Para que nunca máis o se ampare no silencio pontificio sirva a esconder ou obstaculizar a investigación dos casos de pederastia por parte do clero: con esta intención o papa Francisco promulgou dúas leis que eliminan o segredo pontificio cando se trate de abusos sexuais.
Esta medida era unha das máis esixidas á Igrexa católica polas asociacións de vítimas de pederastia e da que máis se falou no cume sobre a protección de menores que se celebrou o pasado febreiro.
LEVÁNTASE O SEGREDO PONTIFICIO
Na primeira das dúas leis promulgadas, o Papa levanta o segredo pontificio no caso dos procesos e as decisións relativas aos delitos "de violencia e de actos sexuais labores baixo ameaza ou abuso de autoridade, casos de abuso de menores e de persoas vulnerables, casos de pornografía infantil, casos de non denuncia e encubrimento dos abusadores por parte dos bispos e superiores xerais dos institutos relixiosos".
A segunda medida endurece as normas sobre os casos de pederastia de xeito que sexa delito "a adquisición, posesión ou divulgación, cun fin libidinoso, de imaxes pornográficas de menores de 18 anos por parte dun clérigo", e non só de menores de 14 anos, como ata agora.
Pero, ademais, na nova instrución "sobre a confidencialidade das causas" establécese claramente que "non pode imporse ningún vínculo de silencio con respecto aos feitos procesados nin ao denunciante, nin á persoa que afirma ser prexudicada, nin ás testemuñas".
Finalmente, noutro artigo, permítese que nos casos relativos a estes delitos máis graves, o papel de avogado "e procurador" poida ser desempeñado tamén por fieis laicos cun doutoramento en Dereito Canónico, e non só por sacerdotes.
MAIOR COLABORACIÓN COAS AUTORIDADES CIVÍS
Isto significa, explica o director editorial da comunicación vaticana, Andrea Tornielli, que "as denuncias, testemuños e documentos procesuais relativos aos casos de abusos conservados nos arquivos dos Dicasterios Vaticanos, así como aqueles que se atopan nos arquivos das dioceses, e que ata agora estaban suxeitos ao segredo pontificio, poderán ser entregados aos maxistrados instrutores dos respectivos países que os soliciten".
As novas normativas non afectan ao secreto de confesión, que se mantén, e tamén se subliña que será necesario protexer sempre a privacidade tanto das vítimas como das testemuñas.
"Pero agora a documentación deberá porse a disposición das autoridades civís para a investigación dos casos xa implicados nos procedementos canónicos", no que o Vaticano considera que constitúe unha "decisión histórica".
"Recordo que na discusión, na conferencia do pasado mes de febreiro, falouse repetidamente do segredo pontificio case como dun impedimento á debida información dada á vítima e ás comunidades. Na miña opinión, esta decisión é histórica no contexto da institucionalidad xurídica do segredo pontificio e chega no momento xusto", sinalou un dos máximos expertos na loita contra a pederastia, o arcebispo maltés Charles Scicluna.
Para Scicluna, tamén secretario adxunto da Congregación para a Doutrina da Fe e un dos artífices do cume de febreiro, antes "a vítima non tiña a oportunidade de coñecer a sentenza que seguiu á súa denuncia, porque existía o segredo pontificio. Tamén outras comunicacións eran obstaculizadas, porque o segredo pontificio é un segredo do máis alto nivel no sistema de confidencialidade do Dereito Canónico".
SATISFACCIÓN "CONTIDA" ENTRE As VÍCTIMAS
Algunhas das vítimas de cúralos pederastas e agora activistas aplaudiron a decisión, como o chileno Juan Carlos Cruz, quen afirmou en Twitter que a eliminación do "segredo pontificio en casos de abuso" é unha "boa noticia para os sobrevivientes", xa que agora "os avogados terán acceso a información que os bispos criminais querían esconder".
Que os bispos e cardeais de Chile \episcopado_cl bispos do mundo enteiro ouzan forte e claro o que acaba de dicir \Pontifex_é non podran esconderse nin impor segredos para tapar o terror que causaron. Ben o que fixo o Papa. https://t.co/7D0oPt5Lnw<> — Juan Carlos Cruz Ch. (\jccruzchellew) December 17, 2019<>
"Hoxe a calar e a colaborar! A todos eses bispos chilenos e doutras partes do mundo terminóuselles o entroido de segredo e da escuridade", engadiu Cruz, vítima cando era un menor do sacerdote chileno Fernando Karadima.
A irlandesa Marie Collins, vítima cando era nena de abusos por parte dun cura e que formou parte da Pontifíca Comisión para a protección de menores creada polo papa Francisco e que a abandonou en protesta, ao considerar que se estaban freando as súas actividades, asegurou en Twitter que finalmente se produciu "un cambiou real e positivo".
Pola súa banda, a Asociación Infancia Roubada, a primeira que agrupa ás vítimas de cúralos pederastas en España, manifestou nunha nota "a súa contida alegría por esta nova instrución do papa Francisco".
"Alegría porque os sobreviventes de abusos e agresións sexuais do ámbito eclesiástico en xeral e os nosos asociados en particular, seguen apreciando os pasos importantes que se están dando na máis alta instancia vaticana".
Aínda que resaltaron que, "a pesar de que en Conferencias Episcopais como a española seguen ausentes a empatía cara ás súas vítimas e a condena e denuncia e transparente investigación destes delitos, por iso o de contida alegría, recibimos a noticia con certo grao de optimismo".
O catalán Miguel Furtado, quen denunciou por abusos a un monxe da abadía de Montserrat, asegurou nun vídeo enviado aos medios que a decisión de Francisco é "unha boa noticia" porque se trata da "reivindicación historica dos colectivos de vítimas", e así "nunca mais os casos de pederastia vanse a tratar de forma secreta. Os bispos teñen que colaborar coa Xustiza e teñen que entregar os documentos internos cando se lles pidan".
Ao tempo, considerou "preocupante" que o papa "non tivo a valentía de obrigar ás denuncias automáticas (por parte da Igrexa) ás autoridades civís".
