Opinión

A Festa de Mirman's

 Lois Pérez revélanos a Mirman’s, que era labrego de Ames mesmo en Copacabana

Primeira edición do Festival do Mundo Celta. Ortigueira, 1978. ANNA TURBAU (CONSELLO DA CULTURA GALEGA)
photo_camera Primeira edición do Festival do Mundo Celta. Ortigueira, 1978. ANNA TURBAU (CONSELLO DA CULTURA GALEGA)

ACONTECEU HAI uns días, logo do Vermú entre libros no que tiven a honra de participar canda Santiago Lopo, na Festa dos Libros de Pontevedra. O vermú vai ser sempre bo para calquera acto literario. Seguindo as teses do Alberto, manager absoluto do Club Clavicémbalo de Lugo, se o concerto é un éxito brinda polo mesmo; se non vai ninguén,  tómalle algo pra esquecer. Parece unha boa táctica. Houbo moita xente, cousa importante; pois ás veces hai máis xente no palco ca no público. E pensei nas Memorias controversivas de un músico trotamundos. O seu autor e protagonista chámase Manuel Miras López. Naceu en Santo Tomás de Ames e nestas súas memorias asistimos a unha viaxe estraña, hedonista, divertida e inaudita, á altura de Balan e máis aló. Manuel ou Mirman’s foi autodidacta do órgano eléctrico, o acordeón e a guitarra. Nunca renunciou á súa condición de labrego nin nas salas de festas de Copacabana nin nas discotecas do Madrid e do París dos anos cincuenta e sesenta. O comezo do libro é fulgurante, nunhas notas A los amables lectores, que culmina en verso:

"Por ello pongo toda mi sabiduría/ con vocabulario extravagante de verdad/ que penetrante en las gentes de cada día/ produce impacto, intriga y popularidad".

Deslízanse neste libro inclasificábel —do xeito en que reza o subtítulo,  Efemérides insólito realistas — contos de tradición oral en rexistros do galego coloquial, con toda riqueza de expresión así como fragmentos nun desinhibido portugués e italiano. Todo adornado con xiros imposíbeis do inglés. Contrasta este uso despreocupado das linguas cun pulcro latín, froito da formación seminarista do noso frontman de Ames. Luce elegante e sorrinte na portada cunha guitarra eléctrica en man e vestido de traxe. O desexo indestrutíbel.

É difícil escoller entre tanta abundancia de historias e lugares por onde nos leva Mirman’s. As fotografías son sinxelamente deliciosas; o humor, rico e oportuno. Ningunha a pretensión. Todo destila frescura e surrealismo aquí. Así que cando rematamos o vermú inda tiña ao personaxe na miña cabeza. Fomos ao expositor da Libraría Paz. Despachei con Iago, un rapaz da Piringalla que mercou o libro porque lle pareceu sorprendente escoitar falar do seu barrio no medio de Pontevedra. Despois abrín ocioso as páxinas do libro de fotografías da Anna Turbau. Coa súa cámara rexistrou de xeito maxistral episodios fundamentais da historia do noso país na segunda metade dos anos setenta. Mercárao a Alba, miña muller, para as súas investigacións sen fin sobre o misterio da imaxe, que arde no seu contacto co real. Nel, desfilan intres das manifestacións obreiras de Vigo, personaxes anónimos do rural, xitanos, persoeiros da cultura ou internos do Hospital Psiquiátrico de Conxo, entre outras, e constitúe un brillante exercicio estético que nos pon na pista dunha fotógrafa para reivindicar. E dicía ocioso porque ao meu carón estaba o Santiago Lopo. Asináballe a súa novela á mesma lectora que rexeitara a miña sinatura. Tiña tamén o meu libro nas mans canda A arte de trobar  —co que Lopo gañou o Premio Xerais de 2017—, pero non houbo xeito —lección de humildade—, malia ofrecerme eu, ilusionado e xentil:
—Perdoa pero non. Non te coñezo de nada. Cando te lea igual cha pido. Son especial para os libros. Xa che contarei.

Segundo a teoría de Bayard, buscamos nos libros a confirmación da nosa propia visión do mundo

Pareceume un argumento irrebatíbel e fiquei mirando a marabillosa carpa desta auténtica festa literaria namentres lía algunhas reflexións da Margarita Andión Ledo sobre a fotografía da Anna Turbau. A indestrutibilidade do desexo, a capacidade realizadora da imaxinación, a súa intrínseca potencia de realismo. Malia que o soño opera sobre o pasado, o desexo que o alimenta insírese no presente e levanos ao porvir... Libros entre vermú. Pra cando rematamos as sinaturas, debatiamos nunha terraza onda Diego Ameixeiras e Helena Torres das posibilidades de Laureano Oubiña como autor de culto, agora que anuncian que publica libro. Segundo a teoría de Bayard, buscamos nos libros a confirmación da nosa propia visión do mundo. Así as cousas, podemos imaxinar o contido dunha festa literaria co astro da ría, intúo que non abondaría con vermú.


Na sobremesa co Ameixeiras falamos das palabras con memoria, as do Isidro Novo; reivindicou tamén a memoria do Bieito Iglesias como un médium lingüístico, en contacto con cinco xeracións precedentes, que o terían abastecido para as súas novelas de palabras raramente coñecidas polo resto. Porén, A crueldade de abril, o último libro do Diego, pasa a formar parte desa restra de historias onde o misterio e a violencia subxugan a atención de quen le. Malia non quedar nesta historia moito lugar para a esperanza, paradoxalmente un le o libro coa esperanza de que non remate, sometido á curiosidade polo contraditorio da condición humana.


Para cando cruzamos a tropical Pontevedra en silencio baixo un calor infernal, eu seguía a matinar no Mirman’s e nese libro estraño. Nunha das fotos, o astro aparece con pantalóns brancos acompañado dos The Mirman’s no Podium Musical do Moulin Rouge, unha sala de festas do Madrid de finais dos sesenta. Bolivia, Chile, Perú, a memoria da infancia, as fotos surrealistas... Pra realismo o da Anna Turbau. O desfilar polas imaxes do seu libro ponnos en contacto cun mundo que sigue sendo o mesmo, pero que xa non é. Hai unha aula de escola completamente baleira. Malia non haber ninguén, sentímonos observados; noutra, Anxel Fole con boina recibe o Pedrón de Ouro, ten os ollos pechados; un aviso en papel de cartón colga da fiestra da casa de Antonio, o pichon de Larín, en Láncara. 'Por razones particulares no serán recibidos los que vayan a la cantina, por acusarme e insultarme, gracias'; unha meniña sostén unha boneca no colo coa mirada perdida. Atrás dela, tres internas do Psiquiátrico de Conxo miran sen o saber como esvaece o seu tempo... Memorias controversivas do desexo indestrutíbel. Mirman’s sorrí á camara vestido cun traxe vermello e coa guitarra eléctrica, co delirante fondo en cor da catedral de Compostela. 

Se é certa a afirmación de Bayard, eu confirmei a miña visión do mundo na tardiña dunha rúa de Pontevedra. Cegábame a luz marela do sol e despedimos primeiro ao Lopo e despois ao Ameixeiras, que se foi a pé camiño da estación do tren, pensando se cadra no cruento de abril. O tempo amarelo, o que se adiviña nas fotografías de Anna Turbau e que precisamente nun vagón de tren lembraba Fernando Fernán Gómez noutro libre inesquecíbel, ‘El tiempo amarillo’. Namentres, Manuel Miras López, persegue o seu desexo esquivo, o labrego iconoclasta de Ames que soñou ser unha rock and roll star. Ninguén soubo que o foi, pero a el debeu abondarlle. Inda nos desliza un consello en verso:
"Si eres inteligente/ demuéstralo con razones/ resérvate indulgente/ para ciertas ocasiones".

Comentarios