Opinión

Camariñando

NON IMAXINO ningún edén sen música. Un dos maiores praceres deste mundo é o que nos chega por vía auditiva. Supoño que as persoas que posúen unha boa formación musical percibirán matices que non nos alcanzan ás leigas na materia. Secasí, como a poesía ou outras artes, é ela propia a mellor mestra do seu ser.

Hai cancións ben coñecidas en todo o mundo que voan alleas a quen as compuxo. Por exemplo Kalinka, que a maioría considera popular e, en realidade, é obra do ruso Iván Lariónov, quen a interpretou en 1860 por primeira vez dentro dunha peza teatral por el ideada. Tamén se dá o caso inverso: cancións de autoría descoñecida, transmitidas oralmente ao longo dos anos, que pasan a ser consideradas obra de quen as divulgou con éxito cando xa case estaban esquecidas. E non será cousa de lembrar así mesmo os culpábeis de apropiación indebida que, en sabendo que o autor ou autora dun tema xa non pode reclamar por ter falecido, aprópianse do que non lles pertence, aproveitando que non foi rexistrado antes.

Vén todo este requilorio a propósito dunha escena que presenciei hai tres días en Camariñas, terra que, ademais de facer arte cos fíos e música cos palillos que os moven, inspirou unha das cancións populares máis fermosas entre tantas fermosas como reúne o folclore do noso país.

Alguén dun grupo de cinco persoas sentadas nunha terraza a tomar café, entre elas un canadense interesado no asunto, dirixiuse ao camareiro para ver se lle podía dicir a letra de "Camariñas". A resposta do rapaz deume, máis unha vez, a medida do desprezo con que tratamos o noso. Díxolles que era unha canción sen interese, sobre todo na letra que, por suposto, descoñecía. Non deixa de ser un paradoxo que non lle gustase o que ignoraba, mais é frecuente.

O comentario pouco menos me soou que a blasfemia. Naturalmente que me inmiscín na conversa e lles recitei a letra que despois puideron escoitar no móbil na voz de Luz Casal. Sospeito que o canadense era coñecedor de que a BBC escollera esta canción, entre varias que lles presentara a cantante escocesa Julie Fowles, para ser interpretada co acompañamento da súa orquestra. Escoitáralla a Rosa Cedrón e ficara namorada da melodía até o punto de traducir algunhas estrofas ao gaélico.

A letra, sinxela, fala dun amor non correspondido, un sentimento tan universal como para chegar a sentimentalidades diversas. Porén, xulgo que o gran achado é ese verbo, camariñar, que se conxuga en xerundio, camariñando, e suxire, na súa ambigüidade, moitas cousas: namorarse de Camariñas, enmeigar, devir camariñán ou camariñá, entrar na atmosfera que propiciou tan fermosa melopea. Unha beleza de noso para o mundo.

Comentarios