O Parlamento Vasco, cos votos de PNV e EH Bildu, avogou este xoves por un novo modelo de relación entre Euskadi e o Estado, baseado na "igualdade, a bilateralidade e o pacto" e que dea canle ao exercicio do dereito a decidir da cidadanía.
Esta resolución foi aprobada polo pleno da Cámara vasca cos votos maioritarios do PNV e EH Bildu. Tanto o PSE como o PP votaron en contra, mentres que Elkarrekin Podemos abstívose, aínda que unha das súas parlamentarias, Pili Zabala, desmarcouse do seu grupo e apoiou a proposta dos nacionalistas.
O contido do texto, que saíu adiante como unha emenda a unha proposición non de lei do PSE-EE, é o mesmo que outro aprobado o pasado 11 de abril no Parlamento coa mesma postura dos grupos na votación.
O debate produciuse cando faltan poucos días para que os cinco expertos designados polos grupos parlamentarios vascos rexistren na Cámara o vindeiro luns unha proposta de borrador de texto articulado de reforma do Estatuto de Gernika cos correspondentes votos particulares.
Hoxe mesmo volvéronse a reunir estes expertos, de xeito discreto, para aproximar posicións, dadas as diferenzas que existen entre eles sobre diversas cuestións a incluír no texto, entre elas o polémico dereito á autodeterminación.
Na iniciativa aprobada a Cámara reclamou tamén que se acabe coa "excepcionalidade" na aplicación da política penal, de maneira que se achegue a cárceres vascos aos presos que cumpren condena noutros territorios, entre eles os de Eta, e que se poña en liberdade aos que padezan enfermidades graves e incurables.
Concretamente, o Parlamento manifesta que para poder asentar unha "sincera cultura do respecto mutuo e lealdade institucional" que faga imposible incumprir o Estatuto e facer uso político deses incumprimentos" é imprescindible un novo modelo de relación co Estado baseado na "igualdade, a bilateralidade e o pacto".
Este modelo debe incluír un sistema de garantías e, do mesmo xeito que noutros países da contorna europea, dará canle ao exercicio do dereito de autodeterminación.
Os socialistas fixeron unha defensa do Estatuto de Gernika, pediron o seu cumprimento e avogaron por unha actualización do autogoberno "que garanta o encaixe xurídico-legal da reforma".
Desde o PNV, Joseba Egibar asegurou que canto máis amplo sexa o acordo sobre o novo Estatuto na Cámara "mellor", porque a proxección será diferente se é "entre dúas, tres ou catro partidos" e respecto ao dereito a decidir subliñou que corresponde aos pobos, pero advertiu a EH Bildu de que non poderá exercerse "de forma unilateral".
A portavoz parlamentaria de EH Bildu, Maddalen Iriarte, reprochou aos socialistas que incumpran o Estatuto de Gernika gobernando en Madrid e ao PNV preguntoulle que está disposto a deixar de lado para chegar a eses acordos máis amplos aos que se referiu.
Lander Martínez (Elkarrekin Podemos) apostou por acordos o máis amplos posibles e expresou a súa preocupación por que outros partidos sigan atrincheirados nos seus discursos de sempre. "Ou nos pomos de acordo cun novo Estatuto ou quedamos co vello", avisou.
Borja Sémper (PP), pola súa banda, dixo que o seu partido non está pechado a unha reforma estatutaria pero non para ir a un sitio "peor" e asegurou que o dereito a decidir é un "desbordamento legal mírese por onde se mire" e un "disparate xurídico".
