Opinión

Corazóns de vagabundo

Rolling Stones
photo_camera Rolling Stones (ALBA DÍAZ)

Domingo 21 de xullo, son as tres e cuarto do mediodía e imos nun bus da Greyhound, camiño de Philadelphia; sen aire acondicionado, súo coma un carneiro. Levo este caderno, algún libro de Sontag, Castelao, Patti Smith, Torrente Ballester, Gingsberg...  Día fermoso. O ceo é azul e todo resplandece, pleno de vida e morte. Go, go, go! Anuncios de inmobiliarias.

Viaxamos a Philadelphia, si, para ver os Rolling Stones en directo por primeira vez. É probabelmente a súa derradeira xira, No Filter Tour, 57 anos despois da súa primeira aparición, en 1962. Desta volta ofreceran 45 concertos nos últimos tres anos por todo o mundo. E agora o soño remataba, co broche final: 17 actuacións durante o verán, en grandes recintos das principais cidades dos Estados Unidos. Todas as entradas esgotadas para cada unha das veladas. Dous días antes colleramos un bus da Greyhound dende Manhattan. Case o perdemos porque o bus anterior que tiñamos que tomar dende Queen’s avariárase. Así que pillamos un uber compartido cunha parella de chineses. Viñeran dende Montreal a Baltimore recoller un coche que mercaran. Seica os Toyota de Baltimore saen moi bos. Arranxado o pago conxunto cos dous traidores do comunismo, vimos ao lonxe, xa dende a autopista, o skyline de Manhattan –con algunha ausencia significativa-.

Na marxe esquerda do traxecto, un skyline menos coñecido, pero interesante: case tres quilómetros de cemiterio e lápidas resprandecendo ao sol en disposición perfecta, como buscando unha sombra baixo aqueles xigantes de cemento da cidade, xusto uns quilómetros máis atrás. Un skyline dentro doutro, os millonarios e os mortos. Todos querendo tocar o ceo. Atravesamos o cuarto de maletas da Greyhound e, logo de subir ao bus e arrancar, tentei escribir algo. Xusto as primeiras liñas deste texto. Por se morría na viaxe de volta á miña terra galega. Nunca se sabe. Pensaba no millón de trotskistas do poema América, de Gingsberg. Chegamos, suorentos e cansos, a Philadelphia -segundo o seu significado en grego, a cidade do amor fraternal-, estado de Pennsylvania. Alí estabamos, logo de máis de dez mil quilómetros, dous avións, o metro, tres autobuses, un taxista maleducado coa perna escaiolada –puido apañar- e fogos de artificio que confundimos cun tiroteo, ao chegar de madrugada a  Queen’s, en New York.

Logo de visitar a casa de Edgar Allan Poe, cruzamos a pé o cemiterio da Igrexa de Cristo, cara o norte da cidade. Un ancián negro facía garda na beirarrúa, ao pé da cancela que protexe a tumba de Benjamin Franklin. Cunha man, abaneando un vaso de plástico con algunhas moedas por toda percusión; noutra, os restos dun puro apagado. Os pantalóns raídos e na cabeza unha gorra branca de capitán. Lembroume a Chuck Berry. O vello cantaruxaba un vello blues, coa voz gastada: Que vou facer, Señor/ que vou facer/toda a noite/ toda a noite.../ Toda a noite sen durmir... / E ela tampouco, Señor...

 Iniciamos varias conversas: os lugares de Castelao en New York, as fotografías, a magnífica exposición dos impresionistas no Museo Metropolitano...  

Nas rúas do Old Town de Philadelphia, demos axiña co Paddy’s, un bar irlandés da vella escola. A boa música soando no volume preciso. A clientela, acomodada en ringleira ao longo da barra, bebendo e charlando con ledicia entre o fume e o ruído dos vasos, harmonía e papeis ben aprendidos. Debatemos coa camareira as bondades das cervexas artesás da cidade e o mellor xeito de servir a xenebra. Era a nosa unha estraña e feliz soidade. ¿Percorreramos unha ruta invisíbel de discos, vivencias e azares todos estes anos ata chegar a este lugar, ver os Stones? A Alba lembrou o día de aquel verán na Costa Azul, preto de Cannes, en Villefranche-sur-Mer, dez anos atrás: o 1 de agosto de 2010, dende a praia contigua, profanamos a nado o peirao privado de Nellcôte, a casa onde os Stones gravaran en 1971 o Exile on Main Street, un dos seus mellores discos. Agora unha parella nova, coma sacada dunha película dos 60, entrara no Paddy’s e bebía preto de nós. Ían por quenda ao baño e volvían no puto aire. No televisor, a Fox interesábase polo gusto de Kim Yong-Un polos coches de luxo.  Iniciamos varias conversas: os lugares de Castelao en New York, as fotografías, a magnífica exposición dos impresionistas no Museo Metropolitano... Pero a música invadíanos o pensamento. 

Démonos o gusto de saír pola porta de atrás e pedimos un taxi ao Lincoln Financial Field, o estadio dos Eagles, onde tería lugar o concerto. Atravesamos a cidade: as crianzas negras brincaban entre os chorros a presión da auga, nas prazas das rúas chicanas e obreiras. Baixamos do uber ao pé do grande estadio e accedemos á zona de pista. Catro linguas stones noutras tantas enormes pantallas lucían no escenario do fondo e o recinto íase enchendo imperceptibelmente. Unha estreita pasarela –pola que desfilaría incansabelmente Mick Jagger- chegaba até case a metade da pista, ben preto de nós. Ao carón tiñamos dúas torres metálicas de sete pisos con iluminadores e enormes cámaras de televisión a cada lado. Decidimos estrear a barra da pista: frozen margaritas. O tequila é coma a máquina da verdade. Diante de nós, a zona de cadeiras e un adhesivo en cada unha delas: Prohibido bailar enriba de pé. Para entreter a espera, soaba Vicious de Lou Reed. Os avións sobrevoaban unha e outra vez o estadio, escurecía. 

O intenso arrecendo a marihuana fíxose clamoroso. Atrás, dous tipos que poderían ser os nosos avós, discutían a berros cun rapaz que tentaba pasar polo medio, vertendo cervexa. Comezou a chover, pero deunos igual. A expectación eléctrica invadírao todo, faltaba o aire pero tiñamos a xenebra. O gin aguzaba lixeiramente certas percepcións. Un home que rozaba os 60 e súa filla adolescente situáronsenos á dereita. Logo de reparar na miña camiseta –coas datas da xira Stone do ano 79, incluída Philadelphia- confesounos que se emocionara: el estivera había corenta anos naquel concerto, xusto alí no mesmo lugar. Apagáronse as luces e o recinto veuse abaixo, go, go, go, ao tempo que un vídeo repasaba a toda velocidade os sesenta anos de carreira dos Stones. E parou de chover. Peiteamos o pelo cun pouco de xenebra, suavemente calcinados, e unha voz enfebrecida interrompeu polos altofalantes a barafunda do estadio: "Ladies and gentlemen! The Rolling Stones!"

Escuridade. E, de súpeto, a luz da anunciación: un dobre lategazo seco e atronador de guitarra –debeuse sentir en toda Penssylvania-, e viñéronseme á cabeza as tumbas da vida e algo parecido á felicidade. Keith Richards camiñaba en solitario e con decisión cara a pasarela. Nas súas mans xa deformadas, a vella guitarra ouveaba coma se fose abrir o fodido mar e patada ao aire; entón saíu Jagger, con 77 anos, derrapando, posuído e cantando cada nota de Street Fightin’ Man no seu lugar. Bailaba cunha enerxía e unha facilidade salvaxes. Como era posíbel? Ronnie Wood termábao todo dende atrás, con tanta sobriedade e ledicia que asustaba. Capas de guitarra rítmica dábanlle corpo a cada canción e os riffs imperfectos adrede e por baixo coa paleta de cores del e Richards; a sección rítmica con Darryl Jones no baixo e Watts á batería, coma unha apisoadora, con esa cara de químico xadrecista a piques de morrer. Encrespóusenos a pel. O home do lado choraba. Sucedíanse as cancións  e cada un dos membros subía e subía conforme avanzaba o concerto, destacando Jagger sobre todos o demais, falando coas 65.000 persoas entre canción e canción, coma un xamán atordado. Tomou un descanso e foi a quenda de cantar para Richards, dixo: "Ola, Philly! Desculpade que non teña a voz de Mick! Pero son Keith Richards!" Os tipos de atrás berraban o Before They Make me run e todo soaba gloriosamente. Pero o delirio foi con Sympathy for the Devil: a batería e os bongós fixeron que as 65.000 persoas comezasen a ouvear, coma transportadas. No entanto, o maxestoso piano de Chuck Leavell irrompeu infinitamente e Jagger comezou o seu fraseo. E cando rematou a ponte, foi coma escoitar unha guitarra por vez primeira: Richards resgou o instrumento con oficio cirúrxico, o control absoluto do son sobre os silencios, e este coma un lóstrego partiu o concerto en dous, un aviso dalgo que non se podería explicar o que era. As bágoas manaron espontaneamente dos nosos ollos, sen querelo. Tiven a intuición de que nunca máis vería os Rolling Stones. Nunca máis fariamos viaxe semellante para ver actuar ninguén, en New York non encontrariamos máis ca falsas pistas do rastro de Castelao, e aínda así tería valor, todo sería hai xa moito tempo... E así debía ser. Sucedeu varias veces máis até o final do concerto, coma chegar a comprendelo case todo por un intre, a verdade oculta coma no entresoño dos nenos. Dúas horas e media despois, todo rematara. As luces acendéronse, os lumes artificiais encheron a noite americana de luz e de cor. Saímos, apagáransenos os móbiles. Buscamos as luces da cidade. Perdémonos no escuro. Midnight Ramblers.

Jules Laforgue -escritor e crítico literario- deixou escrito en 1883 que "o ollo do impresionista é, en definitiva, o ollo máis avanzado na evolución humana, o que ata agora captou e fixo coñecida a máis complicada combinación de cores". Soubemos diso na fermosa exposición do impresionismo da mañá, no Museo de Arte de Philadelphia.

Exile on main street
Gravado nunha casa propiedade de Keith Richards na Costa Azul francesa, resume a forza e as influenzas dos Stones e proxéctaas por varias vías: Sweet Home Virginia, Loving Cup, Tumbling Dice, Rip this Joint, Let it loose, Happy, Turd on the run... Un momento irrepetíbel da historia do rock, para escoitalo a todo volume e bailar repousadamente riba da mesa nas reunións familiares.
 

Comentarios