Blog | El Ojo Público

Un obreiro ao servizo da Súa Maxestade

A mediados de 2010, e nunha das innumerables colas do Caso Malaya, os nomes de Sean Connery e Julián Muñoz apareceron xuntos nas portadas dos xornais. Ata entón, era coñecida a relación que tivera o actor escocés con Marbella, pero chamou a atención que unha estrela do tamaño de Connery e cunha imaxe tan coidada se vise envolto na clásica trama española de ladrillo e recualificación urbanística
Sean Conery
photo_camera Sean Conery

A POLICÍA púxolle o nome de caso Goldfinger. Investigábano a el e á muller, Micheline Roquebrune, por defraudar ao fisco e beneficiarse dunha venda ilegal da súa mansión, para a posterior construción de vivendas de luxo sen respectar nin lei de costas nin plan urbanístico. A causa contra Connery arquivouse en 2015; con todo, os seus avogados en España acabaron en prisión.

Thomas Sean Connery (1930-2020) naceu en Edimburgo, nunha familia católica de clase traballadora e orixe irlandesa. Deixou os estudos aos 13 anos e púxose a traballar como leiteiro, cun carro e un cabalo, cando aínda non acabara a Segunda Guerra Mundial. Aos 17 anos afiliouse á Royal Navy, con ganas de abandonar a casa familiar e percorrer o mundo, pero na base militar de Portsmouth, enseguida botou de menos Escocia. Mentres estaba no servizo tatuouse os dous brazos. Nun podíase ler Escocia para sempre; no outro, Mamá e papá. 

Tres anos máis tarde, a Armada mandáballe de volta a casa cunha pensión ridícula e unha baixa por úlcera de duodeno. No seu regreso a Edimburgo, e querendo demostrar que o seu corpo non estaba tan enfermo, afeccionouse ao culturismo e empezou a adestrar ao fútbol en serio. Nunha desas carambolas da vida, ofrecéronlle participar nun concurso de Míster Universo en Londres. Quedou terceiro, e entrou nunha roda de figurantes e extras para musicais e obras de teatro. Connery empezou a sentirse fascinado por unha profesión na que os actores falaban constantemente de autores e libros que descoñecía. As súas orixes humildes e eminentemente fabrís estaban nas antípodas do mundo que acababa de descubrir.

Robert Henderson, un actor norteamericano que traballaba para a BBC, viulle aptitudes, pero recomendoulle que estudase: "Pareces un camioneiro, pero se aprendes, é dicir, se puideses parecer un camioneiro e falar como Dostoievsky, creo que poderías ter éxito no cinema". Connery estudou pola súa conta. "Sentíame débil intelectualmente", dixo varias veces. Anos despois, explicou en que consistiu a súa aprendizaxe: "Todo Shaw, todo Shakespeare, Stanislavski, Kristoff… Aprendín entoación e fonética, pero nunca quixen perder o son e a música do acento escocés". Durante os anos 50, xa convertido en actor, a súa carreira pola que apostara fronte á de futbolista crecía moderadamente, pero aínda sen demasiada repercusión no imaxinario popular.

Neses anos, o escritor Ian Fleming construíra a un axente secreto paródico para os connoisseurs e afeccionados ao xénero. Un arquetipo que superaba o declive do Imperio Británico comportándose coma se nada ocorrese e explotando unha masculinidade en claro retroceso. A proposta de Ian Fleming era o tradicional volver atrás nostálxico co que os conservadores solucionan os problemas da vida moderna. Nun artigo posterior titulado Se eu fose primeiro ministro, Fleming explica o seu programa de goberno nunhas liñas: "Alentaría a liberdade sexual, facilitaría o xogo e as apostas, desmantelaría o Estado de Benestar e restituiría o lugar de Gran Bretaña no mundo". A medida que se popularizaban as novelas, os lectores e críticos novos alarmáronse polo "sexo, sadismo e esnobismo" dun personaxe demasiado orgulloso de si mesmo e dos seus valores británicos, que representaban todo o que estaba mal nun proceso de descolonización e de retirada das tropas imperiais de todo o mundo. Pero foi coa chegada das películas, cando James Bond se converteu nunha icona pop máis que nunha figura de culto. Todo o que esaxerara Fleming transformouse na ancoraxe definitiva dunha identidade en retroceso. A vella idea do británico, a masculinidade antiga e o clasismo convertéronse na representación do Swinging London, dunha imaxe de marca británica que servía para vender un estilo de vida ao resto do mundo. James Bond apontoou a colonización pop británica a partir dunha caricatura, que nun exercicio puramente posmoderno deulle a volta ao calcetín e vendeuno como unha identidade cultural única.

 A pesar de que Sean Connery nunca ocultou o seu nacionalismo escocés e as súas orixes obreiras, converteuse no rostro inmortal dun personaxe que representa como ninguén a superioridade moral británica

En 1962, Connery é seleccionado para interpretar a 007, a pesar de que Fleming quería a un actor formado en Eton, con dicción británica e sen rastro de sotaque escocés. "Deixou escrito que eu non lle gustaba", contoulle Connery ao incrédulo director do Spectator, e hoxe primeiro ministro, Boris Johnson, nunha entrevista para televisión en 2003. "Por certo, es un gran editor. Gustaríame que foses o xefe do teu partido", dille sen vir a conto. Connery será James Bond durante nove anos e seis películas. E dalgunha maneira establece un canon do que non se poderán afastar os futuros intérpretes do axente secreto, talvez ata a chegada de Daniel Craig en 2006.

A pesar de que Sean Connery nunca ocultou o seu nacionalismo escocés e as súas orixes obreiras, converteuse no rostro inmortal dun personaxe que representa como ninguén a superioridade moral británica. Despois de cinco películas, Connery quería afastarse do personaxe e probar outras cousas, polo que renunciou a interpretar a Bond en 007 ao servizo da Súa Maxestade (Peter R. Hunt, 1969). Substituíuno George Lazenby, un modelo australiano que deixou o cinema pouco despois e se dedicou aos seus negocios. A desconexión do público con Lazenby foi tal, que a EON convenceu a Connery para facer unha película máis: Diamantes para a eternidade (Guy  Hamilton, 1971). Durante os seus anos na pel de James Bond, a popularidade do actor escocés disparouse polas nubes. "Foi un fenómeno parecido ao dos Beatles. A diferenza é que eran eles eran catro para enfrontarse a isto". Sean Connery, os Beatles e James Bond foron, durante os anos 60, a imaxe máis poderosa do Reino Unido para venderse ao mundo. Cando chegou o seu sucesor, Roger Moore, Gran Bretaña debía superar un novo declive. Esta vez, de dominio cultural fronte aos Estados Unidos.

Con todo, James Bond non lle esixía exclusividade a Connery. Durante os anos sesenta, alternou a 007 con Alfred Hitchcock, en Marnie, a ladroa (1964), e Sidney Lumet, en The hill (1965). Aproveitou a súa fama para conseguir financiamento e dirixiu o documental The bowler and the bunnet (1967), sobre o experimento que levaron a cabo os estaleiros de Glasgow para recuperar as relacións entre os xestores e os traballadores. "Grazas ao documental deime conta de que parte de min pertencía aquí. Pensei que deixaba todo atrás. Pensei que me liberaba dese ambiente claustrofóbico. En certo xeito facíao, debido ao estilo de vida asociado coas películas de Bond, pero sei que non podía darlle as costas por completo".

Jesús Gil y Gil, entón alcalde de Marbella, distribuíu as imaxes do actor entre os veciños coma se fose un vídeo electoral do GIL 

Tras unha década de experimentación e probas, Connery, converteuse nun actor de películas de éxito. Gañou un Óscar como actor secundario por Os intocables de Eliot Ness (Brian De Palma, 1987), foi o pai de Indiana Jones en Indiana Jones e a última cruzada (Steven Spielberg, 1989), e o seu último traballo foi interpretando a Allan Quatermain en A liga dos homes extraordinarios (Steven Norrington, 2003), aos 73 anos e con 80 películas nas súas costas.

En 1993, Sean Connery apareceu nun vídeo eloxiando as posibilidades financeiras e investidoras da Costa do Sol. "Debo dicir que esta cidade cambiou grazas a un home e a súa administración, e isto podería servir como modelo para o resto de España. Quen sabe!". Jesús Gil y Gil, entón alcalde de Marbella, distribuíu as imaxes do actor entre os veciños coma se fose un vídeo electoral do GIL, o estrambótico partido co que arrasara nas eleccións de 1991. O intérprete enfadouse co alcalde e ameazou con demandarlo se non retiraba a súa presenza do anuncio. Cría que o seu testemuño era para un vídeo promocional turístico. A partir de aí, a súa relación con Marbella foi deteriorándose, ata que en 1999 o matrimonio Connery abandonou definitivamente a cidade e venderon a súa mansión. O escocés morreu en outubro do ano pasado, exonerado de toda culpa. A súa muller, de 91 anos, segue investigada polo Caso Goldfinger.

Comentarios