Opinión

"No me llames extranjero"

"NACER É sempre chegar a un país estranxeiro" recorda o historiador e filósofo grego Plutarco. O útero da nai non é argumento abondo a favor da propiedade da terra, do aire, da auga. Tamén se ignora que no planeta, arca de innumerables especies en cada familia de plantas e animais, só pervive unha especie humana, a sapiens, o humano sabio, tan intelixente como para recrear o mundo, tan parvo como para poñelo en perigo.

A historia de Humanidade éche un relato de nómadas. E como o planeta é unha esfera, ao final o vagar é interminable. Aínda que no camiño o músculo do grupo se afianza para non confundirse co outro. E aprende que o futuro é a mestizaxe.

Se pertencemos a unha soa, única familia, enténdese mal o medo ao outro, a xenofobia. Ao final a confúndese coa aporobia, o odio ao pobre, rexeitamendo do desvalido. Porque as patrias as carga o demo con abundante munición contra o outro. E con moito entusiasmo, na sección de percusión, contra o estranxeiro vestido con outras peles, outras verbas, outros deuses.

É bo recordar o fermosa mensaxe das benaventuranzas, cerna do ideario de Xesus de Nazaret, invisibilizado por xerarcas eclesiais, e que se pode resumir nun "benaventurados os estranxeiros, porque deles son todas as patrias".

A patria máis próxima é a que vemos, na que azarosamente colocounos alguén. Agora reivindicamos violentamente a súa propiedade. Europeos contra africanos. Norteamericanos contra sudamericanos, cataláns contra os habitantes das Laponias españolas. España contra os inmigrantes. Trump, o da America First, contra o mundo enteiro. O Brexit british contra xente de pel escura, contra europeos pobres.

Ata que nos percatamos de que a casa europea, a matria española éche unha xigantesca residencia de anciáns: xente maior falando de ideas antigas en casas vellas. Cheiro a pechado e naftalina.

Non aprendemos de experiencias pasadas. Non escarmentamos en cabeza allea: a máis próxima, aquela Iugoslavia, país multiétnico, vertebrado por unha gran diversidade cultural. Tras a ferocidade da incivil guerra civil, centos de miles de mortos e destrución inenarrable, pasou a ser unha colección de taifas monolingües, monorrelixiosas, monoculturais. Un xigantesco fracaso que se retroalimena de odio, e busca agora acubillo baixo o paraugas europeo.

Curiosamente as patrias son só para as persoas. O aire, as augas, animais e plantas ignoran as fronteiras. O petróleo, a madeira, os dólares, o cacao, o café, os euros, o coltán, os diamantes... sempre foron apátridas.

Canta Rafael Amor: "No me llames extranjero / porque haya nacido lejos / o porque tenga otro nombre / la tierra de donde vengo". Tanta sementeira de patrias, tanto ruído identitario, tanta furia de bandeiras parcelando o fogar humano.

Comentarios