A frota galega chegou ao axitado cumio das cotas pesqueiras en Bruxelas con varias gretas no seu buque polos fortes recortes que ameazaban a pescada e o xurelo —a especie máis vendida e a máis descarga na comunidade— e a travesía finalizou con parte do barco á boia e outra afundida, principalmente pola tesoirada do 21% que os países da Unión Europea acordaron aplicar á pescada do Gran Sol para 2020. Foi un dos resultados máis amargos da maratoniana negociación, sobre todo para os pincheiros lucenses, pois non se mitigou nada o tallo exposto polo Executivo comunitario.
Alivio para as augas ibéricas
Si se conseguiu, en cambio, suavizar o machadazo sobre a pescada sur do 20 ao 5,5%, un avance bastante satisfactorio tendo en conta que o obxectivo da delegación española era regresar a casa cunha redución do 3%. Entre o máis positivo está tamén que se reverteu a situación para o xurelo en augas de Fisterra ao sur, pois do recorte do 50% que figuraba na proposta de Bruxelas pasouse a un repunte do 24,3%. O motivo dese cambio radical é que a Comisión admitiu o seu erro de ter en conta outros datos diferentes aos que recollían os estudos dos científicos do Ices, que apoiaban unha subida de tal magnitude nesa zona, a IXa.
Mantívose, pola contra, a rebaixa do 40,7% para o xurelo do Cantábrico, onde o stock non se atopa en bo estado. En todo caso, o mecanismo de flexibilidade que permite transferir cota desta especie de Francia e do norte elevouse do 50% ata o 80%, o que neutralizará practicamente o impacto do recorte.
Se a isto se suma tamén en augas ibéricas o incremento do 24% na cota de rapante, a mellora do 41% xa coñecida para a cabala e unha alza do 3% para o lirio, pode concluírse que a frota de litoral —cerco, arrastre e as artes menores— sae bastante ben parada na repartición das posibilidades de pesca para 2020. Parece que axudaron os estudos presentados polo ministerio do ramo e a Consellería do Mar para advertir do impacto socioeconómico dos machadazos iniciais. É certo que o tope para o peixe sapo no caladoiro nacional baixa un 3,4%. Tamén o linguado sofre un tallo do 20% e mantense a cota de raia, pero son cantidades pequenas as que extraen os barcos galegos.
Impacto no pincho lucense
Ese bo sabor de boca non pode compartilo a frota de altura, pois hai claroescuros para as especies que lle interesan. O punto máis negativo do acordo pechado pasadas as seis da mañá é a intensa rebaixa do 21% sobre a pescada do Gran Sol e do 19% no golfo de Biscaia. "Non variou nada a proposta da Comisión", lamentou o xerente da Organización de produtores pesqueiros de Lugo, Sergio López. E é que non era unha prioridade nas negociacións para o Goberno español e tampouco outros países fixeron forza para frear o tesoirada.
Sergio López: "O recurte á pescada do Gran Sol non se mitigou nada a pesar de que é importante para a frota e para facer intercambios"
"Os informes do estado biolóxico da especie pesaron máis que os estudos socioeconómicos achegados", sinalou a Consellería do Mar. Influíu tamén que para 2019 medrou a cota nesas augas máis dun 20% e non se consumiron todas as toneladas asignadas. En todo caso, o forte recorte preocupa na Mariña polo peso que a pescada ten para os barcos de Celeiro e Burela. Ademais, podería utilizarse para realizar intercambios con outros países para obter cotas doutras especies.
Rosa Quintana, conselleira de Mar: "O acordo das cotas permite manter o sector pesqueiro galego a flote tendo en conta que o punto de partida era duro"
En cambio, en augas do Gran Sol o ano empezará cun 3% máis de posibilidades de extracción de rapante e unha subida do 7% para o peixe sapo, especies que interesan especialmente á frota de Vigo.
¿Esperanzas para o lagostino?
Galicia recibiu unha negativa á súa petición de reabrir a pesqueira da lagostino no Cantábrico, xa que se fixou de novo un TAC cero. Con todo, a Comisión Europea expuxo a posibilidade de que os científicos do Instituto Español de Oceanografía (IEO) e do Ices fagan unha reavaliación do recurso, o que podería abrir a porta ao levantamento do veto.
Luis Planas, ministro de Pesca: "España obtivo un bo resultado para a frota nacional, con melloras sobre a proposta que presentou Bruxelas"
Axuda cos descartes
Para o segundo ano de plena aplicación da obriga de desembarque, os socios da UE aprobaron manter a bolsa de cotas con contribución dos estados membros á que poderán recorrer os países para evitar que as especies para as que non teñen cota dificulten a actividade da frota ante a obriga de levar a porto todas as capturas. A España ocórrelle, por exemplo, co bacallau, o merlán ou a solla.
Lecturas
En todo caso, a tesoirada decepciona en Burela, pois preferirían ter máis cupo sobre o papel por se a situación do recurso mellora e se poden elevar as capturas.
Desde a OPP de Celeiro, Jesús Lourido opta por poñer de relevo que a rebaixa "non terá impacto directo" nos barcos, que para 2019 gañaron cota e agora ven neutralizado aquel aumento.
75
Son os millóns de euros facturados coa venda de pescada nas lonxas de Burela e Celeiro este ano. Entre ambas concentran máis do 70% dos ingresos que esta especie deixa para a frota en Galicia. Desde xaneiro pasaron por estes dous depósitos da Mariña unhas 17.000 toneladas de pescada.