OÍDO
Alessando Baricco sacou un novo ensaio, The Game (Anagrama, 2019) e teño que recoñecer que non tiven tempo a lelo completo para este artigo. Pero cumpría lelo para coñecer a súa reflexión sobre os cambios provocados na sociedade pola tecnoloxía, despois do seu luminoso Los bárbaros, hai dez anos.
Baricco abraza as transformacións provocadas polo mundo dixital co mesmo entusiasmo co que colecciona coches antigos. Fronte a eses discursos pesimistas ou apocalípticos que volven agora sobre redes e bulos cibernéticos, Baricco posiciónase un paso máis alá: xa se detén no que sucedeu, no que cambiou, no que xa non é nin volverá ser igual. Contempla os cambios desde seis meses por diante, non desde quince anos por atrás. Baricco, distanciado dos estudos de comunicación, de socioloxía ou de economía, achega á comprensión da cultura dixital a capacidade dun lúcido diletante e a curiosidade imprudente dun futurista. Xa lles contarei.
VISTA
Escapo a Amarante, en Portugal. Creo que lles teño dito que son da teoría de que un non coñece un lugar, non empeza a ser un pouco dun lugar ata que durme nel. As camas sempre xeran un sentimento de pertenza: pensen niso. Vou completar a miña especulación que, máis que tabernaria, parece enxendrada nunha cafetería ás sete e media da tarde, neses tempos nos que a vida se entretiña en preocupacións ilusorias. Durmir para sentir, si, e camiñar polo río, tamén. Durmo á beira dese Támega que nace en Galicia pero aquí parece tan distinto, e desde a miña fiestra escoito o zunir do río, o tanxer continuo das campás de San Gonzalo rebotadas nos arcos renacentistas da igrexa, vexo os veciños percorrer a ponte e mercar cousas vellas cabo da praciña. E á tardiña vou correr pola ribeira deste Támega que aquí parece Miño. Esa luz que rebota no río, ese camiñar solitario co rumor da ruína e a sombra destes viñedos empalados, fanme sentir deste lugar que nunca pisara.
GUSTO
Había tempo que tiña gañas de probar o restaurante Largo do Paço, na Casa da Calçada desta vila de Amarante. Cando recibo a confirmación, no correo avísanme que hai un código de vestimenta: smart casual. Teño que preguntar en voz alta no traballo e chequear en Internet como raio se pode vestir un de ‘smart casual’. Acláranme que como Pablo Casado en comparecencia de fin de semana. No restaurante optamos polo menú degustación proposto polo chef Tiago Bonito. É do mellorciño contemporáneo que temos probado en Portugal. Fuxe das pretensións e indaga nos sabores tradicionais da gastronomía do país, retirándolle esa pesadez aceitosa de moitas casas de comidas. Onde si hai pretensións é no viño. Pido consello para explorar o Douro, e o mâitre sinálame sen rubor ningún, para comezar, un tinto de 120 euros. Cando escorrego con elegancia, o home insiste con outro viño igual de caro. A ver. Falta esa hábil comunicación entre sumiller e cliente coa que, sen falar de diñeiro, os dous se calibran ata atoparse nun punto satisfactorio. Aí é onde está a arte dese oficio que ás veces é tan íntimo e, polo que se ve, tan difícil de acadar.
OLFACTO
O listón máis alto que teño vivido está no Celler de Can Roca, en Girona. Alí o viño comeza cunha experiencia hipnótica, con Pitu Roca paseándote por unha adega chea de panos de veludo e bolas de cristal que axita como un prestidixitador. A maridaxe debe de andar entre quince ou vinte viños distintos, máis alá dos límites que un se pon. E que hai despois dos límites. Pois non hai límites. No viño número 12 os aromas continúan entrando no teu cerebro para quedar para sempre. Só son capaz de recitar dúas letanías de memoria: o credo e a última maridaxe bebida no Celler de Can Roca, hai xa algúns anos. E por moitísimo menos de 120 euros.
TACTO
As lecturas non me acompañan. Ultimamente ando perdido, con máis de doce libros abertos en canle. Ata para o lecer hai que ter a cabeza despexada, e non a teño. Caio en Yo confieso: 45 años de espía (Roca, 2019), autobiografía de Mikel Lejarza, o famoso Lobo que se infiltrara na Eta dos tempos da dictadura. Eu non sei que busco en todo isto. Co libro de Lejarza un ten a sensación que pasa cos libros de políticos: están tan ocupados en axustar contas ou deixar claro o ingrato que foi o mundo con eles que se esquencen do que pode ser de interese para o lector: a vida dentro de Eta, os procedementos para obter información. O libro non paga a pena máis que para chegar a conclusións turbias: desde a existencia de mundos paralelos dentro do Estado ata que a estrutura ideolóxica desta xente está construída con pinzas oxidadas.
DECEPCIÓN
En toda a batafoula de palabras que se poden ver estes días en Internet, tralos resultados electorais, hai unha comparación que non teño atopado, que é a deste final co do bipartito. Interpretar as mareas en clave social ou ideolóxica é interesante, pero para min o motor principal é un cruce entre esas claves das que lle gusta falar a todo o mundo e a máis importante: a xeneracional. Así as percibín eu en gran medida, como de xente polo xeral dez anos máis nova ca min. Vai acontecer aquí como pasou no bipartito. O desastre marcou o futuro político daquela xeración, e marcara o desta. Unha recua de xente válida co queime da derrota, a decepción instalada dentro deles como un software que xa non se pode actualizar e si, unhas cantas portas laborais pechadas para o futuro. Coma no bipartito.
