Os partidos galegos afrontan a volta a parlamentos e despachos coa consciencia de que este é un deses cursos que teñen exame final, con data xa definida: as eleccións municipais do 26 de maio. Na súa dirección camiñará a actividade institucional e parlamentaria, así como o debate de asuntos candentes como o financiamento, a fiscalidade, a memoria histórica, a AP-9...
Co liderado de Alberto Núñez Feijóo consolidado en Galicia tras a súa nova renuncia a intentar o salto a Madrid, os populares galegos afrontan o gran desafío de lograr o poder en deputacións e alcaldías, xa que, neste mandato, tan só gobernaron nunha das catro administracións provinciais e unha das sete cidades galegas: Ourense en ambos os casos. Ademais, na capital ourensá, cunha enorme inestabilidade que ha trabado orzamentos e accións executivas debido ao control da oposición. A esixencia de cultivar unha maioría absoluta practicamente en cada concello para contrarrestar as potenciais alianzas de esquerdas, é a constante que deberá afrontar o PPDEG de face a uns comicios que leva preparando longo tempo, con candidatos oficiais ou oficiosos extraídos incluso da plana maior da Xunta.
Ademais, o PPDEG poderá xogar unha dobre baza parlamentaria: a de ser o partido de goberno en Galicia e un núcleo forte de oposición ao executivo de Pedro Sánchez. De aí o agravamento nas reivindicacións de San Caetano fronte a Madrid, como a denuncia de Feijóo ante a ministra de Facenda da perda de 198 millóns de euros que sufriría Galicia en 2019 polo cambio na liquidación do Iva. Asuntos como a titularidade da AP-9 ou do pazo de Meirás tamén poden englobarse nesta nova belixerancia.
En certo xeito, a situación de En Marea é antagónica á do PPDEG. En primeiro lugar, porque o desafío das municipais estriba en que se reediten na medida do posible os resultados de 2015, cando as mareas irromperon con forza nos concellos, con triunfos de gran simbolismo en nbsp;Santiago,&A Coruña e Ferrol. O desgaste destes tres anos será unha das dificultades, pero por encima está a inestabilidade orgánica que bole no seo dun partido instrumental que é, por definición, a suma de múltiples correntes e sensibilidades non sempre ben avenidos, con distintos graos de rupturismo.
Esta tesitura incumbe ao líder de En Marea, Luís Villares, que fai fronte a unha rebelión aglutinada ao redor da Mesa dá Confluencia, que pretende dar un xiro á dirección do partido, incluída a súa cabeza, en aras de conformar un espazo que reflicta "a diversidade e a potencia" das distintas mareas e de reforzalo como antíteses do PP, segundo manifestou o rostro visible —xunto aos seus homólogos de Ferrol e da Coruña— desta oposición: o alcalde de Compostela, Martiño Noriega, a quen moitos ven como candidato a cambiar o pazo de Raxoi por San Caetano —outra estratexia que, no caso de que decida presentarse outra vez á alcadía, quedaría á espera das urnas de maio—.
Villares advirte do custo en apoio social de todo enfrontamento intestino mentres apela aos estatutos para conter un proceso que arrinca o día 7, cando se abordarán as datas para o plenario e a consecuente renovación do Consello dás Mareas e a coordinadora. Enfronte, o sector crítico trata de solicitar apoios e novos militantes que contrarresten o respaldo que queda ao maxistrado. Aquí, Podemos aínda navega entre dúas augas. A razón é que está por despexar a incógnita das fórmulas e siglas que aparecerán en cada papeleta, retomando o debate acerca da coalición ou o partido instrumental, decisivo logo no ámbito provincial.
Entre tanto, o PP seguirá empregando estas dúbidas como material de derriba co que minar ao primeiro partido da oposición.
A tempada política do PSDEG xogarase máis en Madrid que no Pazo do Hórreo. A expectativa que cumpra ou traizoe o Goberno de Sánchez repercutirá nos socialistas galegos e no seu secretario xeral, Gonzalo Caballero. Logo do seu triunfo nos procesos internos e de outorgar estabilidade ao partido —incluso con ese verso libre que é o seu tío Abel, baluarte en Vigo mercé á única maioría absoluta das sete cidades—, este é o ano no que debe consolidar a súa xerarquía, a cal pasa pola súa entrada na Cámara para comezar a situarse como adversaria reconocible de Feijóo.
Para iso, o ponteareán apóiase no ‘seu sanchismo' e en reforzar a súa visibilidade pública con reunións destacadas como a que mantivo en agosto co primeiro ministro portugués, Antonio Costa, e os dirixentes do norte luso, con quen situou a Galicia e ao PSDEG como o eixo das relacións entre España e Portugal e os seus executivos socialistas. Así, do mesmo xeito que lle ocorre ao PPDEG, os socialistas haberán de lidar coas contradicións derivadas desa dualidade de partido de goberno e de oposición.
Para o BNG, o exame de maio é unha reválida. Os sufraxios poderán ofrecer un bo indicativo sobre se o optimismo xerado tras as autonómicas de 2016 son unha realidade ou un espellismo. Ana Pontón soubo aglutinar as correntes do Bloque ao redor da súa figura, sen unha contestación ruidosa cara ao seu liderado —nalgúns casos, como Carlos Aymerich, solucionado coa súa saída—, e a súa hábil acción parlamentaria cultivou recoñecemento, ata o punto de que hai quen comenta que Feijóo dálle tratamento de líder da oposición —tamén para desacreditar a En Marea—. Con iso, parece lograr unha renovación xeracional coa que atraer a un electorado novo fronte a unhas mareas que ameazan parte da súa cota nacionalista.
E das disensións de En Marea ao redor da cuestión nacionalista virá a reivindicación do BNG. Mostra diso é a continuidade no seu discurso de temas como o autogoberno, a AP-9, a tarifa eléctrica ou a memoria histórica, clásicos prioritarios que se compaxinan co fincapé en asuntos de evidente forza social como o feminismo e a igualdade. Estas serán as puntas de lanza coas que aspirará a exceder a súa condición de muleta nalgúns gobernos de coalición e lograr unha maior cota de poder en concellos e deputacións, con listas abanderadas por nomes como Francisco Jorquera na Coruña, Goretti Sanmartín en Santiago ou o eterno Miguel Anxo Fernández Lores en Pontevedra, ademais de Rubén Arroxo en Lugo e Iván Rivas en Ferrol.
