Cara unha nova Atención Primaria

Tanto a Xunta como o ministerio coinciden: o actual modelo asistencial xa non serve e é necesaria a súa reformulación â??Feijóo propón unha convocatoria extraordinaria do MIR e os profesionais, unha materia de Medicamento de Familia

Feijóo compareció en la comisión de sanidad. LUIS POLO (AGN)
photo_camera Feijóo compareceu na comisión de sanidade. LUíS POLO (AGN)

TRAS UNHAS semanas –meses nalgúns casos– de alta voltaxe na sanidade estatal e galega, as administracións empezan a sentar as bases para o modelo asistencial do futuro, sobre todo no referido á Atención Primaria e as Urxencias. O primeiro paso, indispensable, foi recoñecer a existencia de problemas; o segundo, escoitar aos profesionais para analizar as causas; e, sobre eses cimentos, agora toca construír un novo modelo sanitario que actualice o vixente, que xa non dá moito máis de si tras 40 anos. E nesa fase é precisamente na que se atopan case todos os actores do ámbito sanitario.

O decálogo de Feijóo

Aínda que a comisión parlamentaria quedou descafeinada co plantón da oposición, a comparecencia de onte do presidente da Xunta era sen dúbida a máis esperada. Nela, Alberto Núñez Feijóo non se saíu do guion ao defender o sistema galego e aos profesionais que o conforman, a súa xestión do mesmo desde 2009 e a nula contribución da oposición, tanto por non acudir á comisión como polas súas críticas non construtivas á sanidade. Unha reflexión que non tardaron en cuestionar nos propios corredores do Parlamento Luís Villares (En Marea), Xoaquín Fernández Leiceaga (PSDEG) e Ana Pontón (BNG), que acusan a Feijóo de "mentir".

Xunta
Feijóo propón repensar as urxencias para aumentar as de Primaria fronte ás hospitalarias ou primar aos profesionais do rural

Lea política aparte, o máis relevante da intervención foi o decálogo de medidas que deixou sobre a mesa para reformular o sistema. E como unha das principais lagoas é a falta de profesionais, avanzou que a Xunta proporá unha convocatoria "extraordinaria" de prazas MIR en Primaria na reunión anunciada esta semana ao ministerio, porque a crise sanitaria non é un problema exclusivo das autonomías. De feito, só o Estado ten competencias para ampliar o MIR ou decidir "que medicamentos se financian con fondos públicos". A realidade é que en España se forman uns 7.000 médicos ao ano pero apenas hai 6.000 prazas MIR, o que obriga a moitos a esperar un ano ou marcharse fóra.

Do seu paquete de propostas, algunhas xa coñecidas e outras novas, destaca a súa idea de "revisar" o modelo de Urxencias "na súa totalidade" para aumentar as atendidas en Primaria e PACs e reducir as hospitalarias; maior coordinación entre o primeiro nivel asistencial e as especialidades; primar con puntuación extra nas oposicións a permanencia de profesionais en prazas de difícil cobertura como as do rural; fomentar a formación ou compensar na nómina a aqueles médicos que soporten nas súas cotas máis pacientes menores de 3 anos ou maiores de 65, por exemplo. Todo iso para contribuír a reformular un modelo "mellorable", a pesar de atravesar a sanidade galega o seu mellor momento na historia, apuntou na comisión do Hórreo.

A folla de ruta do ministerio

Ao mesmo tempo que a Xunta pon propostas sobre a mesa e mantén reunións en seis meses de traballo co sector sanitario, o Goberno central tamén empeza a mover ficha no mesmo sentido. A ministra María Luisa Carcedo mantivo onte a súa primeira reunión cos representantes do Foro de Médicos de Atención Primaria para cambiar o actual e "esgotado" modelo, que está nunha situación "crítica", segundo denuncian os profesionais. "A Atención Primaria necesita que volvamos pór a mirada sobre ela e vólvase a relanzar a importancia que ten no sistema, no modelo de atención integral da poboación e como garante da universalidade, equidade e cohesión do sistema", sinalou Carcedo.

Goberno
O ministerio traballa desde novembro nunha nova estratexia para Primaria, pero aínda non baralla unha data para a súa implantación

E é que a ministra recordou o cambio demográfico dun país cunha realidade social moi diferente hoxe a hai catro décadas, cando se constituíu a Atención Primaria. E a importancia de cambiar o modelo susténtase tamén na "fatiga" laboral que están a sufrir os profesionais sanitarios de Primaria, unha área médica que foi a "principal pagá" de todos os recortes aos que foi sometido o SNS durante os anos da crise.

O que din os profesionais

De forma paralela, médicos da Sociedade de Médicos de Familia de Galicia (SEMG) aproveitaron un encontro co Sergas para engadir unha serie de propostas ao futuro modelo no que se traballa, especialmente relacionadas coa formación. Por unha banda, trátase de fomentar "e potenciar" a figura do titor para formar facultativos en Atención Primaria; por outro, a creación da materia "obrigatoria" de Medicina de Familia nas facultades desta carreira; en terceiro lugar, impulsar a investigación; outra idea é a de que todos os médicos residentes "roten" por Primaria para que coñezan o que se fai nos centros de saúde; e para rematar, citaron a formación nos colexios cunha materia de educación para a saúde que fomente un "uso responsable" dos recursos sanitarios.

Sector
Os médicos propoñen que todos os residentes "roten" por ambulatorios e que os colexios fomenten un uso responsable da sanidade

A consellería tomou nota de todas estas suxestións, igual que fixo en anteriores encontros doutras doutros colectivos, para construír "un modelo perdurable nos vindeiros 25 anos", afirman.

Con todo, a estratexia de colaboración dalgúns colectivos médicos non está rifada coa de confrontación doutros, como demostraron este mércores desde PAC en Pé de Guerra, que protestaron ante o Parlamento ante a falta de "avances" na negociación das súas reclamacións, polo que manteñen a folga.

Representantes de varios PAC galegos, maniféstanse ante o Parlamento de Galicia. LUíS POLO

Ademais, as protestas da PAC non son as únicas, xa que diversos colectivos manteñen activas as súas reivindicacións laborais, intentando pescar aproveitando as augas revoltas nas que navega a sanidade nestes tempos.

Achegas da sociedade

Xunto ás administracións e os profesionais, a outra pata sobre a que soster o futuro modelo de Atención Primaria son os pacientes. Para eles, o Sergas activou o mércores na súa web (www.sergas.esa enquisa telemática aberta a que os cidadáns poidan mostrar opinións e propostas sobre a sanidade. Estará ata febreiro.