O chorlitejo patinegro foi elixido 'Ave do Ano 2019' pola ONG SEO/BirdLife tras detectar que a especie se enfronta a numerosas ameazas que a levaron a perder un 70 por cento da súa poboación nos últimos dez anos nalgunhas áreas. A especie distribúese na Península Ibérica no litoral Mediterráneo, Andalucía, Castela A Mancha e nalgúns puntos da costa galega, ademais de reproducirse tamén en Baleares e Canarias.
Conocido en Galicia como a 'píllara das dunas', está amparado pola Xunta a través dun plan de protección. Entre outros lugares, aniña nas zonas dunares de Altar (Barreiros) e A Pampillosa (Foz), aínda que tamén se localizan algúns exemplares no areal focense da Rapadoira, ademais de en os sanxenxinos de Major, Montalvo e A Lanzada (este último pertencente tamén ao Grove), no parque nacional das Illas —Atlánticas Cíes— ou na praia de Aguieira (Porto do Son), entre outros
A especie 'competía' co aguilucho cenizo e o alcaudón real na votación aberta ao público que lanzou a ONG para elixir á ave do ano 2019 e na que o chorlitejo patinegro impúxose nunha "votación moi axustada".
Constrúe os seus niños a niveis de chan, entre restrollos, matogueiras baixas e ralos ou restos de vexetación mariña arrastrados pola marea
A designación como Ave do Ano 2019 foi proclamada pola directora executiva de SEO/BirdLife, Asunción Ruiz, que anunciou que tras este recoñecemento popular a ONG impulsará accións para mellorar a súa conservación e a concienciación cidadá sobre a especie ao longo deste ano. Trátase da primeira vez que o recoñecemento Ave do Ano recae nunha ave limícola, é dicir, as que habitan no 'limo' ou lodo das costas e ribeiras.
EN PERIGO POLO TURISMO E A CONSTRUCCIÓN. O chorlitejo, unha especie ligada a praias, marismas, ambientes interdunares e lagoas interiores sofre moitos dos problemas que padece a biodiversidade nas nosas costas e humidais, como o turismo masivo, algunhas zonas de lecer nas costas supoñen unha forte molestia para estas aves, en especial durante a tempada de cativa. Ademais, a construción descontrolada do litoral tamén representou unha gran ameaza en bo á parte dos seus hábitats, igual que a limpeza mecánica das praias, que elimina restos de algas mariñas onde habitan os invertebrados dos que se alimenta o chorlitejo.
A poboación da píllara das dunas en España podería oscilar entre as 2.500 e as 6.000 parellas
Estas aves constrúen os seus niños a niveis de chan, entre restrollos, matogueiras baixas e ralos ou restos de vexetación mariña arrastrados pola marea, onde é fácil que, ao eliminar a vexetación, destrúanse os niños por unha equivocada idea da "limpeza" de praias. Tamén sofren preto de poboacións humanas onde hai gatos domésticos en semilibertad ou cans soltos, que se suman aos seus depredadores naturais. O abandono das salinas tradicionais tamén agravou os resultados do éxito reprodutor nalgunhas colonias destas e outras aves limícolas que estaban ben adaptadas ás explotacións salineras ancestrais.
Tamén axexan á especie os problemas habituais nos humidais, especialmente a escaseza de auga pola sobrexplotación de acuíferos, a falta de vexetación perilagunar ou a apropiación destas áreas para novos usos agrícolas.
A especie figura na categoría 'Vulnerable' do Libro Vermello das Aves de España e aparece a nivel estatal na Listaxe de Especies Silvestres en Réxime de Protección Especial. SEO/BirdLife apunta tamén que observáronse caídas acusadas en numerosas zonas de cativa da Península e ambos os arquipélagos, como en Málaga, onde a poboación descendeu un 70 por cento nos últimos dez anos e estima que en total, a poboación en España podería oscilar entre as 2.500 e as 6.000 parellas.
