O Boletín Oficial do Estado (BOE) publicou este venres a modificación da lei do imposto de actos xurídicos documentados (IAJD) que obriga aos bancos a asumir o pago do tributo a partir de agora nas escrituras de constitución de hipotecas ante notario. A reforma suporá que a partir do luns os bancos pasarán a tributar en Galicia polo tipo xeral, do 1,5%, o máximo que poden aplicar as comunidades.
E é que, ao cambiar o suxeito pasivo do tributo, os incentivos que ata agora as comunidades brindaban aos hipotecados, que eran os que tiñan obrigación de autoliquidar o gravame, perden a súa razón de ser. Na comunidade isto pon o foco sobre os tipos reducidos que a Axencia Tributaria de Galicia aplicaba ata agora ás persoas con discapacidade, as familias numerosas ou os menores de 36 anos para a compra de vivenda habitual, que chegaban a ser exencións do 100% en concellos do rural. A partir do luns, as entidades de crédito terán que autoliquidar o gravame, un paso necesario para que a hipoteca poida ser inscrita no Rexistro da Propiedade e a garantía do crédito poida fornecer efecto.
Os expertos e o propio sector admiten que, en maior ou en menor medida, as entidades repercutirán o tributo aos novos hipotecados vía tipos de interese, comisións ou a través dos seguros vinculados, aínda que o Goberno incide en que velará por que non se dean abusos e confía en que a competencia no sector conteña o golpe.
Os representantes autonómicos reuniranse a próxima semana coa ministra de Facenda para analizar o impacto da reforma
Con todo, está claro que a eliminación dos incentivos autonómicos non axudará a reducir o impacto. Para entendelo basta con recordar que, ata o momento, unha persoa cunha discapacidade superior ao 65% que adquirise a súa primeira residencia abonaba unha taxa do 0,5% polo IAJD, o que se traducía nunha cota de 650 euros para un préstamo de 100.000 euros —calculando unha base impoñible de 130.000 ao sumar ao importe do crédito unha cantidade para cubrir os gastos derivados dunha posible falta de pagamento e dun proceso de execución hipotecaria—. A partir do luns, a mesma operación esixirá á entidade financeira desembolsar 1.950 euros polo gravame.
A Consellería de Facenda analiza o contido do decreto, á espera da reunión que a próxima semana manterán os representantes autonómicos coa ministra María Jesús Montero para abordar o impacto da reforma.
CONSTITUCIONAL. Aínda que tras o caos sementado polo Tribunal Supremo o cambio legal pretende devolver a seguridade xurídica nun país no que, no que vai de ano, asináronse 29.000 créditos con garantía hipotecaria ao mes —o que supuxo unha inxección de máis de 28.200 millóns—, sobre o decreto planean dúbidas legais.
Existe a posibilidade de que o Goberno teña que afrontar un litixio coa banca pola modificación do imposto de sociedades
O mesmo xoves C's instou o Goberno a tramitar a reforma como un proxecto de lei en lectura única ante a posibilidade de que poida ser declarado inconstitucional. Ante este risco, no texto publicado onte no BOE Facenda se explaya ao xustificar a pertinencia de utilizar a vía do real decreto dada a situación "extraordinaria e de urxente necesidade". Tamén incide en que o Constitucional "declarou en numerosas ocasións que non se exclúe a posibilidade de utilizar o real decreto para regular cuestións tributarias, recoñecendo a posibilidade de usar este instrumento para crear ‘ex novo' obrigacións fiscais".
IMPOSTO DE SOCIEDADES. Tamén existe a posibilidade de que o Goberno teña que afrontar un litixio coa banca debido a que no decreto modifica o artigo 15 do imposto de sociedades para impedir ao sector desgravarse o gasto no que incorrerán por ter que abonar o IAJD. E é que as entidades ven ilóxica esta medida, dado que, do mesmo xeito que o resto das empresas que tributan por beneficios, poden deducirse os gastos necesarios para a obtención dos seus ingresos, un capítulo no que entran conceptos como o Ibi, o Iva ou transmisións patrimoniais.
Por agora, o sector poderá seguir deducíndose o gasto ao tributar polos resultados que rexistren este ano, pois esta medida será de aplicación cando arrinque o novo exercicio fiscal en xaneiro.
O único golpe do que se salva a banca é de abonar o IAJD polos préstamos outorgados ás administracións, entidades sen fins lucrativos, caixas e fundacións bancarias para operacións de obra social, reais academias, partidos con representación parlamentaria, Igrexa católica e confesións relixiosas, Once, Cruz Vermella ou a Obra Pía dos Santos Lugares. Para as autonomías, que ingresaron 2.051 millóns co IAJD en 2017, a medida non terá impacto, pois estas entidades xa estaban exentas.
