Blog | O Cabaret Voltaire

Un animal espido que leva un DNI no peto

Teixa é a vaca máis bonita de Galicia.A hexemonía de Lugo na estética gandeira confirmouse nunha edición máis de Eurobovina. Ourense é o corpo do país; pero Lugo, a alma. A televisión pública organiza un concurso de beleza vacuna. Temos os símbolos. Somos, con Italia, o máis parecido a unha nación que hai no concerto internacional.

SEGUÍN O certame de estética bovina cunha mestura de incredulidade, fascinación e orgullo provincial. Lugo fulget. Mentres, lía o poemario de Lupe Gómez Sílabas da peste, que publicou a Deputación da Coruña, a gran derrotada no concurso Miss Galicia da cornamenta. O maior mérito destes concursos é o brillo das candidatas. Lembro as cortes que había no meu barrio; as vacas que lindaban os meus amigos mentres nos preparabamos para Copa do Mundo de Fútbol entre mazairas defensivas e porterías abertas nas silveiras. Lembro as metades traseiras dos animais, sucias nun marrón seco. Acariñábamos «o corazón dunha vaca mansa», como no poema de Lupe Gómez.

Mentres vía subir e baixar a Teixa nas porcentaxes dos sufraxios lembraba ese ano en que aínda eran os 70 no que a miña decidiu "perfeccionar" aos seus fillos. Eramos cinco estudantes de nota, cinco rapaces cun atractivo físico razoable e unha educación correcta. Ignoro o motivo polo que a miña nai emprendeu ese empeño. Pode que a vida en Ribadeo fose demasiado angosta para unha muller nova que nacera e vivira ata casar en Bilbao, unha cidade que vive botando un pulso de actividade contra si mesma. Se o penso agora podo explicalo calculando que daquela empezaron a nacerlle sobriños por parte dos seus irmáns.

O resultado foi que nos buscou e nos asignou a cada un problema. Uns dentes que aliñear, unha estatura a alzar antes da parada no crecemento, unha viaxe a Londres para mellorar o inglés. A miña dentadura podería participar no Desfile das Forzas Armadas, a miña estatura asomaba un palmo escaso da media e optara polo francés. Quedábanme unha mellora elegancia nos pantalóns, que a miña nai solucionou nunha viaxe a Biarritz, e reorganizar a miña torpeza ao falar.

A misión desenvolvouse en Lugo. Todos na Mariña tiñamos Lugo como unha casarío administrativo. Servía para os trámites. Estivera para recolocar unha clavícula na Virxe dos Ollos Grandes; no hospital, non na capela. O meu pai era católico, pero sabía que a fe máis eficaz é a médica.

Trouxéronme a un psicológo en Lugo. Un home loiro e medio calvo que vestía unha bata branca e uns vaqueiros combinados cuns tenis vermellos Converse. Non paraba de repetir a palabra "idóneo" nin de rañar unha orella. Levoume a unha habitación interior e me fixo preguntas como para un Trivial, fíxome cubrir unha fichas con algúns exercicios elementais del linguaxe e outras con operacións matemáticas. Para rematar mandoume situarme de pé, firme, no centro da estancia. Debía collerme as mans detrás das costas. El lanzaría unha goma de borrar. Eu debía atrapala cunha soa man. Vin a goma Milán de color rosa dando voltas no aire. Apreseina coma un moscardón parvo de espanto. Foi o voo máis curto da súa vida.

De volta para Ribadeo, o meu pai xa tiña bautizado ao psicólogo cando chegamos ás curvas de Mondoñedo. Don Idóneo. Era pousado conducindo, mesmo fumaba xarutos cando parabamos xantar nas viaxes a Bilbao. Pero aquel día axitaba as mans con violencia e petaba irritado no volante. Estaba arrepentido de ter pagado.

—Don Idóneo cobroume por dicirme que teño un fillo zurdo. Iso xa o sabía eu!

Os enfados do meu pai eran excepcionais. Daba controlar a súa ira ocasional con algún golpe de humor que aliviaba todo trauma.

A miña nai insistiu en que a situación non estaba resolta. É unha muller tenaz. Pode discutir coa realidade ata que se pareza ao que ela dedidiu. Podería facer de Galicia unha nación se crese nela sen procesos electorais bovinas.

Houbo un segundo intento. Desta volta intentaríamolo cunha profesional especializada. A consulta tiña moita luz, estaba no casco vello da Coruña, orientada cara ao Castelo de Santo Antón segundo a cidade se despriega na baía. A logopeda era alta e magra. Unha melena riza enmárcaballe a cara rubia, adornada por unha constelación estelar de pencas de ton claro. Os cactus enriba da mesa do despacho poderían ser dez. Aquela experta necesitaba fortificarse, defenderse dunha ameaza. Nunca souben do perigo. O meu pai desconfiaba.

A logopeda fíxome falar moito, falar todo o tempo. Dáme preguiza falar con descoñecidos porque non me interesan as conversas lixeiras. Non me lanzou gomas rosas. Explicounos o funcionamento do meu cerebro.

—O seu fillo pensa demasiado rápido. Cando está dicindo unha frase xa ten dúas máis para expresar. Iso xéralle ansiedade. Quere expresar todas as ideas ao tempo. Atáscase.

Eu logo me fixen unha imaxe. Era coma coller un diccionario ancho, axitalo para que soltase as palabras e para verquelas no meu cerebro por un burato aberto no alto da cabeza. Todas esas palabras quedaban incomodas atrapadas na gorxa. Esmagábanse polo peso. Os zurdos temos o cerebro ao revés. Un fallo na cadea de montaxe fai que carguemos a linguaxe no hemisferio dereito. Imaxinaba as palabras coma laranxas prensadas tratando de saír pola miña boca. Estorbábanse unhas con outras.

A miña nai pareceu tranquilizar a súa ansia de perfección co diagnóstico. A logopeda aconso lleu que aprendese a controlar o diafragma para falar con ritmo constante e fluído. O meu pai daba clases de Matemáticas. A súa mente estaba preparada para que os problemas tivesen unha solución lóxica e única. Odiaba as especulacións, as explicacións longas a feitos sinxelos e as reviravoltas dos poetas. Como sinala Lupe Gómez concebía o ser humano coma un animal espido cun DNI na carteira.

A experta aconselloulles que me apuntasen a clases de ioga. Acordei de todo isto porque empecei a ler Yoga (Anagrama) de Enmanuel Carrère. A nai de Carrère, Hélène Carrère d’Encausse, é filla dun xeorxiano e unha rusa. Na casa, en París, falábase ruso. Ela é historiadora especializada en nacemento entre sabas con iniciais e en morte por fusilamento de zares, en primaveras proscritas nas que "chove con forza nos partes de guerra",como escribe Lupe Gómez. A Héléne chámana a A Zarina en Francia. Ela decidiu, por exemplo, que covid fose feminino en francés. Nada se coida máis que un idioma que non é materno, que aprendiches con vontade e pracer. A min pásame co galego. A Zarina ten o título de Señora Secretario Perpetuo na Academia Francesa. Por iso reina sobre o idioma francés. O seu traballo é administrar a lingua máis virtuosa e dotada de matices do mundo. Ningún logopeda podería idear un edificio desa beleza por moitos arquitectos que o axuden.

Estiven un ano indo todos os sábados a clases de ioga na Coruña. O espiritual non me interesa máis que para contemplar altares barrocos e consolar das mortes cercanas aos que cren infantilmente no Ceo. O centro tiña un nome con moitos v e que acababan en -ana, coma o Vipassana ao que acode Carrère. Estaba nun edificio na parte na que Juan Flórez se converte nunha rúa estreita e pouco amable. No baixo había unha tenda na que se compraban radiocasetes de contrabando.

Na entrada ao piso sentías o perfume de aves que emanaba un ambientador celestial. Eu vestía un chándal de Adidas porque padecía 14 anos e vergoña, pero había alumnos que recreaban a estética dos postulantes de Hare Krishna. Levaban uns pantalóns anchos que se ían estreitando nos nocellos coma se fosen unhas cortinas recollidas. Deitábaste na colchonetas e seguías as indicacións do profesor, un home de gafas, sorrinte coma un oriental e cun bandullo que contradicía os seus votos espirituais de alimentarse de vexetais, leite e ovos.

O ioga consiste en que obrigues ao teu corpo a adoptar posturas que non lle apetecen. Corenta anos máis tarde o meu diafragma segue contraéndose como lle peta.

Comentarios