TEÑO sentimentos contradictorios sobre a ITV. Como posúo dous coches e unha esposa debo pasala dúas veces ao ano. Ela é quen conduce ambos os vehículos porque non se fía de min, eu son quen lles pasa a revisión. A miña muller sofre unha síndrome que a imposibilita para pasar a ITV e baixar o lixo. A combinación de ambas as tarefas para as que é inútil parece absurda, pero responde a unha mutación xenética.
O venres fun atravesar o corredor fatídico da ITV. Durmín mal pola responsabilidade. Iso que tiña que levar o menos vello e menos magoado dos meus automóbiles. Fixen un exercicio de autoaxuda: imaxineime sentado no Ford gris gozando unha masaxe suave no posto de control da suspensión, representándome un brillo celestial cando me revisaban as luces, sentindo un volante lixeiro de cuadriga de Ben Hur no túnel e emitindo un aire de Fragas do Eume no posto de gases. Ao final o director da unidade saía do seu despacho co único propósito de felicitarme. Todo o personal técnico paraba o seu traballo. Eu saía da nave entre dúas ringleiras de empregados en funda azul que aplaudían e asentían cun convencemento descoñecido pola humanidade.
Todo era perfecto na miña cabeza, pero a realidade ocupouse de bañar en auga de fregar as miñas expectativas: o coche superou as probas e o persoal foi amable, pero punto.
Manuel Jabois monta ás veces en taxis que non están en forma.
O asunto é que viñen da ITV ao xornal. Aquí chamei ao tipo que mellor escribe as frases neste país. Son como cañas de crema: contidas, ben formadas e cheas de contido.
—Ola, Jabois. Son Jaureguizar.
El parece alegrarse cando o chamo. Non como a miña muller cando lle anuncio que vou baixar a bolsa negra do lixo. Confeso que ela nota o meu ton de reproche. Eu non teño nada que reprochar a Jabois. Ao contrario.
Expliqueille que vin o tuit de que vai quitar unha novela, Malaherba. Daquela, sen mediar palabra el empezou a contarme o seu libro co mesmo alento entusiasta que cando Richard Ford escribiu A derradeira viúva da confederación cóntao todo.
—A primeira frase ocórreuseme nun taxi —dixo—. O datáfono non lle ía ao taxista e empecei a escribir no móbil: "La primera vez que papá murió todos pensamos que estaba fingiendo".
A seguir empezou a facer un resumo longo e feliz da novela. Botei media hora calado tras o teléfono. Estaba fascinado como cando sentes balbucir ao teu bebe e che parece unha lingua primitiva, pero chea de sentido. Nada adoro en maior medida que escoitar historias narradas amorosamente. É un luxo que alguén che dedique tres cuartos de hora da súa vida a narrarche uns feitos que imaxinou e acariñou durante meses de vixilia. Tamén escribiu a última frase no taxi porque o datáfono calaba, estaba como ausente; que é o estado ideal dos datáfonos e dos nenos que aínda non saben falar.
O próximo libro de Jabois trata de dous nenos en vésperas da adolescencia. Ámanse, sexean e temen morrer. Toda unha vida vivida con 10 anos.
Cando eu levaba unha hora escoitando, Jabois desvelou a derradeira frase: preciosa, concluínte e preñada de posibilidades.
—Pero isto non é para unha entrevista, verdade? —preguntoume.
—Bueno, si, claro. Estou en tempo patrocinado polo meu xornal.
Todos os que esperen que a partir desta liña vou facer un copia-pega de Malaherba xa poden pasar páxina. "Los ladrones somos gente honrada", escribiu Enrique Jardiel Poncela.
O periodismo empeza como unha cadea de control de coches e remata tan imprevisiblemente como un matrimonio
Na tarde de onte ía paseando cun artista por Lugo. Aproveitabamos que a cidade era un rumor. De súpeto, el pediume cambiar de trazado o noso curso sen rumbo.
—Hai unha tenda na que debo cartos. Son agasallos de Nadal que comprei para amigos que o merecían —comentou. Despois,o meu amigo parou como para observar a catedral enteira dun único golpe de vista e preguntou—: Pasou moito tempo dende o Nadal?
Non podo concebir maior honradez que evitarse inventar unha mentira diante dun acreedor.
Tras a petición de Manuel Jabois sentínme como Al Gore despois de perder as eleccións. Empezaba as conferencias anunciándose:
— O meu nome é Al Gore e fun o vindeiro presidente de Estados Unidos.
O meu nome é Jaureguizar e tiven a exclusiva de Malaherba, pero non puiden publicala.
Aconséllolles que non frecuenten escritores. Eu procuro evitalos, pero a algúns acabo por querelos. Non vivo en Ourense nin Manuel de Lorenzo vive en Lugo, pero ás veces quedamos. Pregúntolle polos seus proxectos. Estes meses de aquí atrás faloume bastante sobre Todo lo demás era silencio, a novela que Summa de Letras lle publica este mes.
Téñolle escoitado falar tanto sobre Lucía e Julián que calquera día lles pregunto onde carallo meteron o mando da televisión. Mesmo ás veces quitaba a miña coroa de novelista e daba consellos a Manu sobre o que debería escribir. El ignóraos como persoa educada que é. Tiven a exclusiva de Todo lo demás era silencio e non puiden publicala.
A biblioteca de novelas que me contaron empeza a ser maior que a biblioteca de novelas que lin
Tampouco quero que se fagan a idea de que os novelistas son uns seres descabezados que contan os seus plans ao primeiro que se cruzan no teléfono como se isto fose unha liña de atopar o amor.
Unha vez frustrada a exclusiva de Jabois, o mesmo venres chamei a Pedro Feijoo. Houbo sorte. Estaba entregando en Xerais o primeiro terzo dunha novela que publicará o ano que vén. Chamei á planta de impresión para que parasen a rotativa.
—Non che podo contar nada, Jaure —excusouse—, porque é importante que o lector sente ler esta obra en branco.
Unha hora antes escoitara a Manuel Jabois dicirme algo semellante: "Perdoa, pero non podes publicar nada porque o lector ten que ir descubrindo a historia a medida que avanza. Ten que ir coñecendo os elementos e, despois, contemplar o conxunto". Sobre Manuel de Lorenzo vou ser discreto. A Pedro Feijoo perdoeillo porque non ten nada que ver coa prensa.
A biblioteca de novelas que me contaron empeza a ser maior que a biblioteca de novelas que lin. O peor das novelas que me avanzan é que logo se me esquecen. O luns pasado fun colocar Recuerdos durmientes no andel do M de Modiano tras lelo. O asunto é que había personaxes e situacións que me soaban, pero atribuíno a que Modiano sempre escribe sobre un home que busca unha muller —nai, noiva, amiga— polas rúas fumegantes de París. Ao meter o libro por orde alfabética, reparei en que xa a lera o ano anterior. Sartre dicía que "un se disfraza cando escribe". Debe de ser que os autores se disfrazan tan eficazmente que podo lelos con meses de diferenza sen decatarme. O meu nome é Jaureguizar e lembro detalladamente cada libro que lin.
O periodismo empeza como unha cadea de control de coches e remata tan imprevisiblemente como un matrimonio. Carlos Blanco está ensaiando a obra Unha noite na praia con Xosé Touriñán. A peza teatral, que escribiu e dirixe Javier Veiga, está ambientada nun bar de praia. Escurece. O camareiro, Manuel, non consigue que o derradeiro cliente, Klaus, dea marchado. A sinopse que se inclúe na promoción adianta que "se cadra o encontro non foi tan casual".
—O difícil é contar coa complicidade do público para que non haxa espóiler —coméntame Carlos Blanco. De adiantarme a sorpresa nin falamos.
