Opinión

O Corpo de Cristo

Corpus Christi (2019), o filme de coprodución polaco-francesa dirixido por Jan Komasa, agasállanos coa interpretación memorábel de Bartosz Bielenia no papel de Daniel, un delincuente xuvenil de vinte anos que sae do reformatorio —onde sentiu a vocación relixiosa—, recalando nunha pequena poboación do rural polaco, previo descenso aos infernos habituais (sexo, drogas e alcohol). Aínda que inicialmente chega para traballar nun serradoiro, substituirá temporalmente o párroco local, un ancián con problemas coa bebida.
Corpus Christi
photo_camera corL9qIoOJSUjM7zBDTKyS71mdZ

O MAGNETISMO de Bielenia diante da cámara está fóra de ningunha dúbida, é avasalador; de rostro felino, a súa expresividade condénsase nuns ollos azuis que o emparentan cos primeiros traballos de Cristopher Walken ou Willem Dafoe. A súa personaxe móvese constantemente nos remorsos, a contradición, o medo a perdelo todo e a sombra do pasado que sempre volve.

A redención, a culpa, a tentación, o castigo, o pecado, o perdón, o amor, o anhelo da liberdade, a salvación, a violencia... Cada unha destas cuestións, así como a reparación emocional logo dunha enorme traxedia colectiva, trasloce durante case dúas horas de filme pola mirada do novo párroco, moi apartado da ortodoxia, dentro dun tratamento de minimalismo preciosista da fotografía.

O perfil do bate profunda, doutra banda, en arquetipos xa explorados anteriormente e con sorte desigual no cine. En Corpus Christi oscila entre o vulnerábel e transcendental emisario, inocente da voz de Deus (Jeremy Irons na fermosa A misión, Sean Connery en O nome da rosa ou De Niro en Sleepers) e o clásico malnacido, o vicioso irredento adicto ás substancias, con gana de foder quen cruce por diante ou comezar unha nova vida estragando a dos máis —Guy Pierce na patética Brimstone, Robert Mitchum en A noite do cazador ou Paul Dano na substantiva Pozos de ambición, canda Daniel Day Lewis, baseada na novela de Upton Sinclair Petróleo—.

A institución eclesiástica é propicia á sétima arte, contén varios dos atributos que a fan incompatíbel cunha vida minimamente equilibrada para quen tenta exercer o sacerdocio. Por tanto promove o conflito, elemento clave no arranque de calquera ficción: a Igrexa, na súa versión máis descarnada, desprové o individuo do seu desenvolvemento nos ámbitos fundamentais para a saúde física e mental —unha vida sexual plena, o motor que move o mundo xunto a morte—, establecendo rituais de socialización e liturxias implícitas que non serían toleradas en ningún outro estrato —a submisión da muller, a discriminación dos homosexuais, o abuso sexual dos menores e a histórica alianza cos sectores máis corruptos, cruentos e hipócritas da nosa sociedade—, incluída esa vestimenta que só ten de positivo que un cura poida escoitar tranquilo O home de negro, de Johnny Cash.

O párroco Daniel sofre a tensión entre o que intúe e desexa —a pureza, a liberdade, o amor—e o que o aprisiona —as institucións, a xerarquía opresiva

En contraste, moitos dos valores relixiosos, comúns a moitas crenzas, promoven unha elevación espiritual no mellor sentido da expresión, favorábel ao máis nobre que levamos dentro. Neste sentido a relixión parécese á mellor literatura: ten a súa cerna no mellor e o peor da condición humana, atravesada por valores atemporais. Dúas táboas ás que nos aferrar para evitar o naufraxio.

Sexa como for, Corpus Christi é unha oportunidade perfecta para ver un actor, Bartosz Bielenia, lembrándonos o que sempre foi o cine: a persoa fronte ao mundo e algo que contar das experiencias vanas, as ilusións pasaxeiras,  os soños solitarios e as vidas anónimas de todas nós. Algo que nos diga que non estamos sos na nosa soidade e que, por máis que algúns insistan, non existe nada máis. Que é un xeito sutil de dicir que nada sabemos e que probabelmente exista todo: moitos máis mundos e falsos deuses dos que podemos imaxinar.

O párroco Daniel sofre a tensión entre o que intúe e desexa —a pureza, a liberdade, o amor—e o que o aprisiona —as institucións, a xerarquía opresiva, a violencia, as magnitudes incontrolábeis dentro del—.Todo xunto na súa mirada.
Cómpre destacar un diálogo desta pequena xoia, cando o alcalde da vila —e propietario do serradoiro— conversa co noso protagonista no interior dun coche. Dille o cura ao alcalde:
—Xa sabe... Pode que vostede teña o poder, pero eu teño a razón.
—Pode que ti teñas a razón. Pero eu teño o poder.

Comentarios