Benedicta: "As mulleres non poden venderse 'a cambio de'. O non é non"

A gañadora do Goya a Mellor Actriz revelación por O que arde comenta varios aspectos da vida, como o amor, a natureza ou a liberdade
Benedicta Sánchez. BRAIS LORENZO (Efe)
photo_camera Benedicta Sánchez. BRAIS LORENZO (Efe)

Benedicta Sánchez conta que foi procreada en alta mar. Quizá por iso é un ser libre, unha muller sinxela, amante do diálogo como elemento indispensable para entenderse: "Gustaríame que houbese máis diálogo e conciencia. E firmeza. As mulleres non poden venderse 'a cambio de'. O non é non", afirma nunha entrevista con Efe.

Sánchez (O Corgo, Lugo, 1935), a gañadora do Goya a Mellor Actriz Revelación por O que arde, ten unha vida da que poden desprenderse multitude de ensinos. Criada nunha pequena aldea, conta que sempre tratou de facer o que lle apetecía, a pesar de que iso levaba as críticas e o desprezo da sociedade do seu tempo.

"Temos moito medo a ser libres. Pero se tes medo por sufrir, xa estás a sufrir o medo", afirma Benedicta, unha muller que se define a si mesma como "valente" e "decidida".

Non en balde, mentres outras nenas da súa idade entretíñanse en coser ou bordar, Benedicta gozaba correndo, saltando, subíndose ás árbores ou montando en bicicleta.

"Hai nenas ás que lle dan unha boneca e identificábanse, coma se fose un bebé. A min iso non me pasaba. Nunca tiven instinto maternal. A min me chiflaban os animais", conta a galega, que, con todo, tiña unha profunda contradición consigo mesma, xa que de pequena era "máis carnívora que un can".

"Choraba polo coello pero logo comíamo eu soa", recoñece, ata que "un bo día", con 17 anos, convenceuse de que non había necesidade de matar animais para alimentarse.

"Foi o día máis feliz da miña vida. Non é que me fixese vegetariana por saúde ou porque está de moda. Facíao porque para min era unha carga tremenda", asegura.

Desde entón ata agora, xa octoxenaria, mantivo esa dieta, aínda que asegura que o peor non é "comer carne" senón os "químicos" porque "xa non hai nada natural e todo está procesado".
"A industria é así. Hai que gañar diñeiro, non hai conciencia maior que esa. Se dun tomate podemos facer 50 pois mellor. A xente cre que tendo diñeiro teno todo e para min é unha mentira grande como un mundo".

Benedicta considérase unha gran a strong<>dmiradora de Santa Teresa de Jesús, da que toma a frase "consumir o mínimo e do mínimo o indispensable". Pero tamén de mulleres como Emilia Pardo Bazán ou Concepción Arenal.

"Non teño ningún problema coa muller que borda, que pasa o ferro, que limpa, delicadita. Agora ben, esa é máis fácil de pisar. O importante é escoller", explica. 

E ela aplicouno ao longo da súa vida. Con 17 anos casou e emigrou a Brasil, fuxindo dunha España "atrasada" a un país no que "a muller era máis libre" e onde traballou de case todo. Desde criada, rexente dun bar ou libreira, ata fotógrafa, profesión que exerceu durante 15 anos.

Pero as circunstancias non sempre levaron a Benedicta onde quería, aínda que segundo ela mesma di, sempre soubo "atopar o sabor e o gusto" a todo o que "ía vindo".

"Cando cheguei a Brasil o que menos esperaba era traballar de criada". Pero dalgunha forma, foi marabilloso, asegura a galega, que recoñece que o bar tampouco lle agradaba demasiado pero lle permitía "estar de face ao público" e atopar outras cousas positivas.

Durante o tempo que viviu na cidade de Río de Janeiro, Benedicta tivo ademais que enfrontarse a situacións delicadas co seu marido, do que se separou, pero que logo comezou a acosala.

"Un apaixónase por unha persoa pero logo as cousas non coinciden. Unha cousa son as promesas e outra a realidade", conta Benedicta, e engade que nun principio foi o seu marido o que lle dixo que se marchase porque arruinara a súa vida" pero despois regresou para pedirlle que volvese.

"A min as cousas íanme ben, pero a el non porque case todo proporcionáballo eu. Díxome que tiña que volver con el, que se ía a morrer. Converteuse nunha obsesión", declara Benedicta, que tivo que fuxir de Brasil para que a deixase en paz.

Nunha época na que non había divorcio, senón "separación de corpos", unha lei que permitía separarse pero que non garantía dereitos para a muller como volver casar ou viaxar soa, Benedicta tivo que ingeniárselas para conseguir un pasaporte e poder regresar a España.

Despois decidiu viaxar polo mundo, pasando por diferentes países de Centroeuropa e Escandinavia, para máis tarde pasar a Italia, Grecia, Turquía, Xordania, Israel ou Siria.

"Xa non creo nos flechazos. Iso de que guapo es, caso. Non se trata de mirarse aos ollos, senón de mirar ambos os para o mesmo sitio. Se non hai entendemento, cada un polo seu lado", afirma Benedicta, que asegura que sempre lle gustou "pasar moito tempo soa".

"Paréceme unha aberración o home que vai con certas esixencias e a sociedade que o ampara. Que só busca unha muller que lle sirva para ter fillos, para coidar, para o que sexa. ¿Iso que é?" explica Benedicta, que ve que o mundo sempre considerou á muller como "o sexo débil" ao que hai que "domesticar".

Con todo, con ela non o conseguiron. Fala Benedicta, reconciliada con Galicia, unha terra que asegura que "adora" aínda que non sempre a tratou ben. Agora en cambio deulle un Goya e ata poida que unha carreira como actriz. 

Comentarios