O moble galego enfila a recuperación reinventado e mermado

O moble galego vive ao fin unha "leve" remontada no negocio, aínda que os seus números aínda están lonxe do que foron. Son o reflexo dunha crise iniciada xa antes da económica, que chegou para agravar a ferida e foi "moi moi dura". E coa que o catálogo dos fabricantes galegos ha cambiado: está minguado pola perda de empresas e empregos, máis aberto ao mundo porque se exporta como nunca e reinventado. Non en balde, unha parte importante do ascenso recente do negocio vincúlase ao impulso do contract.

"Adquiriu un protagonismo destacado nos últimos anos", apuntan fontes do Cluster da Madeira e o Deseño de Galicia, que aseguran que esa actividade centrada no deseño para espazos como tendas ou hoteis converteuse nun "gran revulsivo para o sector". Máxime cando, coa construción freada e o consumo mermado, as vendas dos seus mobles afundíronse e tocou "reinventarse" buscando novos nichos de negocio e mercados.

"Houbo empresas de fabricación que non aguantaron; outras adaptáronse ao mercado que había, ao contract, ao moble a medida", explica Gonzalo Figueiras desde unha dos berces do mobiliario galego. á fronte da Asociación de Fabricantes e Comerciantes do Moble da Estrada, di que agora "case todos fan un pouco de todo" e a situación "mellora pouco a pouco".

Constata o que apuntan os números. O último informe da Axencia dá Industria Forestal e a Universidade de Vigo sitúa en 487 millóns de euros a facturación en 2017 das actividades de segunda transformación da madeira en Galicia, que inclúen moble e carpintería. A cifra supera nun 26% a de 2015 —non hai datos de 2016— "impulsada especialmente" polo contract e os seus ao redor de 300 millóns, para certificar o fin da sangría pola que en sete anos as vendas afundíronse máis dun 50%. En 2017 aínda foron un 37% inferiores ás de 2007.

A partir de aí, o sector afronta este ano co reto de prolongar o ascenso, que desde o cluster apuntan que pode ser menor que en 2018. Ten ao seu favor a lixeira reactivación da construción, ademais de sumar o terreo gañado no exterior, porque as exportacións galegas de mobles superaron en 2017 os 235 millóns de euros, case o triplo que dez anos antes. Á espera de pechar o balance, os datos dos primeiros dez meses de 2018 reflicten un descenso dun 13%.

Con esas ferramentas, e mentres reivindica a calidade como "sinal de identidade" nun campo no que creceu a competencia con baixos prezos, o desafío do moble galego é deixar definitivamente atrás unha crise que se remonta ao 2000, cando se iniciou unha caída das vendas que fontes do cluster estiman que chegou ao 70%. E que fixo que "moitas empresas se visen obrigadas a pechar". "A falta de adaptación ao mercado e a competencia tan grande que existe, a deslocalización e importación foron factores que moitas firmas non puideron superar", apunta.

Despois de que as vendas afundísense durante anos, o sector confía en que en 2019 teña continuidade a "leve" remontada

Segundo o Instituto Nacional de Estadística (Ine), só na última década Galicia perdeu unhas 350 empresas dedicadas á fabricación de mobles. Non en balde, o ano pasado foi o primeiro dese decenio que arrincou con máis asinas que o anterior, dous máis, 830. Compoñen entre todas un tecido baseado en pequenas firmas que, con menos negocio, tamén perdeu emprego. Para mostra, a afiliación vinculada a esa actividade, que tras tres anos de lixeiro ascenso, aínda é hoxe case un 40% inferior á de 2006, con ao redor de 3.800 empregos.

Igual que na Estrada, o rastro da crise é evidente noutro foco da tradición galega do moble, Sarria, sumado ao efecto do peche de negocios polo retiro dos seus titulares. "Co tirón que había aquí", constata desde o municipio lucense o xerente de Cociñas Goyanes, Noel Goyanes, á fronte dunha empresa con máis de 50 anos de historia que arrincou co seu avó e tamén se dedica a armarios, baños e "o que se queira" de moble a medida. Agora, tras unha crise na que considera que lles axudou a traxectoria e o tamaño da empresa, con catro traballadores, cre que este ano a actividade pódese estabilizar e crecer algo, "pouco".