O TEMPO que abandonamos a sala, os meus acompañantes máis eu preguntámonos uns a outros se nalgún momento botamos conta e tempo para pensar nese amor de instituto, na posibilidade de volver velo e se mudaríamos a vida en certa medida por iso. As respostas unánimes foron, por orde, si, si e si. Pese ás moitas diferenzas entre nós, houbo un consenso acadado pola nostalxia e pola vontade de poder vivir unha paixón tronzada pola imposibilidade, a mocidade ou a non reciprocidade.
O tema de conversa veu motivado polo comezo e xermolo do filme de Allen, un fortuíto encontro entre dous antigos compañeiros do liceo francés de Nova York nas rúas de París, sen máis maxia que un saúdo dubitativo e vergoñento, e as consecuencias irremediables que isto supón na trama. Máis aló da fantasía, é todo o mundo capaz de tirar dun fío fortuíto por coñecer unha versión do que puidera ter pasado? Na miña sondaxe particular, atopar respostas contundentes alixeira como se leva a vida.
Os bicos non dados, independentemente do motivo detrás diso, non teñen data de consumo preferente e almacénanse nun espazo diferente segundo o destinatario. Aqueles que dás a unha persoa non lle pertencían a outra. Pero cando pasa o tempo e estes quedan dentro deses músculos e tendóns que moven os beizos, comezan a pesar e só o forzoso esquecemento é útil. Contra isto, non hai coláxeno nin ácido hialurónico posible.
O amor, segundo o filme de Allen, é sempre un momento de beleza sinxelo e cotiá compartido coa persoa amada e desexada. Calquera movemento conta coa mesma luz dun solpor, co ton perfecto para cubrir todo cun pano de recordo e tesouro. E, sobre todo nos comezos, cada comida compartida sabe a manxar tanto como que todos os poemas falan desa parella. Tan sinxelo é facer un patrón como difícil admitir que, detalle arriba detalle abaixo, todas as relacións son iguais no esencial.
A involuntaria ausencia de amor, por outra parte, é a disposición a cargar cun ramo de flores que non queren recoller, é contar coa capacidade de amar pero carecer de diana. O remedio recomendado con máis frecuencia é a paciencia. Pero, como con calquera medicamento, debe vixiarse a cantidade ou pódese caer no risco da parálise, da constante espera á fronte dunha porta que non vai abrirse. E se fose así, se virase o pomo para deixar pasar, quizais logo de tanto agardar o que se recibe de volta non é suficiente. Desencantarse dun amor é tan duro como perdelo en plena conquista.
Coa lucidez que concede o tempo, o grupo máis eu analizamos os nosos particulares amores de liceo francés. Moitos atopamos trazos de que quizais, sen asumir os sentimentos alleos, tería sido posible degustar o desexado bico platónico no momento, pero as dúas partes padecían os males da puberdade. Outros reafirmaron a inviabilidade por diversas causas, pero a covardía asomou como argumento en máis dunha ocasión.
A valentía é unha forza violenta disfrazada de paixón que pode levar á maior das vitorias ou ás derrotas sufridas que cambian para futuro toda toma de decisión. Este é o factor que atravesa as miradas con dúbidas de dúas persoas que se corresponden e saben o que deben facer, pero tamén o que alimenta monstros que derruban a fronteira íntima no seu percorrido.
Todo remata por confluir, por tanto, no bico. Esta é a porta de entrada ao amor, o xesto básico e supremo, a expresión plena e libre de tradución. Pero a gloria e a catástrofe que poden resultar como consecuencia dun bico tamén levan por diante ás persoas involucradas, porque nel concéntrase toda a forza do desexo e a crueza do non.
Así acontece en Matthias et Maxime, filme tamén en francés de Xavier Dolan, que analiza as fendas que pode causar un simple bico entre dous amigos homes e as portas que abre a unha voz calada ata entón, ou aos impulsos que semellaban irracionais e quedaran condeados á represión. Esta é a covardía da que falaba, de feito, unha das persoas á saída do cinema. O temor a desmontar todo o que es por traspasar uns límites que, a fin de contas, tampouco che pertencen. Son para o resto.
Considero que han ser estes os peores bicos non dados, os peores amores non vividos; todos os que unha ou as dúas partes se negan a vivir pola complexidade de desmontarse a un mesmo e realizar un traballo de análise que reporte claridade sobre unha cuestión que debera ser máis común: isto é unha amizade ou hai algo máis aló desa fronteira?
Alén deses marcos sentimentais tan cómodos e de cotío, pódense atopar uns novos ollos cos que ver o deliberadamente escuro. Poden non ser os teus, senón os dalguén que ve por ti, por enriba, por dentro e cara adiante de ti. Hai beizos que son pupilas.
A disertación improvisada de amor e pasado, de desexos improbables e fugas non solicitadas, rematou cunha frase dun de nós tan certa que borrou calquera pegada do falado e lembrou que estabamos baixo o embruxo da boa ficción. "Realmente, non hai nada máis francés que un amante". Marchamos todos xuntos, incluídas as dúbidas sobre o que tivera sido e non é, incluída a rabia que nace de forzarte a que se che pase o namoramento porque, precisamente, o amor nunca pasa.
