A hora límite para tomar un capuchino

EMPECEI con dous dedos índices premendo nas teclas como se fosen botóns. Miraba fixamente cada letra porque ao inventor das mecanografiadoras se lle ocorreu agarrar as letras do abedecedario como se colle unha sopa e botalas sobre o teclado. O abecedario quedou colocado de xeito aleatorio e ilóxico. A primeira letra, arriba á esquerda, debería ser o a e seguir en orde ata que o derradeira tecla fose o z. Pero, ben, agora que aprendín con este maremagnum deixémolo estar.

Luisa Castro conta en Viajes con mi padre —non recordo a editorial— de cando asistía a clases de mecanografar nos veráns perfumados de salitre, algas e sol do seu Foz. Eu tamén andaba por alí. O meu pai nunca entendeu que eu sentise como unha necesidade aprender a teclear. Non recordo se daquela tiña vontade de escribir. Nunca quixen ser escritor profesional porque iso impón encerro. Non soporto botar demasiadas horas nadando dentro de peceiras. Gústame o mar aberto, perderme e reencontrar as migas de pan de Polgariño.

Luisa acudía ao ensino de Olimpia, unha poetisa que camiñaba coma unha odalisca grega, con túnicas de flores e unha pamela amplísima.Olimpia amaba amar. Era feliz polo feito de ser Olimpia. Aínda envexo esa pulsión. Daba clases no primeiro andar dunha casa na nosa rúa, a avenida do Generalísimo, por onde pasou o ditador sendo xa un vello odiable, nun coche negro e saudando cunha luva branca e almirantada na man. Agora esa avenida pertence á memoria de Álvaro Cunqueiro. No andar inferior da casa vivían dous xemelgos con ollos acuosos de mar que me aprenderon a dar de comer aos coellos. Criábanos nunha caixas marróns de madeira pechadas de rede metálica. O seu pai era garda civil. Na horta tiñan un pozo escuro no que tirabamos pedras que caían se atopar fondo. Olimpia ensinou tan ben a Luisa que lle saiu Baleas e baleas, o delicioso poemario.

Hanif Khureishi conta que aprendeu a escribir a máquina sendo escolar. Ataba a gravata aos ollos e pulsaba a cegas. Estou lendo A pedazos (Anagrama), unha crónica sobre o accidente que sufriu no Nadal de 2022, durante unhas vacacións en Roma. Quedou paralizado de corpo enteiro cun oasis de movemento na cara. O novelista británico gusta de escribir a man, que require menos forza que petar nunha máquina; pero nin así daba.

O escritor é fillo dun funcionario diplomático de Paquistán establecido en Bromley, nas aforas de Londres. Salman Rushdie é hindú. Son dous amigos de países opostos. Cando entra no hospital un enfermeiro pregunta a Kureishi con curiosidade:
—Canto lle levou escribir Fillos da medianoite?
—Pensa vostede que, de ter escrita eu esa novela, non tería buscado un hospital privado?

Kureishi lembra a explosión de alegría que sentiu cando Rushdie lle regalou un exemplar de Fillos da medianoite. El todavía non escribiría o guión de A miña fermosa lavandería, que o poñería rico. Recorda que, tras recibir o libro, correu á súa habitación, onde soamente había un colchón. Leu o libro, comprou unha botella de viño, bebeuna nunha ponte fluvial e volveu á habitación ler a novela por segunda vez.

Como paciente logo coñece a alma de Italia. Outro paciente e máis el falan cun médico sobre os horarios dos cafés capuchinos. "Discutimos intensamente sobre as horas ás que os toman os americanos". O capuchino non pode pedirse máis tarde das once da mañá. Os italianos están convencidos de que o leite é malo para a dixestión, por iso optan por bebelo cedo.

O escritor recoñece que o único positivo de quedar parapléxico "é que coñeces xente". Tomémolo como humor negro. As persoas que podes coñecer son as que se achegan a ti; o máis habitual é que o fagan por motivos médicos ou hixiénicos, é dicir, para lavarche o corpo. Eu nunca pasei por ese trauma. Agora, escribindo isto, penso en Ramón Sampedro e na súa liberadora, amén. Penso na película de Amenábar, que non fun vela por se me deprimía.

Estar deitado na cama non soamente anula a súa capacidade para escoller quen o visita, senón que anula a súa vontade de reunirse con quen decida, fórzao a ver persoas que van velo por obriga ou por apetencia. No libro cita a Sigmund Freud para comentar que  se "decatou do complicado que resultaba o cara a cara cos seus pacientes durante oito horas oa día. Ser estudado, se non cuestionado, durante tanto tempo facíao sentir incómodo. Así que inventou o do viván para a psicanáilise". Pode que este verán volva ler a biografía de Freud que escribiu Elizabeth Rudinesco. Cada vez nos miramos menos. Atendemos ao móbil mentres falamos con persoas que temos ao carón. O móbil é un espello das nosas inquedanzas. curosidades e sufirmentos.

Hanif Kureishi conta que el pasou de relacionarse unicamente coa súa parella, a romana Isabella, e cos fillos a ser unha "bolboreta social". Recibe xente no hospital encantado de recibir xente, aínda que se pregunta se a motivación deles é a misericordia, o afecto ou a etiqueta social.

O escritor coñeceu á súa moza durante a promoción de Intimidad en Italia. Ela ocupábase de xestionarlle os contactos e as entrevistas. Teño Intimidad na colección de peto de Anagrama. Hai tantos anos que o lin que non lembro a trama, sei que Kureishi conta a súa separación. Esquecín o contido, pero non a tristeza. A lectura de A pedazos recordoume a Cuchillo, onde Salman Rushdie recorda o ataque a coitelo que sufriu por parte dun toleirán. A angustia é parecida á que sente Khureishi no hospital. Ambo se senten abandonados, como se sente un cando se divorcia. Supoño, eu aínda non o sufrín.