Traballar para que as persoas que consomen sustancias psicoactivas a diario reduzan o seu uso axudaría a baixar as taxas de suicidio en Galicia, xa que o risco nas persoas con problemas co alcol é 10 veces maior que o da poboación xeral e no caso de outras drogas, chégase a multiplicar por 14.
é a conclusión dun estudo elaborado por expertos galegos sobre este serio "problema de saúde pública" que se ceba especialmente coa comunidade, en vista de que a súa cociente de vítimas supera en moito a estatal: en 2022 rexistráronse 11,4 suicidios por cada 100.000 habitantes fronte aos case 8,6 de España, segundo o avance de datos do Instituto Nacional de Estadística (Ine). Máis aínda, en Lugo elévase a 15,4 mortes tras os 50 falecidos do ano pasado, practicamente un por semana.
A investigación, recentemente publicada na revista Frontiers in
Pero, para explicar esta maior prevalencia lucense, os investigadores acoden ao envellecemento demográfico e a cociente de masculinidad, dúas variables "relacionadas" cunha comisión de suicidios máis elevada. De feito, o 68% das vítimas en Lugo o ano pasado eran homes. Neste sentido –e en liña con que Ourense ocupe con frecuencia a segunda praza–, o documento abunda en que o suicidio consumado é "máis común" entre homes residentes en zonas rurais, tendo en conta que tenden a ter un comportamento "estoico" e "non buscan axuda" profesional para afrontar posibles trastornos mentais.
Con todo, este equipo multidisciplinar subliña que o consumo de sustancias como o alcol e as drogas é "outro factor de risco de primeira orde". Sobre todo a bebida, a de uso máis habitual –o 8,8% dos enquisados de entre 15 e 64 anos no observatorio Español das Drogas e as Adiccións declaraba habelo tomado a diario no último mes–, non só pola súa condición de factor de risco en si mesma, senón como precipitador desta conduta debido á súa capacidade desinhibidora e por como dana a habilidade da persoa para manexar os seus pensamentos, emocións e accións.
Respecto diso, sinala que os datos do Specific Mortality Register (SMR) sobre decesos asociados ao uso de sustancias contribúen a explicar tamén a alta incidencia de Lugo e, no lado contrario, que Pontevedra adoite atoparse no posto máis baixo en Galicia.
Neste sentido, destaca que, a diferenza do que sucede coa idade e sexo, as medidas de prevención e tratamento si poden ter impacto sobre esta variable, incluso se se enfocan cara a toda a poboación. "A prevención universal pode ser útil para reducir os consumos entre a poboación xeral e xa que logo a incidencia dos trastornos por uso de sustancias", recalca un dos asinantes, Gerardo Flórez, psiquiatra que dirixe a unidade de Condutas Adictivas do Complexo Hospitalario de Ourense e membro da sociedade científica Socidrogalcohol. "A intoxicación por consumo de alcol e/ou outras drogas pode precipitar a conduta suicida, polo que intervir na prevención dos consumos pode reducir tamén as taxas de suicidio", resume.
A economía inflúe menos
Os expertos destacan a súa "sorpresa" por que os factores socioeconómicos –en especial o desemprego, que se disparou varios anos tras a crise de 2008– "non inflúen significativamente" na taxa de suicidios.
Atribúeno a que pode haber variables "importantes" pero que teñen un "efecto menor" fronte a outras cuestións que impactan en moita maior medida.
