O seu exemplo de integridade política e compromiso inquebrantable co noso país e a xente, impulsaranos a continuar o seu legado", fixo saber a formación na súa conta de Twitter.

CÁNCER. O Goberno precisou que o deceso do exmandatario, de ascendencia galega, ocorreu ao redor das 03.00, hora local, debido a causas "naturais da súa enfermidade oncolóxica".

A semana pasada, Tabaré Vázquez foi estabilizado de urxencia tras padecer unha "trombosis profunda do membro inferior esquerdo" relacionada co cancro, segundo explicou o seu fillo, o doutor Álvaro Vázquez. O médico, oncólogo de profesión como o seu pai, confirmou que a trombosis era unha "patoloxía coñecida nestes pacientes oncolóxicos" e, polo tanto, vinculada á enfermidade que padece o exmandatario.

O tumor foille diagnosticado en agosto de 2019 e en setembro comezou un programa de radioterapia e radiocirugía para combater a enfermidade, que en principio culminara con éxito. Agora atopábase, segundo os seus médicos, nunha "etapa de avaliación".

Durante ese período, Vázquez afastouse da luz pública aínda que permaneceu activo dentro da Fronte Ampla. En outubro precisamente realizou a súa última participación no Plenario do partido e mantivo un encontro previo xunto ao tamén expresidente José Muijca –o home que ocupou o cargo entre os dous mandatos de Vázquez– e a esposa deste último, a senadora Lucía Topolansky, para que desen o seu visto ao nomeamento de Marcos Carámbula á Presidencia do partido.

As autoridades anunciaron que o cortexo fúnebre partirá ás 13.00 horas (hora local) desde a Chaira da Intendencia Municipal de Montevideo cara ao Cemiterio da Tella, sempre con atención ás medidas de restrición impostas para combater a pandemia de coronavirus.

Neste sentido, o Goberno decidiu que non haberá velorio, e que os restos mortais do expresidente sexan despedidos polos seus fillos e netos despedirémolo "nunha cerimonia reservada e íntima".

O ROMPEXEOS DA ESQUERDA. Nacido en 1940 no seo dunha familia humilde e numerosa, Vázquez estudou en escolas públicas, aínda que con importante paréntese que se viu obrigado a facer traballando de calquera cousa para garantir o sustento dos seus.

A súa carreira política estivo ligada desde os seus inicios aos proxectos sociais. Con 18 anos fundou o club social O Arbolito na Tella, un barrio humilde de Montevideo, que se converteu en centro de peregrinaxe de mozas e maiores para satisfacer todo tipo de necesidades, desde deportivas ata médicas.

Unha das caras máis amables de Vázquez é a que lle mostra estreitamente vinculado ao deporte. Aínda que na súa infancia só puido xogar con pelotas de trapo, tal e como el mesmo relatou, presidiu o Club Atlético Progreso e lanzoulle ata a primeira división do fútbol uruguaio.

Con todo, esta orixe humilde non lle impediu converterse nun home cultivado. A pesar da súa tardía entrada na universidade, aos 23 anos, Vázquez conseguiu acabar os seus estudos de Medicina como oncólogo, chegando a alcanzar postos de responsabilidade nas institucións sanitarias de Uruguai e cursando estudos en Europa.

Esta rara combinación de home do pobo e de ciencia, ata entón impensable nun pequeno país deprimido pola ditadura militar, catapultó a Vázquez ata a Alcaldía de Montevideo, sendo o primeiro político de esquerda en ocupar o Goberno da capital, o que lle consolidou como referente na Fronte Ampla (FA).

Vázquez foi escalando posicións ata liderar a coalición esquerdista intentando ata en dúas ocasións chegar ao Palacio de Suárez e Reyes, aínda que sen éxito. Precisamente, foi o seu último período na oposición o que lle colocou na cadeira de brazos de mando, grazas ao diálogo constante que mantivo co Goberno de Jorge Batlle para superar a crise bancaria de 2002.

Xa en 2005, convertido no primeiro presidente uruguaio de esquerda, Vázquez atraeu a atención internacional por sentar no banco aos líderes da ditadura militar sen derrogar a chamada Lei de Caducidade, que garante a impunidade, grazas a un artificio xurídico que consistiu en excluír determinados casos de desaparicións e torturas do ámbito de influencia desta norma xurídica.

O seu primeiro mandato caracterizouse polas políticas sociais, coas que sinalou o camiño para reducir a pobreza e o analfabetismo en Uruguai e para conseguir que todos os cidadáns tivesen unha cobertura sanitaria básica garantida polo Estado.

Pero tamén protagonizou fortes debates, incluso no seo do FA, pola súa lei contra o tabaco, pioneira en prohibir a publicidade incitando ao consumo de cigarros e en declarar libres de fume os espazos pechados.

Tabaré Vázquez asumiu un segundo mandato en 2015 baixo a sombra do seu predecesor Mujica e culminou 15 anos ininterrompidos de dominio da Fronte Ampla antes de ceder o bastón de mando ao seu sucesor conservador, Luís Lacalle Pou. O desgaste provocado por tres lustros de mandato, sumados a "erros" recoñecidos polo propio expresidente Vázquez, como a mala xestión á hora de manter o respaldo dos sectores tradicionais da esquerda uruguaia, motivaron o final desa era.

VINCULADO A GALICIA. O expresidente uruguaio visitou no ano 2016 Galicia, a terra dos seus avós –naturais de Ourense e Santiago–. Unha visita da que se cumpriron catro anos o pasado 29 de novembro e que se centrou na capital galega, onde chegou en ferrocarril á estación de tren na que foi recibido polo presidente da Xunta, Alberto Núñez Feijóo.

Durante a súa estancia na capital galega, Tabaré Vázquez realizou unha ofrenda floral ante o busto que José Gervasio Artigas, militar e estadista uruguaio, ten na urbe compostelá, que lle outorgou a insignia da cidade.

Ademais, Tabaré Vázquez recibiu en 2005 a máxima condecoración que outorga a Comunidade galega: a Medalla de Galicia na súa categoría de ouro.

Foi o propio presidente da Xunta por aquel entón, Manuel Fraga, quen viaxou a Montevideo para facerlle entrega da insignia en maio de 2005, un mes antes de que Fraga perdese o Goberno galego nas eleccións autonómicas.