Galicia tendrá un cribado neonatal para diagnosticar cardiopatías congénitas en 24 horas

Un bebé recién nacido. AEP
El protocolo se pondrá en marcha desde el lunes para los nacidos en las siete áreas sanitarias del Sergas ► Las pruebas son indoloras y no invasivas

El Sergas comenzará a realizar, desde el próximo lunes 2 de diciembre y en las siete áreas sanitarias de Galicia, un nuevo programa de cribado que establece pruebas y protocolos en las primeras 24 horas desde el nacimiento para la "detección temperá e tratamento" de cardiopatías congénitas entre los bebés. Se trata de unas patologías a las que subraya que "hai que prestar moita atención" toda vez que su incidencia es de "dous casos por cada mil nacementos" y son la causa de la muerte "do arredor do 20% dos neonatos que falecen no primeiro mes de vida".

El objetivo es "identificar esta enfermidade nas primeiras 24 horas de vida dos bebés", explicó el presidente gallego, Alfonso Rueda, tras la reunión del Consello da Xunta en la que se dio luz verde a esta medida que pretende detectar posibles cardiopatías críticas antes incluso de que el recién nacido presente síntomas. Está destinada a "todos os nacidos na sanidade pública", aunque la Administración autonómica "instará a que se faga tamén na privada", añadió.

Fuentes de la Xunta explicaron que el cribado se llevará a cabo "a través dunha técnica indolora e non invasiva", la pulsioximetría, que permite medir el oxígeno en sangre gracias a un pequeño dispositivo electrónico con un emisor de luz y un sensor que se coloca en una parte del cuerpo. La razón es que "a maioría" de estas patologías críticas "teñen certo grao de baixos niveis de osíxeno en sangue".

Resultados en diez minutos

Así, en unos diez minutos se obtienen unos resultados que, de arrojar alguna sospecha, activan un protocolo que continúa con el traslado del aviso a Pediatría o Neonatoloxía, a fin de que hagan una valoración.

La detección de "signos de alarma" implica que se realice un ecocardiograma al niño "en menos de 12 horas" para confirmar o descartar el diagnóstico. En el primer caso, se procede a una valoración inicial "telemática" con la unidad de referencia, que es la del Complexo Hospitalario Universitario da Coruña, y el bebé será trasladado en menos de 6 horas.

Las alternativas terapéuticas previstas serían la medicación, un cateterismo cardíaco o la cirugía, "que pode ser necesaria para reparar defectos no corazón e vasos sanguíneos, substituír unha válvula cardíaca, colocar un dispositivo no peito para axudar ao corazón a bombear sangue ou facer un transplante", puntualiza la Xunta.

Permite detectar más patologías

Asimismo, el cribado tiene ventajas secundarias, dado que esta hipoxemia o nivel de oxígeno bajo también puede estar ligada a otras afecciones "graves" como, por ejemplo, problemas respiratorios parenquimatosos o anatómicos, hipertensión pulmonar persistente, sepsis, hipotermia o hemoglobinopatías. 

La implantación de este protocolo implica la compra por 15.077 euros de los monitores necesarios para la pulsioxiometría y, por otros 57.172 euros anuales, de sensores adhesivos y desechables de saturación de oxígeno neonatal. 

Prueba del talón

Rueda recordó que, además, los cribados neonatales que se realizan en el Sergas rastrean "ata 37" patologías congénitas, "moi por enriba" de las once que marca como obligatorias el Ministerio de Sanidad.

Desde el año 2000 y hasta 2023, esta prueba del talón, aplicada a más de 463.000 neonatos, posibilitó diagnosticar 679 casos.