Adeus aos vellos faladoiros: pecha, tras 91 anos, o café Derby de Santiago

Victoria Domínguez, en la puerta del café Derby de Santiago. LAVANDEIRA JR (EFE)
photo_camera Victoria Domínguez, na porta do café Derby de Santiago. LAVANDEIRA JR (EFE)

"Péchase un capítulo da miña vida e empeza outro". Victoria Domínguez ten 85 anos, medio século cotizado á Seguridade Social e era o rostro visible do Derby, un dos locais hostaleiros con maior soleira de España, situado á saída ou entrada, segundo se mire, do centro histórico compostelán, e que estivo 91 anos servindo cultura en cada café despachado.

O dramaturgo Ramón María del Valle-Inclán, o escritor Rafael Dieste, o artista Isaac Díaz Pardo, o médico e político Domingo García-Sabell ou o autor Carlos Casares, entre moitísimas outras personalidades, escribiron historia nas súas mesas; así como médicos, profesores e incluso xornalistas. Os faladoiros, auténticas redes sociais durante moito tempo, versaban sobre cine, teatro, ciencia e o que se prestase. O importante era conversar sen límite de tempo, atoparse co outro e, importante, mirar directamente aos ollos.

"Era unha época dourada, a xente tomábase o seu tempo para departir", di Victoria, que sempre reivindicou que o seu gremio debía estar mellor valorado e que avisou, con tempo, de que o seu negocio, no que ofrecía produto "súper", segundo as súas propias palabras, ía durar ata que ela se cansase.

Non foi exactamente así, porque en contra do que puidese parecer, fatiga non nota, pero no confinamento as súas fillas, Mabel e Sara, lograron convencela para que ao fin se xubile e ningunha das dúas vai continuar co legado.

"A miña nai estivo moitísimo tempo ao pé do canón. Agora ten que pasear pola Alameda, ler libros", di unha das fillas de Vitoria

A persiana si a volveron a subir. De feito este venres estiveron alí, pero para recoller e limpar. Mabel contou que cando o virus obrigou ao peche temporal de actividade, a decisión non estaba tomada, pero agora xa si. "A miña nai estivo moitísimo tempo ao pé do canón. Agora ten que pasear pola Alameda, ler libros, gozar do xornal, ir á praia e estar co seu neto. Estamos no mesmo edificio, xuntos pero non revoltos, como se di. Ela ten a súa independencia na súa propia vivenda, vaia".

En Twitter sucédense os comentarios, a maioría lamentos polo adeus a un emblema, e hai ata enquisas sobre cal será o uso que se dará a ese inmoble, situado no número 29 da Rúa Orfas. Mabel anímase a compartir con todos a súa intuición: "Creo que un banco ou unha sucursal da maior cadea téxtil que temos neste país. É o que me imaxino e é o signo dos tempos".

Avelino, un home sen experiencia no sector, foi o que converteu unha cantina nun establecemento con clase. Mármore de Carrara, un dos máis apreciados pola súa brancura, para o elegante mostrador; madeira de caoba de Cuba para o zócalo e, como complemento, vidreiras de ilusión, ao máis puro estilo veneciano.

Vitoria tomou o mando do Derby por completo en 1985, cando xa levaba moitos anos traballando alí xunto ao seu pai

Aquel emprendedor viviu a súa aventura de 1929 a 1935. Pasado ese período cansouse e dous camareiros animáronse. Un deles era Manuel Domínguez, o pai de Victoria. Ela quedou viúva en 1965. Traballou durante moitos anos xunto co seu proxenitor, ata que en 1985 tomou o mando, xa por completo.

No Derby había wifi libre, aínda que a súa propietaria crese que rompía a maxia e a pesar de que, con este servizo, os clientes estivesen máis atentos, ás veces, aos seus móbiles que á xente coa que compartían espazo.

"Os negocios resólvense agora demasiado rápido", pensa Victoria, fiel defensora das longas conversas, así como da felicidade, pois iso, opina, permite a un estar enfocado en gozar o presente.

Mellor a vida sen présa, recomenda unha muller que conservou estoicamente un referente cultural para goce de todos e que segue crendo que unha simple cunca de café pode estar chea de ideas. 

Comentarios