O envellecemento urxe un cambio legal para o control de condutores maiores

► As propostas dos expertos apuntan cara á implicación dos médicos: que eles decidan quen é apto e quen non
► Máis do 11% de condutores galegos é maior de 65 anos e 44.500 superan os 74, por encima da media española
La propia Fiscalía de Seguridad Vial propuso conectar a los médicos de Primaria con los psicotécnicos. AEP
photo_camera A propia Fiscalía de Seguridade Viaria propuxo conectar aos médicos de Primaria cos psicotécnicos. AEP

O imparable envellecemento da sociedade está a incrementar na mesma proporción o número de condutores de avanzada idade, que a partir de determinada fronteira poden perder capacidades e converterse nun perigo nas estradas. Esta nova realidade, agravada nunha comunidade anciá, dispersa e con tantos quilómetros de rede viaria como a galega, obriga a repensar os sistemas de control sobre eses condutores. "Hai moita preocupación por abordar este problema, posto que irá a máis", afirma Ascensión Leciñena.

Esta profesora de Dereito da Universidade de Murcia é codirectora do grupo de investigación sobre o exercicio dos dereitos no marco do envellecemento activo, un equipo que está "a xestar unha proposta normativa" que afronte ese reto, que debe implicar a toda a sociedade. Porque aínda que moitos seguen estando capacitados para conducir, outros non, e os usuarios das vías deben "protexerse" fronte a condutores que pon en riscoa

O imparable envellecemento da sociedade está a incrementar na mesma proporción o número de condutores de avanzada idade, que a partir de determinada fronteira poden perder capacidades e converterse nun perigo nas estradas. Esta nova realidade, agravada nunha comunidade anciá, dispersa e con tantos quilómetros de rede viaria como a galega, obriga a repensar os sistemas de control sobre eses condutores. "Hai moita preocupación por abordar este problema, posto que irá a máis", afirma Ascensión Leciñena.

Esta profesora de Dereito da Universidade de Murcia é codirectora do grupo de investigación sobre o exercicio dos dereitos no marco do envellecemento activo, un equipo que está "a xestar unha proposta normativa" que afronte ese reto, que debe implicar a toda a sociedade. Porque aínda que moitos seguen estando capacitados para conducir, outros non, e os usuarios das vías deben "protexerse" fronte a condutores que pon en risco a súa seguridade e a dos demais, razoa.

Para ela e o grupo de traballo que coordina, a solución é clara: os médicos deben implicarse para que non quede todo en mans dos psicotécnicos, que nalgúns casos parecen un coladero.

"O QUE MELLOR O COÑECE". "O médico é o que mellor coñece a situación destes condutores maiores, aínda que logo os centros de recoñecemento fagan o seu traballo", explica. "O problema é cando o centro non funciona ben, ou se as dificultades xorden no medio da prórroga do permiso de conducir. Aí non hai control", sinalou Leciñena.

Esta experta en Dereito Civil precisou que eses obstáculos poderían salvarse se os médicos poden informar da situación dos pacientes á DXT, ou se os centros de recoñecemento teñen acceso aos historiais. Pero hai un problema: esa medida non se pode adoptar sen vulnerar o deber de confidencialidade e a lei de protección de datos.

A este problema xurídico sumar outro de tipo sociolóxico: a posible ruptura do vínculo de confianza entre o facultativo e o seu paciente. Por iso, Ascensión Leciñena avoga por unha reforma da Lei de Seguridade Viaria, para "dar cobertura legal" aos médicos e que estes poidan declarar que un paciente, sexa cal for a súa idade, non é apto para conducir.

A REALIDADE EN CIFRAS. O 11,4% dos condutores que posúe o permiso B en Galicia ten máis de 65 anos de idade, un total de 172.199; e, deles, 44.553 son maiores de 74, segundo os datos da Dirección Xeral de Tráfico.

Así, a porcentaxe de condutores maiores en Galicia supera en algo máis de medio punto a media de España, onde o número de persoas con permiso B ascende a algo máis de 19 millóns, dos que 2,1 millóns de persoas superan os 65 anos de idade. Deses, algo máis de 460.000 son maiores de 74 anos.

Segundo o censo da DXT, o número de condutores galegos de entre 65 e 69 anos de idade é de 74.643 persoas; mentres que hai 53.003 condutores de entre 70 e 74 anos de idade; e 44.553 maiores de 74 anos. A maioría destes condutores senior agrúpanse nas provincias da Coruña (74.232) e Pontevedra (55.946), onde tamén se concentra o maior número de condutores maiores de 74 anos.

RENOVACIÓNS. Segundo datos da DXT, durante o ano pasado case 66.000 condutores maiores de 65 anos renovaron o seu permiso en Galicia. Neste proceso é onde algúns expertos tamén pon o foco, xa que o Regulamento Xeral de Condutores establece que o permiso B debe ser renovado cada 10 anos e, a partir dese momento, o carné debe renovarse cada 5 anos. Isto é así desde 2009, cando se modificou o regulamento, xa que ata ese momento a partir dos 70 anos había que pasar o psicotécnico cada 2 anos.

Para a Asociación Española de Centros Médicos Psicotécnicos (Asecemp) iso era o correcto. Establecer a prórroga en 5 anos a partir desa idade foi, segundo o secretario xeral do colectivo, Bonifacio Martín, "un tremendo erro que non se xustifica en ningún criterio racional".

Cada ano denégase en España a aptitude para uns 30.000 permisos e a 320.000 condutores imponlles restricións.

"Os MAIORES DE 65 AÑOS SON MÁS PRUDENTES, NON CONDUCEN DE NOITE E COIDAN MÁS O COCHE"

Miguel Ángel Vázquez. AEPUn actor fundamental na encrucillada do envellecemento activo é a Sociedade Galega de Xeriatría e Xerontoloxía (SGXX), que rompe unha lanza en favor da xente maior. O seu presidente, o doutor lucense Miguel Ángel Vázquez, alerta de que "existe un mito negativo ao redor da vellez" do que parten ideas como que os condutores son máis perigosos "polo mero feito de ser maiores de 65 anos". "E non é verdade", gabia.

O presidente da SGXX admite que este perfil ao volante "non se adapta ao estándar porque van máis amodo e non teñen os mesmos reflexos", pero tamén "son máis prudentes, adoitan evitar conducir de noite e coidan máis os seus vehículos", asegura.

"É moi rechamante cando un condutor maior métese en sentido contrario por unha autovía, e a percepción da sociedade é que a súa sinistralidade é maior, cando non é certo", incide o lucense, que engade que, pese ao "estereotipo negativo", os maiores de 65 anos "adoptan actitudes máis precavidas ao volante".

O presidente da Sociedade Galega de Xeriatría e Xerontoloxía lamentou así esa crecente "discriminación por motivo de idade" nunha sociedade cuxos membros, paradoxalmente, son cada vez máis lonxevos, e na que non parecen resultar tan alarmantes as imprudencias de condutores jovenes, con consecuencias incluso máis graves.

En 2019 faleceron en accidentes de tráfico 90 persoas en Galicia, e só unha decena delas era maior de 65 anos.

Ao doutor Vázquez non o convence, ademais, a proposta de de o intercambio de información entre os médicos e a DXT ou os psicotécnicos para controlar aos condutores maiores. "Ten máis inconvenientes que vantaxes", di. "Colocarlle ao médico o papel de policía non é boa idea, nin para el nin para o seu paciente", advertiu, porque "a relación entre eles pódese destorcer".

"Se unha persoa sabe que o que di ao seu médico pode ter repercusión no seu permiso de conducir, pode deixar de contalo", concluíu Vázquez.

a súa seguridade e a dos demais, razoa.

 

Para ela e o grupo de traballo que coordina, a solución é clara: os médicos deben implicarse para que non quede todo en mans dos psicotécnicos, que nalgúns casos parecen un coladero.

"O QUE MELLOR O COñECE". "O médico é o que mellor coñece a situación destes condutores maiores, aínda que logo os centros de recoñecemento fagan o seu traballo", explica. "O problema é cando o centro non funciona ben, ou se as dificultades xorden no medio da prórroga do permiso de conducir. Aí non hai control", sinalou Leciñena.

Esta experta en Dereito Civil precisou que eses obstáculos poderían salvarse se os médicos poden informar da situación dos pacientes á DXT, ou se os centros de recoñecemento teñen acceso aos historiais. Pero hai un problema: esa medida non se pode adoptar sen vulnerar o deber de confidencialidade e a lei de protección de datos.

A este problema xurídico sumar outro de tipo sociolóxico: a posible ruptura do vínculo de confianza entre o facultativo e o seu paciente. Por iso, Ascensión Leciñena avoga por unha reforma da Lei de Seguridade Viaria, para "dar cobertura legal" aos médicos e que estes poidan declarar que un paciente, sexa cal for a súa idade, non é apto para conducir.

A REALIDADE EN CIFRAS. O 11,4% dos condutores que posúe o permiso B en Galicia ten máis de 65 anos de idade, un total de 172.199; e, deles, 44.553 son maiores de 74, segundo os datos da Dirección Xeral de Tráfico.

Así, a porcentaxe de condutores maiores en Galicia supera en algo máis de medio punto a media de España, onde o número de persoas con permiso B ascende a algo máis de 19 millóns, dos que 2,1 millóns de persoas superan os 65 anos de idade. Deses, algo máis de 460.000 son maiores de 74 anos.

Segundo o censo da DXT, o número de condutores galegos de entre 65 e 69 anos de idade é de 74.643 persoas; mentres que hai 53.003 condutores de entre 70 e 74 anos de idade; e 44.553 maiores de 74 anos. A maioría destes condutores senior agrúpanse nas provincias da Coruña (74.232) e Pontevedra (55.946), onde tamén se concentra o maior número de condutores maiores de 74 anos.

RENOVACIóNS. Segundo datos da DXT, durante o ano pasado case 66.000 condutores maiores de 65 anos renovaron o seu permiso en Galicia. Neste proceso é onde algúns expertos tamén pon o foco, xa que o Regulamento Xeral de Condutores establece que o permiso B debe ser renovado cada 10 anos e, a partir dese momento, o carné debe renovarse cada 5 anos. Isto é así desde 2009, cando se modificou o regulamento, xa que ata ese momento a partir dos 70 anos había que pasar o psicotécnico cada 2 anos.

Para a Asociación Española de Centros Médicos Psicotécnicos (Asecemp) iso era o correcto. Establecer a prórroga en 5 anos a partir desa idade foi, segundo o secretario xeral do colectivo, Bonifacio Martín, "un tremendo erro que non se xustifica en ningún criterio racional".

Cada ano denégase en España a aptitude para uns 30.000 permisos e a 320.000 condutores imponlles restricións.

"Os MAIORES DE 65 AÑOS SON MÁS PRUDENTES, NON CONDUCEN DE NOITE E COIDAN MÁS O COCHE"

Miguel Ángel Vázquez. AEPUn actor fundamental na encrucillada do envellecemento activo é a Sociedade Galega de Xeriatría e Xerontoloxía (SGXX), que rompe unha lanza en favor da xente maior. O seu presidente, o doutor lucense Miguel Ángel Vázquez, alerta de que "existe un mito negativo ao redor da vellez" do que parten ideas como que os condutores son máis perigosos "polo mero feito de ser maiores de 65 anos". "E non é verdade", gabia.

O presidente da SGXX admite que este perfil ao volante "non se adapta ao estándar porque van máis amodo e non teñen os mesmos reflexos", pero tamén "son máis prudentes, adoitan evitar conducir de noite e coidan máis os seus vehículos", asegura.

"é moi rechamante cando un condutor maior métese en sentido contrario por unha autovía, e a percepción da sociedade é que a súa sinistralidade é maior, cando non é certo", incide o lucense, que engade que, pese ao "estereotipo negativo", os maiores de 65 anos "adoptan actitudes máis precavidas ao volante".

O presidente da Sociedade Galega de Xeriatría e Xerontoloxía lamentou así esa crecente "discriminación por motivo de idade" nunha sociedade cuxos membros, paradoxalmente, son cada vez máis lonxevos, e na que non parecen resultar tan alarmantes as imprudencias de condutores jovenes, con consecuencias incluso máis graves.

En 2019 faleceron en accidentes de tráfico 90 persoas en Galicia, e só unha decena delas era maior de 65 anos.

Ao doutor Vázquez non o convence, ademais, a proposta de de o intercambio de información entre os médicos e a DXT ou os psicotécnicos para controlar aos condutores maiores. "Ten máis inconvenientes que vantaxes", di. "Colocarlle ao médico o papel de policía non é boa idea, nin para el nin para o seu paciente", advertiu, porque "a relación entre eles pódese destorcer".

"Se unha persoa sabe que o que di ao seu médico pode ter repercusión no seu permiso de conducir, pode deixar de contalo", concluíu Vázquez.

Comentarios