A detención de Eduardo Zaplana supón a primeira poutada real da Xustiza a unha persoa á que o instinto político permitiu desenvolver unha imparable carreira ao longo de 17 anos, que iniciou como alcalde de Benidorm e culminou como ministro e portavoz do PP hai unha década, cando se retirou á empresa privada baixo a sombra da sospeita sobre a súa xestión pública.
Nacido en 1956 en Cartaxena (Murcia), este avogado deu os seus primeiros pasos en política da man de UCD, aínda que logrou os seus primeiros cargos electos co PP, na localidade na que viviu desde neno, Benidorm, da que se converteu en alcalde en 1991.
A alcaldía deste turístico municipio, á que chegou grazas ao que algúns acuñaron como "marujazo" –o voto da concelleira tránsfuga socialista Maruja Sánchez deulle a vara de mando–, foi a plataforma desde a que en 1995 deu o salto á política autonómica.
Así, con 39 anos converteuse no segundo president da Generalitat da democracia, grazas a un acordo de goberno –o chamado "pacto do pito"– con Unión Valenciana, partido rexionalista ao que o PP acabaría fagocitando para iniciar a seguinte lexislatura cunha maioría absoluta que os populares reeditarían ata 2015.
Sete anos estivo Zaplana á fronte do Executivo valenciano, unha etapa na que impulsou a proxección exterior da Comunitat e puxo en marcha os denominados "grandes proxectos", como a Cidade das Artes e as Ciencias de Valencia e o parque temático Terra Mítica en Benidorm.
En 2002 subiu un chanzo máis nun imparable ascenso político e foi nomeado por José María Aznar ministro de Traballo e Asuntos Sociais
Tamén contratou ao cantante Julio Iglesias para promocionar os produtos valencianos por medio mundo –oficialmente por 375 millóns de pesetas, oficiosamente por mil millóns– mediante concertos en países como Xapón, China ou Rusia.
En materia sanitaria impulsou o "modelo Alzira" para a xestión privada de hospitais públicos, e dentro das súas políticas neoliberais intentou a privatización da televisión autonómica, que finalmente non levou a cabo.
Da súa xestión no Consell sempre presumiu de lograr "os mellores indicadores de prosperidade" e de non ter "ningún problema xamais de índole xudicial", aínda que algunhas causas investigadas xudicialmente -como o caso IVEX ou o caso Terra Mítica- ocorreron durante os seus anos de presidencia.
O seu nome tamén había aparecido en 1990 nas cintas do caso Naseiro, referido ao presunto financiamento ilegal do PP, aínda que non era el quen dicía que estaba en política para forrarse, como moitas veces se lle atribuíu erroneamente, pero si o que afirmaba que necesitaba moito diñeiro para vivir.
Neses sete anos puíu o seu estilo político e tamén se lle empezou a quedar pequeno o Palau da Generalitat, polo que en 2002 subiu un chanzo máis nun imparable ascenso político e foi nomeado por José María Aznar ministro de Traballo e Asuntos Sociais, cargo ao que meses despois sumou o de portavoz do Goberno.
Desde o seu novo destino en Madrid, Zaplana intentou controlar co mando a distancia ao PPCV, pero se atopou coa oposición frontal do "seu fillo político", Francisco Camps, ata o punto de que o partido se fracturou un tempo entre "zaplanistas" e "campsistas", e finalmente en abril de 2004 tivo que abandonar a presidencia do PP valenciano.
Teño a sensación do deber cumprido, de dar todo o que estaba na miña man, dixo o día que renunciou ao escano no Congreso dos Deputados
Para entón, os populares foran desaloxados polas urnas da Moncloa e comezaba a súa andaina como portavoz do PP no Congreso, unha etapa que no seu recordo quedou como unha das tarefas máis "duras" e "ingratas" da súa carreira política.
Converteuse no encargado de negociar todos os acordos co PSOE –entre eles a elección do director de RTVE e a renovación do CGPJ–, no "azoute" do Goberno -premio que despois lle concedeu a Asociación de Xornalistas Parlamentarios- e no que debeu lidar con temas tan delicados como a comisión parlamentaria de investigación dos atentados do 11-M de 2004, ocorridos cando el era portavoz do Goberno.
Conseguiu grandes amigos no PSOE e o seu labor de oposición conseguiu espertar paixóns e odios, pero non deixou indiferente a ninguén. En privado, os seus adversarios políticos recoñeceron sempre en Zaplana a un político "de raza", e valoraron a súa capacidade de negociar.
En abril de 2008 considerou que cumprira co seu deber e optou por pasar á empresa privada, como delegado de Telefónica en Europa, nun momento de renovación do PP e, segundo dixo, coa satisfacción do "deber cumprido".
"Teño a sensación do deber cumprido, de dar todo o que estaba na miña man, de realizar todos os esforzos que puiden, de ter a satisfacción de non cultivar ningún fracaso, polo menos ningún fracaso relevante", dixo o día que renunciou ao escano no Congreso dos Deputados.
O pasado mes de decembro testificou na Audiencia Nacional, polo caso Bárcenas, que se limitou a escoitar ao expresidente madrileño Ignacio González cando, nunha conversación picada no marco do caso Lezo no despacho deste último, contoulle as súas teorías sobre os seus problemas xudiciais, pero non lle deu credibilidade.
Dous meses antes, o seu nome aparecía tamén nun informe da UCO da Garda Civil sobre o caso Púnica; os investigadores cren que puido cometer un delito de tráfico de influencias nunha xestión que fixo para a exacaldesa de Madrid Ana Botella con empresas investigadas nesa causa.
En 2015 diagnosticáronlle un cancro de medula e posteriormente someteuse a un transplante
Nos últimos anos Zaplana nunca deixou de visitar a Comunitat, onde conserva amigos e familia, e incluso acudiu á toma de posesión do socialista Ximo Puig como president da Generalitat e a varias celebracións recentes do Día da Comunitat do 9 de outubro.
En 2015 diagnosticáronlle un cancro de medula e posteriormente someteuse a un transplante nun hospital público valenciano, unha enfermidade da que o "molt honorable" –recoñecemento que a lei de expresidentes da Generalitat outorga a todos os que ocuparon o cargo– foi dando mostras de recuperación.
