Aínda que dos prazos da alta velocidade galega para finais de 2019 sempre se admitiu que eran axustados, tamén foron cualificados moitas veces como asumibles. É máis, a maioría do debate ao redor das datas dáse no ámbito político e non no técnico, onde prefiren centrarse noutras cuestións.
Neste momento, que o Ave entre en probas —detalle este que non hai que esquecer— antes de terminar o ano que vén depende en boa medida de tres puntos críticos: os desvíos, o dobre viaduto de Teixeiras (Laza) e o acceso a Ourense desde Taboadela. Por unhas razóns ou por outras, todos os focos parecen apuntar agora a estas tres frontes.
No caso dos desvíos ferroviarios da provincia de Ourense —que son unha especie de ramais curtos para que un tren se aparte para o paso doutro—, a razón é que o Boe publicou esta semana a licitación e, segundo os prazos anunciados, a adxudicataria tería 16 meses para executalos, o que alargaría a data de finalización ata marzo de 2020.
Con todo, algúns expertos recordan que as compañías poden ir entregando e pondo en servizo desvíos a medida que os terminan sen necesidade de esperar a telos todos, e incluso poderían limarlle uns meses ao prazo final se existe présa e interese por iso. Iso si, os desvíos son fundamentais para que os trens poidan circular con total garantía.
O segundo punto conflitivo é o famoso viaduto —en realidade son dous, un por vía— sobre o río Teixeiras, en Laza, no tramo de 2,3 quilómetros que une Portocamba e Cerdedelo, considerado como un dos grandes desafíos de toda a liña. Aínda que é certo que hai só uns meses non había nin un alicerce posto, hoxe xa se poden ver varios e as obras avanzan a bo ritmo. Chegará para finais de 2019? Algúns técnicos veno demasiado xusto e outros cren que é máis que posible. De feito, a adxudicataria —unha empresa de Florentino Pérez— subcontratouna á galega Puentes, xa que a súa experiencia e capacidade técnica para acometer este tipo de infraestruturas é única e invitaría o optimismo.
Para rematar, tamén está no ollo do furacán a adaptación á alta velocidade da actual vía entre Taboadela e Ourense, máis de 15 quilómetros nos que se prevé que os trens de obras substitúan os vellos raíles para instalar os novos, á vez que melloran travesas, plataforma e balastro. Farano de forma automática e só durante a noite para non afectar o tráfico, pero de ser necesario apurar tempos, poden operar tamén de día.
Ata aí todo ben. O que ocorre é que ao electrificar a vía, algúns túneles non teñen altura suficiente para a catenaria, sobre todo porque as sucesivas melloras das vías fixéronse unhas encima doutras e perdeuse altura. Iso obrigará a rebaixar o terreo por baixo, que ninguén dubida que é algo complexo, por iso é polo que se poña en dúbida ese prazo de 2019.
O cronograma que manexaba o PP de Mariano Rajoy situaba a entrada dos primeiros trens en servizo en Ourense a finais do ano que vén. Fomento quixo deixar claro que calquera revisión dos prazos de terminación de obras e posta en servizo de liñas non implicará "paralizar ou demorar" investimentos nin proxectos, aínda que Ábalos introduciu un matiz, xa que esa é a idea "con carácter xeral", o que si pode abrir a porta a atrasos, como temen desde o Executivo galego. "Teñan a confianza en que, con carácter xeral, o cambio de Goberno non afectará os compromisos de investimento nin aos contratos; non pensamos paralizar nin demorar nada", insistiu o socialista durante o pleno de control ao Goberno no Congreso.
É máis, para reforzar a súa argumentación, o titular de Fomento avanzou que o Consello de Ministros do venres aprobará a posta en marcha de tres novos contratos de obras ferroviarias que suman un investimento de 190 millóns: traballos no subtramo Castellbisbal-Martorell (Cataluña), Pobla Llarga-Cadeira (Valencia) e Cabeza del Buey-Castuera (Badaxoz).
A este impulso sumaríase o consello de administración que celebrou o martes Adif, onde a empresa pública aprobou todos os puntos de licitacións e adxudicacións de obras que tiñan xa previstas antes do cambio de Goberno, entre elas contratacións e novos proxectos do Ave a Galicia por 78 millóns. "Está a darse curso a todo o programado e así vai seguir sendo", resolveu Ábalos ante as dúbidas xeradas polo seu anuncio de auditar o que o PP deixou sobre a mesa.
GALICIA NON CALA. Á espera de movementos en Fomento, a Consellería de Infraestruturas insiste na súa mensaxe dos últimos días: non tolerará atrasos. "Non hai ningunha outra alternativa" que non sexa que a Ave chegue "en probas" nos prazos marcados polo anterior Executivo: a finais de 2019.
A conselleira Ethel Vázquez recorda que o 80% do Ave a galego está listo, polo que "podemos afirmar que é unha realidade imparable". É máis, precisou que todos os tramos de maior envergadura atópanse "en marcha", xa que están "ou executados ou en execución ou en fase de contratación" e incluídos nos orzamentos, que "avalan que se poida seguir avanzando" sen atrasos polo cambio de Goberno en Madrid.
