Opinión

Xamaica, un verán na Montaña Azul

"Falábanos do patois —a súa lingua autóctona—, de Norman Manley e de Marcus Garvey, da poeta Louise Bennett, ao tempo que conducía a unha man pola Highway 2000. Unha flamante autopista de oito carrís de terra sen división ningunha que arrodea a illa"

PS5

MÁIS CA FUXIR de nós mesmos, buscabamos chegar ao que eramos. E o que aínda non eramos. Bota un nese xogo de tensións toda a vida. Sexa como for, hai uns anos concluímos que iso estaba na Xamaica. A bo prezo. Hai quen di que os galegos e os xamaiquinos compartimos as cores da bandeira; para eles, o verde da herba, o marelo do sol e o vermello da sangue derramada na escravización; para nós, o verde da herba, o marelo dos Seat León e o vermello dos fociños nas liortas ás saídas dos pubs.

Logo de aterrar recollemos as maletas. Sentiámonos caralludamente por ter elixido Xamaica. Pra se tratar dun dos países máis violentos do mundo —máis de mil asasinatos ao ano; en ano electoral a cifra podía duplicarse_, o ambiente era tranquilo ao saírmos á rúa. Desprazabámonos na escuridade cara un hotel preto da costa, dende o aeroporto de Ocho Ríos. Os falsos cristais das lámpadas de araña penduraban do teito do autobús. Titilaban con cada fochanca que adornaba o camiño incerto.

Observabamos ao outro lado do cristal, aquela escuridade. Unha natureza poderosa que agardaba por nós, unha historia máis de violencia e dor. Mais pura vida. Chegamos ao noso destino de madrugada, uns bungalows ao pé do mar. A noite estrelada enchíao todo e camiñabamos atrás dun rapaz con longas rastas que nos axudaba coas maletas. Só o pequeno detalle dos machados nas mans dos vixiantes rompía o encanto. Ao chegar á porta o tipo ofreceunos herba. Era posíbel? Si, ofrecíanos unha bolsiña chea de herba menos dunha hora despois de aterrar. Declinamos, máis pola sorpresa ca por falta de gana.

Ao dia seguinte cadramos a Alba —miña muller— máis eu coa Cristina e co Toño, unha parella de León coa que desertamos de todos eses plans dos ‘paquetes’ de viaxes. Cambiámolos por un mapa da illa e dous paquetes de marihuana que nos ofreceu o tipo con quen montamos nun catamarán. Pechamos o acordo en alta mar e selámolo fumando o primeiro canudo de herba, debaixo dunha palmeira. Era coma se todas aquelas pasaxes da túa vida cobrasen sentido: as parolas cannábicas sobre a diferente forma das bandeirolas de córner nun piso da Piringalla, falar da rede de autopistas galegas coma dun scalextrix, poñer o intermitente ao entrar na curva do garaxe, algún ataque puntual de pánico por visualizar o teu final, a fin do mundo, a morte do sol, todo… Sabiamos o cancioneiro de Marley na fodida guitarra do dereito ao revés. Escoitáramos moito xa —para o noso criterio—: o calypso todo, tamén o reggae dos Toots & The Maytals… E inda tiña fresco na cabeza o Trench Town Reggae, en las calles de Bob Marley, un libro de Hélène Lee que lera no avión. Talvez mal escrito, pero cheo de pistas e lugares atrás dos que ir pola illa dos rastafari.

Inda non sabes que anos despois, o crooner xa falecido actuará en Cedeira


Mais logo deste momento presuntamente máxico, concluímos que case todo o mundo ía fumado tamén. Estaba instaurado ao xeito de se tomar aquí un viño ou o café da primeira hora. Aos dous días levabamos aquel ritmo metido no corpo. Entraramos nel coma fouciño en herba tenra. Queda un sen saliva na boca. O estómago, poboado de gases que che premen o corazón. Sentes cada latexo sen necesidade de buscalo. E o teu puro sangue vai a toda hostia. Logo todo sucede ao relente. Pero os latexos acentúanse e chegan a seren moi potentes. Agora estás alí e volves mirar en fite a Micky, o irlandés de brazos tatuados, colar de ouro e traza de camioneiro de Belfast. Podería desfacerche os dentes con só mirarchos, pero non podes arredar a vista del. Dedícase a facer puntería nos cangrexos da area: cúspelles o whisky por unha palliña e ri maliciosamente cara ti con cara de pitbull cada vez que atina. E á noite, cando contes estrelas fugaces, chorarás da risa vendo como gaña o concurso de baile do hotel coa súa dona. Farán unha felina e sensual coreografía do clásico de Percy Sledge, When a man loves a woman. Inda non sabes que anos despois, o crooner xa falecido actuará en Cedeira. Comes hamburguesas de madrugada combatendo a fame negra da herba. Divagas sobre Kapuscinski, Heile Selassie e o enorme equívoco rastafari, fas o amor. Envólveste na bruma do tempo e renuncias quedo a pensar.


Contratamos o Noel, un taxista de setenta anos. Á unha do mediodía sempre paraba. Facía o seu xarutiño de maría, liábao en diagonal. Falábanos do patois —a súa lingua autóctona—, de Norman Manley e de Marcus Garvey, da poeta Louise Bennett, ao tempo que conducía a unha man pola Highway 2000. Unha flamante autopista de oito carrís de terra sen división ningunha que arrodea a illa. Conducían por aproximación. A culpa tíñana os franceses da Shell; apañaran os cartos, pero esqueceran asfaltala. Pregunteille porque alí non tiñan présa. Dixo que ninguén tiña présa por ser máis pobre aínda. Comemos polo e verduras en Negril nun barrio onda o río. Un lugar onde nos explicou que podíamos entrar porque conducía el. Mudoulle a cara ao lle falar de visitar Kingston. A violencia. Dixo que unha vez mataran un tipo do seu barrio a tiros. Ao día seguinte poñía no xornal que morrera por causas naturais. Así que non insistimos.

 En Oito Rios atravesamos unha praza na tormenta e ás escuras. Era medianoite. A chuvia batía nas nosas caras e só viamos un deserto de ollos branquísimos na barafunda da escuridade. Subimos a Nine Miles, a casa mausoleo de Bob Marley. Fume ritual e confusión. Un vello e estragado piano adorna a subida á estancia principal. O guía fuma e canta logo de cada explicación. Uns meniños apoléiranse das pólas dunha árbore e rematan as súas frases. Un sueco déitase e pide unha foto. Tropezas coa guitarra de Bob. Sentes rabia e felicidade. Comeza a diluviar. Poderías chantarlle unha losqueada alí mesmo ao sueco. E logo apertalo. É coma se tiveses un espertador enterrado debaixo das costelas, marcando cada segundo. Lémbrache que o xastre das mortallas xa che tomou as medidas. Unha pota aínda fumegante descansa agora riba do vello piano.

Todo aparece claro e limpo. Vólveche todo á memoria. Andamos pola vida recollendo os anacos rotos que perdemos nalgures


Baixamos ao mar. Na praia de onde lle aparecía Ursula Andress a James Bond contemplamos un bautismo, namentras Neo, un rapeiro local facía as beiras á Alba e pedíame prezo pola gorra. As testemuñas agardaban coa auga pola cintura a que o oficiante rematase a cerimonia. Aplaudían, cantaban e apertábanse. Logo marchaban. O tempo desenterra a verdade e poncha diante, coma un xastre que che da a elixir a tea. Todo aparece claro e limpo. Vólveche todo á memoria. Andamos pola vida recollendo os anacos rotos que perdemos nalgures. Cando os temos todos, partimos cara o lugar de onde nunca se volve. 


Agora está  escuro e non sabes nada do que logo sucedeu; o destino camiña atrás túa coma un descoñecido cun coitelo na man.
   Inda é verán na illa da Montaña Azul.

Comentarios