Blog | O Cabaret Voltaire

Un Camelot para fundar unha estirpe

Toda a ocupación do vizconde era o vizcondado. Fabricio acompañábase de tres dogos ao cinema. Pagaban entrada por dous deles, que sentaba a cada flanco da súa ringleira de butacas. O terceiro soamente tiña cabeza. Era de prata e adornáballe o seu bastón de caboa.
Vargas Llosa
photo_camera Vargas Llosa

UN MARTES QUE botaban Il gattopartdo de Visconti saíu da sala indignado.

—Luchino copioume! —berraba erguendo o bastón entre deilusionado e orgulloso.

Fabricio cultivaba a sombra dun parentesco con Antonio de Barrera de Irimo, o ribadense que chegaría a vicepresidente segundo do Goberno con Franco. Antes inventara o capitalismo popular como director de Telefónica lanzando as matildes.

Francisco Franco pasaba días de pesca e verán no parador de Ribadeo. Sendo eu cativo os marxistas locais contaban que mandaba vir o socorrista de Foz, O Xico, para que enganchase troitas nos anzois que sumerxía no río Eo. Durante ben de anos houbo un retrato do esveltísimo militar vestido de verde pescador no recibidor do parador.

A muller de Franco, dona Carmen Polo, adoitaba dirixirse ao pazo dos Barrera de Irimo, na rúa das Angustias, para botar tardes coa esposa. Como se presentaba sen mandar recado, a dona tiña que entretela no pórtico de entrada coa fin de que os criados quitasen os mobles do século XVIII e as xoias por un balcón traseiro. Dona Carmen era inclinada a preguntar polos luxos alleos como modalidade sutil de expropiación.

Ambas as señoras oraban o espiritual rosario, que viña seguido dun pesado chocolate con churros. Equilibraban a levidade do ser da fe coa densidade do ser de cacao. Carmen sentía a ilusión perfecta dun título nobiliario que a igualase coa súa anfitrioa. Confiaba no seu Francisco. Para alguén coma el, que fixera estoupar unha guerra para poder entrar vestido de almirante en Ferrol, crear un  título era algo menor.

Desprezaba aos Franco porque nunca lograrían esa virtude heráldica

Fabricio mimaba o seu desamparo porque  era a única certidume que tiña e o seu apelido porque lle servía de escudo frente a amargura de vivir. Aseguraba que os nobres de verdade eran soamente «aqueles que perderan a punta do fío do seu apelido entre os arquivos dos séculos». Desprezaba aos Franco porque nunca lograrían esa virtude heráldica.

Unha vez estabamos paseando polo castro que conservaba baixo o seu pazo. Media ducia de focos iluminaban os restos das paredes circulares das casas e os camiños estreitos de barro.

—Sabes por que me enfadei o outro no cinema, Jaure? Porque Visconti me copiou. Un verán contemplei unha cortina bailando suavemente ao vento. Esa cortina que se deixaba levar aprendeume que todo o mundo é idealista, triste e esceptico; un tanto vulgar.

Isaac Díaz Pardo nunca tivo tempo para contemplar cortinas. O seu labor foi constante e frutífero. Ergueu a gran balea de Sargadelos tras levantar o cachalote do Castro. De rapaz, eu xogaba nas obras da fábrica de Cervo e entraba na súa casa para accederlle á biblioteca. Un moble que usaba como arquivador gardaba carpetas granates con recurtes de periódicos. Os títulos era inquietantes: PSOE, Otan, Crime Marqueses de Urquijo,... Isaac tamén argallou para ser noemado marqués de Sargadelos, como Ibáñez. Isaac Díaz Pardo, marqués de Sargadelos; soa ben. Quixo deixar Sargadelos para Galicia, que a Xunta comprase a empresa. Sería xestionada por unha fundación con el á fronte e cos seus fillos ao seu pasamento. O concepto que tiña de Galicia era unha masa difuminada de expresión estritamente cultural. Se imos á esencia, o concepto é semellante ao que expoñía Emilia Pardo Bazán ou ao que desenvolvía unha semana atrás Mario Vargas Llosa en El País. O virrei do Perú éme columnista predilecto. Ninguén mantén o ritmo nin relaciona tan ben os lugares comúns. Sempre se moveu entre o evidente e o señorito como articulista.

Deulle tanta pena as trazas de godallo do personaxe que quitou a carteira lustrosa e entregoulle un billete de 100 pesetas

Antonio Barrera de Irimo padecía ás veces asaltos de misericordia. Un día atopou a Xancín baixando pola rúa das Angustias coa súa corneta para avisar do Correo. Deulle tanta pena as trazas de godallo do personaxe que quitou a carteira lustrosa e entregoulle un billete de 100 pesetas.
Pola tarde, Barrera subiu tomar un café no Mediante. Atopou a Xancín celebrando unha mesa de marisco en Antón do Rebumbio. Reprochoullo.

—Comprenderá, don Antonio, que mal me iría se, a maiores de ser pobre, non podo disfrutar dunha mariscada.

Non sei daquela Barrera era vicepresidente todavía ou se xa tivera que marchar, canda Pío Cabanillas, pola súa "xestualidade aperturista" que tanto incomodaba a Franco.

O Principiño de Ferrol elixiu o pazo de Meirás coma o Camelot para fundar a súa estirpe. Encheuna de escudos falsos, como as casas dos ricos de Ribadeo. Os armadores do século XVIII inventaban linaxes, fazañas e ducados sen rubor. Carmen Polo soubo esperar ata 1975, xa morto o seu Francisco, para o que o daquela rei, Juan Carlos I, a nomease Señora de Meirás. Non sei que lle contaría a Il Sfumatto para que lle asinase o título. Talvez que proviña dunha pastoriña que Favila arrincara das gadoupas do oso que o matou.

A Historia está feita de fariña e auga. Pode moldearse antes de solidificala no forno a gusto de cada quen. Fole refire unha fotografía feita no Cantón de Lugo en 1910 que foi publicada nunha revista de París. O pé de foto poñía: Xeneral español tomando o sol. Víase un home apoiado nunha fonte nun uniforme de botóns dourados que brilalban ao sol.  En realidade era un conserxe da Audiencia.

Vargas Llosa escribía en El País: «El español, la lengua que nació en Castilla, cuando el país estaba semiocupado por los árabes». O premio Nobel pensa que 800 anos de asentamiento nunha terra é okupar. Debeu aprendelo no programa de Ana Rosa, entre anuncio e anuncio de alarmas para vivendas. Ignora a realidade sobre o español en España. Ver a televisión collendo a man de Isabel debe de ser unha rutina clemente como a que gozaban os Franco en Meirás.

As horas do almirantísimo e a familia en Meirás transcorrían entre bailes de gasa, lecturas enfebrecidas e a ollada atenta ao aceiro de Altos Hornos e aos movementos de tropas en Sidi Ifni. O Centinela de Occidente dormía cun dos seus ollos verde esperanza nunha vixilia devota por España.

O  Caudillo víase na obriga de ceder a parella a outro galán para asinar un garrote vil ou unha concesión dunha central eléctrica

Nos bailes de máscaras do verán non era excepcional que Carmen Polo, enxoita e preciosa nun vestido palabra de honra que lle copiaría Grace Kelly, tivese que mandar un librea para arrancar ao xeneral superlativo do seu ardor lector na biblioteca da Bazán. Ás veces, o  Caudillo víase na obriga de ceder a parella a outro galán para asinar un garrote vil ou unha concesión dunha central eléctrica a ese amigo conde que lle regalara o pazo de Cornide.

O Xeneralísimo era un serafín que non se permitía baixar ao chan da misericordia porque debía liberar almas de corpos corrutos de marxismo. Asinaba as condenas a morte con flagrante tenrura. A alma é máis preciosa que a mente, a alma é un animaliño pálido e crédulo que buscar o amor para alimentarse. Está sustentada polo suor e as bágoas, polo que pode resistir os 444,6 graos das caldeiras do Inferno.

Franco mataba o sono por culpa dos remorsos. Carmen Polo andaba polas casas dos nobres buscando mobles e xoias que facerse regalar con destino ao Camelot de Meirás, pero, se notaba un remorso no seu home, citaba a Macbeth:

—Paco, o soño e a morte son coma imaxes, soamente os ollos da nenez asustan ante deaño pintado.

Comentarios