¿Y si un potente asteroide cayera en Galicia? Esto es lo que podría pasar

Un asteroide ilumina el cielo nocturno. FREEPICK
La ONU activa por primera vez el Protocolo de Seguridad Planetaria tras detectar el 2024 YR4, con una probabilidad del 1,5% de impactar en la Tierra. La astrofísica Isabel Rebollido explica los riesgos reales y lo que supondría para la comunidad

El asteroide 2024 YR4 mantiene en alerta a los observatorios del mundo. Con un tamaño estimado entre 40 y 100 metros y una posibilidad de impacto del 1,5% en 2032, su trayectoria aún es demasiado incierta. Ante esta situación, la ONU ha activado por primera vez el Protocolo de Seguridad Planetaria, un paso inédito en la defensa de la Tierra contra amenazas espaciales. Pero, ¿qué pasaría si este asteroide cayera en Galicia? ¿Habría una evacuación? ¿Cómo de destructivo sería su impacto?

La astrofísica gallega Isabel Rebollido, investigadora especializada en cuerpos menores del Sistema Solar, despeja posibles dudas y desmonta alarmismos. "Non hai que preocuparse, pero si entender como funcionan estes obxectos", expone.

¿Podría caer sobre Galicia?

"As probabilidades de que impacte en Galicia son extremadamente baixas", asegura la doctora en astrofísica nacida en Boiro. "De feito, a maior parte da Terra está deshabitada e a superficie oceánica representa máis do 70% do planeta, así que o máis probable é que, en caso de impacto, caiga na agua ou nunha zona remota", insiste.

Aun así, la experta recuerda un evento similar ocurrido en Tunguska, en plena taiga siberiana, en 1908, cuando un objeto de unos 60 metros –semejante al asteroide 2024 YR4– arrasó unos 2.000 kilómetros cuadrados de bosque y aplastó unos 80 millones de árboles. En aquel caso, por suerte y a pesar de algún rumor mal infundado, no se cobró la vida de ningún ser humano. Es más, no existen precedentes en los que un evento de las mismas características acabara con la vida de una persona. 

Isabel Rebollido impartiendo una clase. EP

 "Se algo así ocorrese en Galicia, afectaría só a unha parte do territorio, non a toda a comunidade", explica, habida cuenta de los 29.575 kilómetros cuadrados de la comunidad. "Se impactara nunha cidade, si podería haber danos, pero o máis probable é que, coa tecnoloxía actual, se detectara con suficiente antelación para evacuar a zona afectada", confirma para tranquilizar a los más apocalípticos y miedosos.

La vigilancia de asteroides: ¿hay protocolos?

A pesar del revuelo mediático, en Galicia no hay observatorios específicos dedicados al seguimiento de estos objetos. "Este tipo de seguimento realízase con telescopios especializados, como os da Axencia Espacial Europea en Canarias ou os sistemas da Nasa", aclara Rebollido. A nivel nacional, tampoco existen protocolos específicos para responder a un impacto, aunque sí hay coordinación internacional en caso de detección de amenazas reales.

La colaboración entre organismos internacionales es clave para la vigilancia de asteroides potencialmente peligrosos. La Agencia Espacial Europea (Esa) y la Nasa cuentan con programas de detección temprana, como el Neo (Near-Earth Object) Program y el sistema de defensa planetaria Dart, que ya ha demostrado ser capaz de modificar la trayectoria de un asteroide mediante impacto controlado.

¿Qué podemos hacer si vemos un meteorito en el cielo gallego?

Si alguna vez ves un bólido cruzando el cielo nocturno, Rebollido recomienda grabarlo con el móvil sin moverte del sitio. "Esa información é valiosísima para os astrónomos porque nos permite calcular traxectorias con precisión", explica.

Por ahora, la comunidad científica seguirá observando la evolución de 2024 YR4. Como ya ha ocurrido con otros asteroides de riesgo, lo más probable es que nuevos datos reduzcan la probabilidad de impacto a cero. Mientras tanto, si la idea de un asteroide cayendo en Galicia te quita el sueño, ya puedes dormir tranquilo: el espacio sigue siendo un lugar inmenso y las probabilidades están a nuestro favor.